Aqsuda apetke uchrighan déhqanlar: hökümet apettin qutquzushqa ehmiyet bermidi

Muxbirimiz méhriban
2015.09.10
su-apiti-ili-derya-wadisi-1.jpg Ili wilayitining ili deryasi wadisidiki besh nahiyide qara yamghur yéghip, kelkün apiti yüz bergen. 2015-Yili iyun.
Social Media

Melum bolushiche, 7-, 8-séntebir künliri aqsu wilayitining kelpin, awat nahiyiliri qattiq yamghur we möldür apitige uchrighan. Xitay hökümet xewerliride qattiq yamghur yollarni buzuwetkini üchün apettin qutquzush ishining müshkül boluwatqanliqi xewer qilindi. Apet rayonidiki Uyghurlar bolsa, adette muqimliq xizmitini ching tutup ishleydighan nahiyilik hökümet da'irilirining her xil bahane-sewebler bilen apettin qutquzushqa ehmiyet bermeywatqanliqidin shikayet qilmaqta.

Xitayning junggo xewerler tori 10-séntebir küni xewiride düshenbe, seyshenbe künliri aqsu wilayitining köpligen jaylirida qattiq yamghur we möldür apiti yüz bérip, déhqanchiliq zira'etlirining éghir ziyan'gha uchrighanliqi, 7-séntebirdiki qattiq yamghur sewebidin aqsu ayrodromida uchush toxtighanliqi, bir qisim yol bölekliri yamghurda buzulup ketkini üchün qatnash qistangchiliqi kélip chiqqanliqi, 9-, 10 séntebir künlirimu yene yamghur yaqqini üchün apetning éghirlishishi mumkinliki xewer qilindi.

Xitay xewiridin melum bolushiche, apet kelpin, awat nahiyiliri we aqsu sheher etrapida éghir bolghan. Köpligen yollarda éghir derijide su yighilghanliqi, hetta bezi yol bölekliridiki köwrüklerni kelkün éqitip ketkini üchün bu yol bölekliride qatnash toxtighan. Kelpin nahiyiside yaqqan 40 minutluq qattiq yamghur we 7 minutluq möldürde kelpin nahiyisining gezlik, yurchi yéziliridiki 9626 mo da'iridiki chilan, 11 ming 533 mo paxta, 4280 mo da'iridiki qonaqlar ziyan'gha uchrighan. 18 Mal qotini örülüp,72 charwa ölgen, 1000 din artuq déhqanning öyidin yamghur ötüsh, qattiq möldürde ögzisi téshilip kétish ehwali körülgen.

Kelpindiki apet heqqide muxbirgha téléfon arqiliq uchur yollighan bir Uyghur, kéchide yaqqan qattiq yamghur we möldürning özining 10 nechche mo yerdiki paxtizarliqtin bu yil hosul élish chüshini pütünley berpat qilghanliqini, tünügün hawa échilghan bolsimu, emma su astida qélip pütünley yétip ketken paxta ghozilirining yene échilishidin ümid yoqluqini, emdi yölesh mumkin emeslikini bildürdi.

Xitay xewiride yene, qattiq yamghur sewebidin yollar buzulup, yamghur apiti éghir bolghan awat nahiyisi we 8-séntebir möldür apitige yoluqqan kelpin nahiyisige ewetilidighan yardemni yetküzüsh imkaniyiti bolmighanliqi eskertilgen.

Radi'omizgha apet ehwalni inkas qilghan bu kishi, yéziliq hökümetning apetke uchrighan déhqanlarning ehwaligha köngül bölüshi yéterlik bolmasliqi déhqanlarni narazi qilghanliqini bildürüp “Qattiq yamghur we möldür kéchide yaghdi. Kelpinning yerliri eslidinla shorluq we qurghaq bolghini üchün, étizdiki paxtilar pütünley yétip ketti. Tünügün hawa échildi, emma hazir su astida qalghan paxtilarni qandaq qilimiz? buni bilmeymiz. Möldürde pütünley tökülüp ketken chilanning ziyini téximu éghir boldi. Emma ilgiri her küni öymu-öy qatrap ropashlarni, saqal qoyghanlarni tekshüridighan kadirlar mana emdi qanchilik ziyan boldi dep öy arilap tizimgha élip yürüshidu. Emma ular yol buzulup ketti, nahiyidin yardem kéchikti dégen geplerni qilish bilenla cheklendi. Süt-qaymaqchiliq qilidighan, mal bodaydighanlarning qotanliri örülüp ketti. Méning öyümdinmu yamghur ötüp saq yéri qalmidi. Emma hökümet qanchilik yardem béridu, qandaq yardem béridu? buni bilmeymiz” dédi.

Radi'omiz apet éghir bolghan kelpin, awat nahiyilirige téléfon qilip téximu köp ehwal igileshke tirishqan bolsimu, emma köpligen téléfonlarda “Bu téléfon étiwétildi” yaki “Bu téléfon mulazimettin toxtidi”, “Bu téléfon nomuri mewjut emes” dégen aptomatik awazlar chiqip téléfonimiz ulanmidi.

Aqsu uchturpan nahiyisige urghan téléfonimiz bir xanimgha ulandi. Özining oqutquchiliqini bildürgen bu xanim, aqsuning bashqa nahiyiliride qattiq yamghur yéghip apet bolghanliqi heqqide xewiri bolsimu, téléwizordin qutquzush ishliri heqqidiki xewerlerni körmigenlikini, uchturpanda peyshenbe künimu yamghur yaqqan bolsimu, emma nahiyidiki yamghurning u derijide éghir emeslikini, yézilardiki apet ehwalidin özining xewersiz ikenlikini bildürdi. U yene qoshumche qilip, bu qétimqi yamghur apiti seweblik belkim mekteplerdiki oqutquchilar, idarilerdiki xizmetchilerge “Apet rayonigha i'ane qilish” chaqiriq qilinidighanliqi, her qétim mushu xil tebi'iy apetler bolghinida nahiyilik hökümetning chaqiriqigha awaz qoshqan oqutquchi, ishchi-xizmetchilerning “I'anige aktip qatnishishqa mejbur ikenliki” emma “Bu i'ane pullirining apetke uchrighan déhqanlarning qoligha tekken ‏-tegmigenlikini sürüshtürüsh imkaniyiti yoq” luqini bildürdi.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.