Amérika dölet mejlisi ezasi maykél mékkawl teywen parlamént ezalirini “Uyghur irqiy qirghinchiliqi” gha qarshi turushqa chaqirdi

Amérika dölet mejlisi tashqi munasiwetler komitétining re'isi maykél mékkawl.

Amérika dölet mejlisi tashqi munasiwetler komitétining re'isi maykél mékkawl 30-iyul teywen parlaménti kishilik hoquq komitétida qilghan sözide teywen parlamént ezalirini “Uyghur irqiy qirghinchiliqi” gha qarshi turushta amérika bilen bir septe turushqa chaqirdi.

U sözide teywenning her küni xitay kompartiyesining iqtisadiy tehditi we térritoriyelik tajawuzchiliqigha uchrap turidighanliqini bildürdi.

U mundaq dédi: “Teywen dunyagha hörlükning choqum xitay kompartiyesining zulumi üstidin ghalip kélidighanliqining yarqin ülgisini yaratti. Mana bu ülgini teywen Uyghur qirghinchiliqigha qarshi küreshke tetbiqliyalaydu.”

U yene teywen we dunya jama'etchilikini xitay kompartiyesining tehditidin agahlandurup mundaq dédi: “Xitay kompartiyesining Uyghur, qazaq we bashqa musulman az sanliq milletler üstidin yürgüzüwatqan irqiy qirghinchiliqi kishilik hoquqqa qaritilghan depsendichilikning eng éghir türi bolupla qalmastin, belki u xitay kompartiyesi berpa qilmaqchi boluwatqan dunyaning qandaq dunya bolidighanliqi toghrisida agahlandurush béridu.”

Maykél mékkawl sözide yene, erkinlikni söyidighan kishilerning bu irqiy qirghinchiliqning jawabsiz dawamlishishigha yol qoymaydighanliqini bildürdi we teywenni Uyghur irqiy qirghinchiliqigha qarshi turuwatqan ellerning sépige qoshulushqa chaqiridi.

U mundaq dédi: “Xitay kompartiyesining zulumigha qarshi turushning aldinqi sépide turuwatqan teywenning bu küreshte oynaydighan roli alahide. Teywen xitay kompartiyesining eng zor tehditige duch kéliwatqan bir démokratik dölet süpitide söz qilalaydu. Teywenning awazi biwasite zulumning qara kölenggisining astidin kélidighan bolghachqa, uning téximu wezni bar. Hör teywenliklerning saylan'ghan wekili bolush süpitinglar bilen buningdiki muhimliqini téximu yaxshi bilisiler. Shunga silerni buninggha qarshi otturigha chiqish we heriket qollinishta bizge qoshulushqa dewet qilimen.”

U sözide yene “Uyghur irqiy qirghinchiliqi” gha qarshi turush üchün amérika dölet mejliside “Uyghur kishilik hoquq siyasiti qanuni”, Uyghur mejburiy emgikining aldini élish qanuni” qatarliq qanunlarning maqullan'ghanliqini, xitayning munasiwetlik emeldarlirining jazalan'ghanliqini éytti.

U yene mundaq dédi: “Amérika dölet mejlisi tashqi munasiwetler komitéti men tonushturghan qanun layihesini maqullap Uyghurlargha qaritilghan jinayetlerni ‛irqiy qirghinchiliq‚ dep resmiy halda békitti. Men hazir bu qanun layihisining pütün dölet mejliside pat arida awazgha qoyulushigha heydekchilik qiliwatimen.”

U nutqining dawamida, dunyaning herqaysi jayliridiki démokratik ellerning Uyghurlargha qaritilghan zulumlarni barghanche tonup yétiwatqanliqini, kanada, gollandiye, en'gliye, litwa we chéxiye qatarliq eller parlaméntlirining Uyghur qirghinchiliqini étirap qilghanliqini éytti we teywennimu bu sepke qétilishqa chaqiridi.

U munda dédi: “Erkin dunya bu irqiy qirghinchiliqni xtitish üchün heriketke ötti. Men silernimu bizge qoshulushqa chaqirimen.”

Jumhuriyetchiler partiyesidin bolghan maykél mékkawl Uyghur mesilisige yéqindin köngül bölüp kéliwatqan dölet mejlisi ezaliridin biri bolup, u bu yil 14-aprél xitayning Uyghurlargha qaratqan irqiy qirghinchiliqi eyiblesh témisidiki bir qarar layihesini tonushturghan idi.