Qeshqer kérembaghdiki bir binada bixeterlik weqesi chiqip bir türküm ahaliler ziyankeshlikke uchridi

Sürette qeshqerdiki chéqiliwatqan kona sheher rayunidin bir körünüsh

Bügün anglighuchirimizdin biri radi'omizgha inkas yollap, qeshqer kérembaghda bir weqe chiqip, 40-50 che kishining ziyankeshlikke uchrighanliqi heqqide melumat berdi. Muxbirimizning bu heqte ehwal igilishi dawamida, kérembaghda 15 künning aldida xitay shirkiti qurulush élip bériwatqan bir binaning bixeterlikidin chataq chiqip, teweliktiki bir türküm ahalilerning éghir ziyan'gha uchrighanliqi ashkarilandi. Yawagh saqchixana xadimining pash qilishiche, kérembaghda qurulushi dawam qiliwatqan bir bina boran tesiridin örülüp chüshken؛ saqchixana bashliqining bayan qilishiche bolsa, boranning tesiri bilen qurulushning bir qisim matériyalliri uchup chüshüp 10 kishi zeximlen'gen. Melumat bérish dawamida bashtin-axir weqeni kichiklitishke tirishqan bu saqchixana bashliqi mezkur qurulushni élip bériwatqan qurulush shirkitining namini ashkarilashqa jür'et qilalmidi.

Xadim: yawagh saqchixanisi!
Muxbir: bügün weqe yüz bergen yer silerning teweliktimu?
Xadim: qaysi weqeni deysiz?

Muxbir: kérembaghda yüz bergenchu?
Xadim: 15 künning aldida bina örülüp chüshken weqeni demsiz?

Muxbir: he shu. Shu weqede qanche kishi öldi, qanche kishi yarilandi?
Xadim: u küni shu boran chiqip bina örülüp chüshken ehwalni bilimen, qalghinini jawdawyüendin sorap baqsingiz.

Muxbir: undaqta sizning bilishingizche, yéqinqi 15-20 kün ichide kérembaghda shu bina örülüshtin bashqa weqe yüz bermidi, shundaqmu?
Xadim: shundaq.

Muxbir: birer chöllük, ya sayliqta “Térror” gumandarlirigha qarita heriket élip bérilmidimu?
Xadim: yaq, méning uningdin xewirim yoq.

Muxbir: saqchixana bashliqi qeysermu?
Xadim: he, men shu.

Muxbir: silerning tewelikte tünügün bügün ichide birer weqe yüz berdimu?
Xadim: yaq, héchqandaq weqe yüz bermidi.

Muxbir: bina örülüsh weqesichu?
Xadim: yaq, yaq, yüz bermidi.

Muxbir: 15 künning aldida kérembaghda bina örülüsh weqesi yüz bermidimu?
Xadim: he, yüz bergen. Uningda ziyan'gha uchrighanlarning hemmisige tölem bérilip, razi qilinip tügep bolghan ish.

Muxbir: shu bina örülüsh weqeside qanche adem ölüp, qanche adem yarilandi?
Xadim: yaq, bina örülgen ish emes, boranda mundaq tash-pash dégendek nersiler uchup chüshüp anche-munche sürüp zeximlendürüp qoyghan ish bar. Bu heqte wéyshingda tarqalghan geplerning hemmisi pitne-pasat.

Uxbir: qurulush élip bériwatqan shirket qaysi shirketken.
Xadim: uni men uqmaymen, bu ishni sheherlik bixeterlik tekshürüsh idarisi éniqlighan.

Muxbir: undaqta, bu ishqa qanun organliri arilashmidinglar, peqet kespiy tarmaqlar qol tiqtimu?
Xadim: shundaq, tebi'iy apet bolghachqa biz arilashmiduq.

Muxbir: weqe chiqqan bina néme binati?
Xadim: kérembagh doxturxanisining késellikler yataq binasi idi.

Muxbir: qanche qewetlik bina idi?
Xadim: 20 qewetlik, 10 nechche qewiti pütüp bolghan.

Muxbir: ammining weqege qarita naraziliq inkasliri barmu?
Xadim: yaq, némige bolsun, kichikkine ishlar tursa. Hemmisi bilen söhbetliship pikir élip razi qilduq.

Muxbir: zeximlen'gen qanche kishi ?
Xadim: 8-10 kishi, yénik zeximlen'gen, térisi sürülüp ketken, kiyimi yirtilip ketken dégendek.

Muxbir: bina örülüp chüshüp kiyimi yirtilip ketken dések, yumurdek bir gep bolidu. Éniq zeximlen'gen adem qanche?
Xadim: 10

Muxbir: zexmilen'genler Uyghurmu, xenmu?
Xadim: arilash.

Muxbir: birer tekshürüsh guruppisi bérip qalsa, tizimlikni körsitip bérelemsiz?
Xadim: béreleymen.

Muxbir: undaqta, weqege siz arilashtingiz dégen gep?
Xadim: shundaq.

Muxbir: bashta siz bu ishni kespiy tarmaqlar qildi, biz arilashmiduq dégentingizghu?
Xadim: bezi tereplirige biz, bezi tereplirige kespiy tarmaqlar arilashti démekchimen.

Muxbir: shu qurulushni élip bériwatqan shirket qaysi shirket iken?
Xadim: uni men bileymen.

Muxbir: xizmet ishlesh dawamida mushu ziyanda mes'uliyiti bolghan shirket qaysiliqini sorap baqmidingizmu? buni sorash ésingizgha kelmidimu?
Xadim: yaq, bilimen. Dep bérelmeymen.

Muxbir: dep bérelmiginingizge qarighanda, buning nazuk bir mesilige taqilidighan mesilen, milletler ittipaqliqi, échiwétish siyasiti dégendek tereplirimu barmu?
Xadim: yaq, undaq emes, hergiz undaq emes. Buni téléfonda déyishke bolmaydu.

Muxbir: démek, bashqa melumatlarni téléfonda déyishke bolidu, peqet weqege seweb bolghan shirketning ismini téléfonda déyishke bolmaydu, shundaqmu?
Xadim: he....

Yuqiriqi melumatlardin qarighanda, qeshqerde qurulush élip bériwatqan xitay shirkiti, bixeterlik tedbirlirige yéterlik derijide ehmiyet bermigenliki, yeni ahalilerning hayatiy bixeterlikige perwa qilmighanliqi üchün, bina pütmey turup qurulushtin chataq chiqqan. Melum bolushiche, xitay qurulush shirkitining bu mes'uliyetsizliki, qeshqerdiki ahaliler arisida küchlük ghulghula qozghighan we naraziliq peyda qilghan. Bu naraziliq qeshqerdiki alaqidar xitay da'irilirini endishige salghan. Yuqiriqi saqchixana bashliqining ziddiyetlik bayanliri, bolupmu uning qurulush élip bériwatqan shirketni tilgha alalmasliqi, weqening esli kölimi we ziyinining u ashkarilighandinmu éghir ikenliki heqqide isharet bermekte.