Ürümchide rohiy késel Uyghur bimarlar sanining köpeygenliki melum bolmaqta
2015.09.11
Ishenchilik menbeler we künséri ashkara boluwatqan bir qisim ehwallar nöwette Uyghur élida rohiy késelge giriptar bolghan Uyghur bimarlar sanining barghanséri köpiyiwatqanliqini körsetmekte.
Rohiy késellikler mutexessisliri bilen psixologlar bügünki dunyada insanlardiki psixikiliq késelliklerning ilgiriki zamanlargha qarighanda hessilep ashqanliqini ilgiri sürmekte.
Melumki, rohiy bésim we uzun mezgillik meniwiy siqilishtin kélip chiqqan pisixik normalsizliq egerde bir millet yaki bir jem'iyetning meniwiy muhitini chirmiwalsa, ularni normal insaniy hés-tuyghulardin, tepekkur saghlamliqidin we shundaqla ichkiy énirgiyedin mehrum qilidu.
Uyghur élidiki melum bir uniwérsitétta aspirantliqni tamamlighan bir Uyghur yash yéqinda erkin dunyagha chiqqandin kéyin özining uzun mezgillik rohiy bésim ichide ötken kechmishliridin hékaye teqdim qildi.
U ziyaritimiz jeryanida, nöwette nurghunlighan Uyghur yashlirining éghir siyasiy bésim ichide normal yashash imkaniyitidin mehrum qalghanliqini bildürdi. Uning tekitlishiche, yéqindin buyan ürümchi sheherlik 4-doxturxana yeni Uyghur aptonom rayonidiki eng chong rohiy késellikler doxturxanisida dawaliniwatqan Uyghur bimarlarning sani bashqa milletlerlerge qarighanda körinerlik köpeymekte iken.
U munularni ilgiri sürdi: “ Men chet'elge chiqip kétishning aldida psixik késelge giriptar bolghan bir aghinemni yoqlash üchün ürümchi 4-doxturxanigha barghan idim. Kishiler adette bu doxturxanini ürümchi rohiy késellikler doxturxanisi depmu ataydu. Men aghinemning yatiqida bir kéche-kündüz uninggha hemrah boldum. U ilgiri saghlam we normal bir insan idi, lékin kéyinki mezgillerde "milliy héssiyati yoqiri" dégen söz bilenla idarisidiki xitay bashliqlar we xizmetdashliri teripidin qattiq bésimgha duch keptu. Köz aldidiki éghir siyasiy bésim, naheqchilik hemde milliy xorluq uni rohiy jehettin sundurup axiri u psixik késelge muptila boptu. Men uninggha hemrah bolush jeryanida mezkur doxturxanini közettim. Psixik késelge giriptar bolup mezkur doxturxanida dawaliniwatqan 70-80% bimar Uyghurlar iken. Ularning gep-sözliri we körünüshidin köpinchisining hökümet qarimiqidiki idare-jem'iyetlerde ishleydighan xizmetchiler ikenliki chiqip turidu. Ürümchi shehiri nechche milyon ahale yashaydighan chong sheher. Bu yerdiki 80% tin köprek sheher ahalisini xitaylar teshkil qilidu. Shundaq turup, mezkur doxturxanidiki bimarlarning köp qismining Uyghurlar ikenlikini körüp shunchilik azablandim. Öz-özümge so'al qoydum: néme üchün shundaq bolidu? néme üchün yéqindin buyan shunche köp Uyghurlar öz wetinini terk étip chet'ellerge - yat tupraqlargha béshini élip chiqip kétish yolini tallaydu? néme üchün Uyghurlarning ichide psixik tosqunluqqa yaki rohiy késelge giriptar bolghan bimarlar shunche awup kétidu?... Elwette, bu so'allar sizni we bizni, shundaqla her bir Uyghurni oylanduridu!...”
Tepsilatini awaz ulinishtin anglighaysiz.