“Aq östeng” özimizning tétimsulirini a'ililerge bashlap kirmekchi?

Muxbirimiz gülchéhre
2014.03.11
tebii-achchiq-su.jpg “Aq östeng” markiliq achchiqsu(sirke).
Social Media

Xitayda ishlepchiqirilghan türlük markilardiki achchiqsu (sirke), “Jangyu” din ibaret kem bolsa bolmaydighan tem tengshesh buyumliriningmu musulmanlar istémalidiki haram yaki shübhilik yémeklikler qatarigha kirishi, bolupmu xunen jangyu zawuti ishlepchiqarghan jangyuning ademning chéchi bilen haywanlarning yungini asas qilip yasalghanliqi ammiwi tor betlerde ashkarilinishi bilen, Uyghurlar yémekliklerning bixeterliki mesilisige téximu ehmiyet béridighan boldi. Bezi milliy karxanichilar xelqning kündin-kün'ge éshiwatqan éhtiyaj telipige mas halda yerlik achchiqsularni ishlepchiqirip bazargha salghan idi. Ghulja képek yüzige jaylashqan “Aq östeng” achchiqsu zawuti yéqinda yene purchaq, kömmiqonaq qatarliq tebi'iy ashliqlarni xam eshya qilip pütünley yerlik usul bilen jangyu ishlepchiqirip bazargha sélish aldida turuwatqanliqi we “Jangyu” gha Uyghurche isim tépish heqqide jem'iyetke muraji'etname élan qildi. Bu Uyghurlarning ijtima'iy alaqe wasitiliride hazirqi qiziq parangning biri bolup qaldi.

Uyghurlarda achchiqsuning istémal qilinish tarixi intayin uzun. Uning temi chüchümel hem küchlük, puriqi mezzilik hem yéqishliq bolup, Uyghurlarning dastixinida kem bolsa bolmaydighan bir xil tem tengshesh matériyalidur. Hazir Uyghur élida yémeklik we ichimliklerning ‛‛musulmanche‚‚ yaki emeslikige ehmiyet bérishning küchiyishige egiship musulmanche achchiqsularmu bazargha sélindi, emma qorumining yéngi, mezzilik témilirini ashurushqa, gheyriy puriqini tügitishke ishlinidighan yene bir xam matériyal bolghan “Jangyu”gha bolghan éhtiyaj asasen yenila xitaylar ishligen ishench qilip ketkili bolmaydighan “Jangyu”mehsulatliri arqiliq qamdalmaqta idi.

Undidar supisida yéqinda ghulja “Aq östeng” achchiqsu zawuti, Uyghur élining özide heqiqiy sap ashliqtin ishlen'gen jangyu bolmasliqtek boshluqni toldurush üchün sinaq teriqiside jangyuni yasap muweppeqiyet qazan'ghanliqi we pat arida bazargha sélish aldida turuwatqanliqi, emma jangyu dégen xitayche namning ornigha Uyghurche nam qollinishni oylishiwatqanliqi, bu heqqide jama'etning yardimige mohtaj ikenliki qatarliqlarni élan qildi. Bu heqtiki jem'iyet munaziriler Uyghur ammisining heqiqetenmu özining ishenchlik tem tengshesh mehsulatlirigha éhtiyajining küchlük ikenlikini körsitip turuptu.

Biz anglighuchilirimizning teklip pikirlirige asasen aq östeng markiliq achchiqsu zawuti bazargha sélish aldida turghan jangyu mehsulatlirining yasilishi we alahidiliki heqqide yenimu tepsiliy melumat élishqa tirishtuq, zawutning mal sétishqa mes'ul xadimi abdusemet ziyaritimizni qobul qilip, yéngi mehsulatning iyun aylirida resmiy bazargha sélinidighanliqini, ammining Uyghurche isim qoyush jehette qizghin pikir bériwatqanliqini, hazirche zawutning jyangyugha “Tétimsu” dégen namni muwapiq körüwatqanliqini bildürdi.

Uyghurlar yéqinqi yillarda yémeklik ishlepchiqirish, sétish, mulazimet kesipliri boyiche en'eniwi sahelerde ilgirilep, iqtisadiy we ijtima'iy netijiliri körünerlik boldi. Uyghur karxaniliri ishenchlik mehsulatliri arqiliq Uyghur jem'iyitige menpe'et yetküzüpla qalmay yene ishsizliq, xeyr-saxawet, ma'aripni qollash jehetlerde zor rol oynap kelmekte. Uyghurlarning milliy igilikining tereqqiy qilishi, ularning öz tirishchanliqi, soda pursetlirini ching tutalishidin bashqa yene, yerlik ammining “Özimizning mehsulatliri” dégen küchlük bir ishenchi bilen qollishidin ayrilalmaydu elwette, ghulja shehiride olturushluq, achchiqsu quymighuche lengmen yémeydighan bir xanim, özining yerlik xam eshyadin ishlepchiqirilghan özimizning “Aq östeng” achchiqsuyimizdin bashqisini ichmeymiz deydu.

Uyghurlar qilalaydighan en'eniwi sahelerde köp sandiki Uyghur karxaniliri özi bilen alaqidar chong tipliq soda yighilishliri, yermenkilerge qatnishish pursitige köp érishelmeydu. Bu sodidin ibaret “Almashturush” sahesidiki tosalghudur.

Aq östeng achchiqsu zawutimu bundin kéyinki tereqqiyatida her derijilik soda türliri, yermenkilerge qatnishish arqiliq téximu keng tijaret yolliri hazirlash, hemkarliq pursitini ilgiri sürüshni meqset qilmaqta. Zawutning mal sétishqa mes'ul xadimi abdusemet ziyaritimiz axirida meblegh salghuchi karxanilarni, téxnik küchlirini hemkarliqqa chaqirdi.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.