Xitayda saxta tawar mehsulatliri jiddiy ijtima'iy mesilige aylanmaqta

Muxbirimiz méhriban
2015.12.14
yunda-turubisi-zeherlik-may-305.jpg Bir qanunsiz zawutning kölchikige yighiwélin'ghan meynet may. 2011-Yili 10-may chungching.
Imaginechina

Xitayda ishlen'gen saxta tawar mehsulatliri sewebidin barghanche köpiyiwatqan yémekliktin zeherlinish, süpetsiz sana'et mehsulatliri seweblik yüz bergen qatnash weqeliri, turalghu öy, mektep, ishxana binalirining örülüp chüshüshi qatarliq her xil hadisilerning köpiyishige egiship, xitay puqralirida hökümettin saxta tawar mehsulatlirigha qattiq tedbir qollinish telepliri barghanche kücheygen weziyet shekillen'gen. Nöwette xitay jem'iyitide omumiy keypiyatqa aylan'ghan bu ehwal xelq'ara taratqularningla diqqet merkizi bolup qalmastin, xitayning hökümet taratquliridimu nachar tawar mehsulatliri we bu sewebtin yüz bergen paji'eler heqqidiki xewerler köpiyishke bashlighan. Chet'ellerdiki xitay weziyet analizchiliri bolsa, yéqinqi yillarda xitayda omumiy keypiyatqa aylan'ghan xitay puqralirining saxta tawar mehsulatlirigha bolghan naraziliqining küchiyishi, xitay dölitining ijtima'iy muqimliqigha tesir körsitidighan jiddiy mesilige aylan'ghanliqi we xitay hökümitini endishige salghanliqini ilgiri sürmekte.

14-Dékabir küni xitayning shinxu'a agéntliqida élan qilin'ghan, xitaydiki saxta, nachar, zeherlik tawar mehsulatliri keltürüp chiqarghan mesililer heqqidiki “1520-Yili jem'iyet késilige aylan'ghan mesililer” serlewhilik maqale on nechche sa'et ichidila xitaydiki köpligen hökümet taratquliri we ijtima'iy tor béketliride tarqilip munazire qozghidi.

Maqalide xitayda 2015-yili yüz bergen saxta, ölchemsiz hetta zeherlik tawar mehsulatliri keltürüp chiqarghan adem ölüsh, zeherlinish, yarilinish weqeliri bayan qilin'ghan. Maqalide bu yillarda xitayda barghanche köpiyiwatqan saxta, süpetsiz, zeherlik tawar mehsulatliri paji'eliridin bowaqlarning “Süt parashokidin zeherlinish weqesi, yundidin ayriwélin'ghan yémeklik yéghi mesilisi, saxta gösh mehsulatliri, chirishning aldini alidighan dora chéchilghan zeherlik köktat, zeherlik méwe” qatarliqlar tekitlep ötülgendin kéyin, 2015-yili xitayda adem ölüsh, yarilinish weqelirini keltürüp chiqarghan süpetsiz tawar mehsulatliri weqeliri “Adem yeydighan léfit”, “Zeherlik yügürüsh meydani” qatarliq kichik mawzuchaqlar astida tepsiliy bayan qilin'ghan.

Maqalide, 2015-yil 1-yanwardin 12-ayning 1-künige qeder, xitayning xubéy, shangxey, gwangju qatarliq jaylirida yüz bergen süpetsiz léfit hadisiliride 38 ademning ölüsh weqesi, 15 sheherde yüz bergen ottura, bashlan'ghuch mektep balilirining yügürüsh meydanida zeherlinish weqeliri heqqide bir qeder tepsiliy melumat bérilip, eger xitay merkizi hökümiti we jaylardiki yerlik hökümetler “Jiddiy tedbir qollinip, xitaydiki nachar-süpetsiz tawar mehsulatlirigha we hayankesh sodigerlerge zerbe bermeydiken, u halda xitay xelqining saxta, nachar tawar mehsulatlirigha bolghan naraziliqi téximu küchiyip, jem'iyette zor kölemlik "qalaymiqanchiliq" kélip chiqidighanliqi” agahlandurulghan.

Gherb döletliridiki musteqil axbarat wasitiliri öz xewerliride, xitayda saxta tawar mehsulatliri sewebidin yüz bergen weqeler heqqidiki xewerlerning xitayning hökümet taratqulirida cheklinip kéliwatqan témilar ikenlikini otturigha qoyup kéliwatqan bolup, xitay hökümet taratqulirida yéqindin buyan saxta tawar mehsulatliri sewebidin yüz bergen hadisiler heqqidiki xewerlerning köpiyishi gherb metbu'atliri we xitay weziyet analizchilirining diqqitini qozghidi.

Chet'ellerdiki xitay weziyet analizchiliridin en'gliyediki eziz eysa ependi radi'omiz ziyaritini qobul qilip, xitaydiki saxta tawar mehsulatliri keltürüp chiqarghan paji'eler heqqide öz qarashlirini otturigha qoydi.

Eziz eysa ependi, yéqinqi yillarda xitayda barghanche köpiyiwatqan yémekliktin zeherlinish weqelirini neqil élip, saxta süt parashoki weqesi, saxta gösh mehsulatliri weqesi, yundidin ishlen'gen yémeklik yéghi weqelirini neqil élip bu weqelerning xitay puqraliridila wehime peyda qilip qalmastin, belki pütkül dunya miqyasida, xitayda ishlen'gen yémeklik mehsulatlirini import qilishta qattiq tekshürüshtin ötküzüshtek weziyet shekillen'genlikini bildürüp, xitayda ishlen'gen saxta tawar mehsulatlirining barghanche köpiyishi pütkül dunya diqqet qiliwatqan jiddiy mesile ikenlikini tekitlidi.

Eziz eysa ependi yene, xitayning hökümet taratqulirining yéqindin buyan xitaydiki saxta tawar mehsulatliri we bu sewebtin kélip chiqqan weqeler heqqidiki xewerlerni bérishke bashlishidiki sewebler heqqidimu toxtilip, xitay puqraliri arisida “Saxta tawar mehsulatlirining ewj élishida hökümetning mes'uliyiti bar” dégen qarashning omumlishishi we bu xil naraziliqning barghanche küchiyip, xitay jem'iyitide ammiwi naraziliq weqelirining köpiyishi, xitay merkizi hökümitini bu jehette melum tedbir élishqa mejbur qilghanliqini we bu sewebtin, xitay hökümet taratqulirida yéqindin buyan bu xil saxta tawar mehsulatlirigha hökümetning tedbir qolliniwatqanliqi heqqidiki xewerlerning köpeygenlikini, emma yenila xitay puqraliridin yoshurun tutuluwatqan nurghunlighan mesililerning téxi ashkarilanmighanliqini bildürdi.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.