Sehiye sahesidiki kespiy xadimlar eydiz késellikining Uyghur diyardiki qorqunchluq késellikke aylan'ghanliqini ilgiri sürmekte

Ishenchlik menbelerdin érishilgen melumatlar shuni körsettiki, Uyghur élining jenubiy rayonlirida eydiz bilen yuqumlan'ghuchilar sanining shiddet bilen éship bériwatqanliqi melum bolmaqta.

Ilgiri Uyghur aptonom rayonluq eydiz késelliki bilen jinsiy késelliklerni tizginlesh hemde aldini élish merkizide uzun yil xizmet qilghan, yéqinda gherbtiki melum döletke kélip olturaqlashqan bir Uyghur kespiy xadim radi'omiz ziyaritini qobul qildi hemde bu heqtiki bezi ehwallarni ashkarilidi.

Uning bildürüshiche, xitay hökümiti étirap qilghan Uyghur diyaridiki 40 mingdin artuq eydiz bimarining 80% tin köprekini Uyghurlar teshkil qilidiken. Her bir eydiz wirusi bilen yuqumlan'ghuchi eng az dégende öz etrapidiki 3 kishini eydiz wirusi bilen yuqumlandurush mumkinchiliki boyiche hésablighanda, hazir texminen 100 minggha yéqin Uyghurning eydiz wirusi bilen yuqumlinip bolghanliqi éhtimaldin yiraq emesken.

U özining xizmet tejribisige asasen munularni yekünleydu: “Eydiz késelliki hazir Uyghur diyarining shimalidin jenubigha qarap yamrimaqta. Ilgiriki zeher chékish yaki shpirisni ortaq ishlitish arqiliq eydiz wirusini yuqturush hadisisi shimalda asasiy jehettin tizginlendi, emma jenubta, yeni Uyghurlar merkezlik jaylashqan jaylarda eydiz wirusi jinsiy munasiwet yoli bilen tarqalmaqta. Buningda xitay ölkiliridin Uyghur élining jenubigha kélip olturaqlishiwatqan xitay köchmenliri, bolupmu qénida eydiz wirusi bolghan pahishe ayallarning ‛satrachxana‚, ‛hordaqxana‚, ‛uwilash merkizi‚ dégendek namlarda jinsiy mulazimet qilishi eydizning tarqilishidiki asasliq seweb bolmaqta.”

U yene munularni égiri sürdi: “Eydizning aldini élish heqqidiki teshwiqiy xizmetler jenubta passip haletke chüshüp qaldi. Hökümet organliri muqimliqni bahane qilip, eydiz késili heqqide teshwiqiy xizmet ishlishimizge tosalghuluq qildi. Jenubtiki nahiye we yézilarda partkom sékrétarliq wezipisini ötewatqan birinchi qol xitay emeldarlar ‛muqimliq hemmini bésip chüshidu‚ depla Uyghur jama'etchiliki arisida eydiz késilining aldini élish boyiche xizmet ishleshke yol bermidi. Bolupmu ammining bir jaygha yighilishini cheklidi. Buning bilen jenubtiki saqliqni saqlash xizmetliri passip haletke chüshüp qaldi.”

U ziyaritimiz jeryanida eydiz wirusi bilen yuqumlan'ghan bir Uyghur a'ilisining paji'esi heqqidiki rast hékayini radi'o anglighuchilargha teqdim qildi.

Eydiz késellikining Uyghurlar arisigha shunche téz yamrishidiki bezi sewebler heqqide hazir amérikida yashawatqan yene bir Uyghur ziyaliy radi'omiz ziyaritini qobul qildi. U ilgiri Uyghur élining jenubidiki köpligen jaylarda jem'iyetshunasliq boyiche tekshürüsh élip barghan bolup, uning bu heqtiki bayanliri eydiz késellikining rayonda tarqilishidiki sirlarni yenimu ilgiriligen halda delillep berdi.

U özining jenubta élip barghan jem'iyet tekshürüshi dawamida xoten, yerken, qeshqer we aqsu sheherliride köchmen xitaylar berpa qilghan “Qizil chiragh” rayonlirida yoshurun tekshürüsh élip barghanliqini bayan qildi. Uning bildürüshiche, bu jaylarda türlük namlarda “Dukan” échip “Jinsiy mulazimet” qiliwatqan xitay pahisheliri eydiz késilini jenubtiki wilayetlerge tarqitishtiki asasliq wasite iken.

Tepsilatini awaz ulinishtin anglighaysiz.