Eydizdin qorqmang, uni tonung

Xelq'aradiki eydiz mutexessisliri ortaq qollinidighan usul bilen hésablighanda, Uyghur élide hazir 60 ming adem eydiz wirusini téni bilen bille élip yashimaqta. Toghra, eydizdin ibaret bu xeterlik yuqumluq késelge hazirche ünümlük dawa yoq. Lékin, bu pütünley aldini alghili bolidighan shundaqla pütkül jem'iyetning ortaq mes'uliyetchanliqi bilen tizginligili bolidighan késellik.

Dunya sehiye teshkilatining 25-nöwetlik dunya eydiz küni munasiwiti bilen élan qilghan doklatlirida, insaniyet késellikler deptiride tizimlan'ghili téxi uzun bolmighan eydizdin ibaret wabaning bu yil tarqilish sür'itide astilash bolghanliqi ilgiri sürülmekte. Uyghur aptonom rayoni qizil krést jem'iyitining bu munasiwet bilen 26-noyabir Uyghur éli eydiz yuqum ehwali heqqide élan qilghan doklatigha qarighanda, Uyghur élide hazir 60 ming etrapida eydiz yuqumdarliri bolup, xitaydiki eydizler sanining 7.7% Ini teshkil qilidiken shundaqla memliket boyiche 5-orunda turidiken. Bu doklatta “Démek shinjangdiki eydiz wirusi bilen yuqumlan'ghuchilarning köpiyish sür'iti astilighan” dégen yekün asassizla otturigha qoyulghan.

Gerche, Uyghur aptonom rayoni qizil krést jem'iyitining bu doklatidimu, eydiz yuqum sür'iti töwenligenliki otturigha qoyulghan bolsimu, emma Uyghur eydiz weziyitini izchil közitip tetqiq qilip kéliwatqan kolombiye uniwérsitéti tébbiy mutexessisi memet'imin ependi, dunya eydiz weziyiti bilen sélishturghanda Uyghur élini yenila yuqumlinishning yuqiri basquchida turuwatidu dep qaraydighanliqini otturigha qoydi.

Nöwette dunya sehiye teshkilati, xelq'aradiki minglighan qizil krést jem'iyetliri teripidin yüzligen döletlerde eydizdin ibaret bu wapagha qarshi waksina we dawalash tetqiqatliri élip bérilmaqta. Kishiler arisidimu eydiz wabasi heqqidiki wehimilik hékayiler bilen teng eydizni dawalash usulliri heqqide türlük yéngi uchur-xewerler tarilip turidu. Hetta bezi tor betlerde eydizning dawasi tépilghanliqi riwayet qilindi. Undaqta zadi nöwette eydizge dawa barmu? insanlarning eydiz wirusigha qarshi tetqiqatlirida qanchilik ilgirilesh boldi? buni yenila mutexessis memet'imin ependidin anglayli.

Uyghur élidiki yarp zeher cheklesh we eydizdin meslihet bérish torining élan qilishiche, Uyghur éli xitaydiki eydiz köp taralghan jay bolup, belgilik kishiler topining eydiz wirusi bilen yuqumlinish nisbiti yenila yuqiri iken, shundaqla köchmen nopuslar arisida eydizning aldini élish we tizginlesh yenila nahayiti qiyin bolmaqta iken. Mutexessis memtimin ependi bundaq weziyette Uyghurlarning eydizge bolghan toghra tonushini, eydiz wirusining shiddet bilen tarqilishigha bolghan chüshenchisini we qoghdinish éngini östürüshni eydiz tarqilishini tizginleshning eng ünümlük usuli dep eskertti.

Uyghur élide 60 ming eydiz yuqumdari bar dep mölcherlenmekte, peqet 500 etrapidiki eydiz pida'iylirila, bu ana makandiki eydiz bilen yuqumlan'ghuchilar topi arisida her xil shekilde eydizning aldini élish we eydiz aghriqlirigha ghemxorluq qilish bilen shughullanmaqta.

Anglang dostum, eydiz wirusi ré'al mewjut waba, uni yézimizda, etrapimizda yoq dep kimmu késip éytalaydu, biz eydiz mewjut bolghan jem'iyetning bir ezasi, bir insan bolush süpitimiz bilen eydizdin mudapi'elinishte özimizning pakliqigha we saghlamliqigha ehmiyet bérish bilenla kupaye qilsaq yetmeydu, biz yene eydiz heqqidiki bilidighan toghra ilmiy chüshenchilirimizni etrapimizgha tarqitishimiz, eydiz yuqumdarlirigha, eydiz bimarlirigha chongqur méhir bilen, roshen herikitimiz bilen köyünüshimiz kérek. Eydizning aldini élish eydiz pidakarliriningla wezipisi emes, bu méning, sizning we hemmimizning mes'uliyiti.