Jing nahiyiside yer tewresh heqqidiki uchurlar qamal qilin'ghan

Xitay hökümet taratqulirida 8-awghust sichüen ölkisining jyu seygu dégen yéride 7 bal yer tewresh yüz bergendin kéyin, 9-awghust küni Uyghur aptonom rayonining bortala oblasti jing nahiyisidimu 6. 6 Bal yer tewresh yüz bergenliki xewer qilindi. Xitay xewerliride sichüendiki yer tewreshte 20 ademning ölgenliki tilgha élin'ghan bolsimu, lékin Uyghur aptonom rayonining bortala oblasti jing nahiyiside yüz bergen yer tewreshte hazirghiche ölgen ademning yoqluqi ilgiri sürüldi. Emma, jing nahiyisidin radiyomiz ziyaritini qobul qilghan méhmanxana xadimliri we yerlik ahaliler apetning hökümet taratquliridiki xewerlerge sélishturghanda éghirliqini, emma apet heqqidiki xewerlerni hökümet organliridin bashqilarning xewer bérishi cheklen'genliki üchün, özlirining yer tewresh apiti heqqide muxbirning so'allirigha jawab bérelmeydighanliqini bildürdi.

Xitay taratquliridin “Xelq tori, shinjang géziti, shinjang téléwiziyesi” qatarliqlarning 10-awghusttiki xewiride bortala jing nahiyiside 9-awghust shu yer waqti kech sa'et 7 din 27 minut ötkende yüz bergen yer tewreshni qalduq yer tewresh dep élan qilip, apetke uchrighan rayonda 10ming 500 adem yötkep orunlashturulghanliqi xewer qilindi.

10-Awghust xelq torining yer tewresh apiti heqqide bérilgen xewiride, apet éghir bolghan jing nahiyiside yer tewresh derijisining 6. 6 Bal dep békitilgenliki tilgha élinip, apettin kéyin 10 ming 500 ademning yötkep orunlashturulghanliqi, jing nahiyiside 32 adem yarilan'ghanliqi, bularning ichide 3 kishining éghir yarilan'ghanliqi, emma shu küni yer tewresh sewebidin adem ölgenliki heqqide doklat yoqluqi, nöwette, apetke uchrighan rayonning xewerlishish, su, gaz, tok bilen teminlinishi normal ikenliki, apetke uchrighan ammining muwapiq orunlashturulghanliqi, awam puqraning keypiyati muqim, yer tewreshke taqabil turush we apettin qutquzushning türlük xizmetliri jiddiy we puxta élip bériliwatqanliqi” tekitlendi.

“Shinjang géziti”ning 10-awghust peyshenbe künidiki sanida yene, bortala mongghul aptonom oblastliq partkom da'imiy komitétining mu'awin bashliqi wu féngjünning apet heqqide muxbirlargha bergen bayanatidin neqil élinip, jing nahiyiside 10-awghust sa'et 16giche, 212 a'ilining 307 éghiz öyining örülüp chüshkenliki, 4032 a'ilining 5469 éghiz öyi ziyan'gha uchrighanliqi, 213 jayning 2535 métir tamliri örülüp chüshüp, 195 jayning 3600 métir tamliri buzulghanliqi, 153 jay charwa lapisi örülüp chüshkenliki, köp xil usullar arqiliq yötkep orunlashturghan her millet ammisining sani 10 ming 500 ge yetkenliki, deslepki mölcherde biwasite iqtisadiy ziyanning 150 milyon yüen'ge yetkenliki qatarliqlar xewer qilindi.

Jing nahiyisidiki öz kimlikini ashkarilimasliqni telep qilghan bir xanimning bildürüshiche, nahiye teweside örülüp chüshken we dez ketken qurulushlarning köp qismi jing baziri, mananbulaq baziri, toli yézisi qatarliq jaylardiki mehellilerge jaylashqan Uyghurlarning öyliri we mal qotanliri. Nahiye bazirida tam örülüp chüshüp topa astida qalghan, yarilan'ghan hetta ölüp ketküchilerning barliqi heqqide kocha xewerliri tarqalghan. Emma, hökümet taratqulirida bu ehwallar bérilmigen. Hökümet taratqulirida apettin qutquzush xizmiti heqqidiki tesirlik xewerler köpeygen. Bu xil teshwiqatlardin radi'o-téléwizorlarda eng köp teshwiq qiliniwatqini yenila muqimliqqa kapaletlik qilish, yer tewresh apiti heqqide ijtima'iy alaqe torlirida yalghan, saxta xewerlerni tarqatmasliq we kocha-koylarda apet heqqide ösek söz tarqatmasliq qatarliq xewerler bolghan.

Radiyomiz jing nahiyilik xelq hökümiti we jing nahiye tewesidiki jing baziri, mananbulaq baziri, toli yézisi qatarliq jaylardiki hökümet ishxanilirigha téléfon qilip apet heqqide uchur igileshke tirishqan bolsaqmu, emma téléfonlar ulanmidi yaki meshghul chiqti. Nahiyige qarashliq birqanche méhmanxanigha urghan téléfonimiz ulan'ghan bolsimu, emma signal nachar bolghanliqi üchün téléfondiki awazlar üzülüp chiqti.

Jing nahiye merkizidiki méhmanxana xadimi so'allirimizgha jawab bérip, 9-awghust kechqurun yüz bergen yer tewresh heqqide yerlik taratqularda hazirghiche tepsiliy xewer bérilmigenliki üchün, özining yer tewreshning emeliy ziyini heqqide jawab bérelmeydighanliqini bildürdi.

U mundaq dédi:“Biz hazirghiche yer tewresh ehwali heqqidiki xewerlerni körmiduq. Siz jing nahiyisidiki yer tewresh heqqide torda bérilgen bashqa xewerlerni izdep béqing. Méhmanxanimiz jaylashqan jing nahiyisi bu qétimqi yer tewreshning merkizide, emma nahiyilik hökümet hazirgha qeder bu qétimqi yer tewreshning emeliy ehwali we ziyan heqqide resmiy xewer bermidi. Shunga men yer tewreshtin ibaret bu tebi'iy apetning ziyini heqqidiki so'alliringizgha jawab bérishke amalsiz.”

Uning bildürüshiche, eyni chaghda yer tewrigende, ularning méhmanxanisida qattiq silkinish yüz bergen. Ular nahiye teweside puqralarning öyliri örülüp chüshkenliki, yarilan'ghanlar heqqidimu xewerler anglighan. Emma apetning emeliy ziyini toghriliq jing nahiyilik hökümet we partkom qatarliqlar téxi resmiy uqturush élan qilmighan. Shunga puqralarning bu qétimqi yer tewresh heqqide bilidighan melumatlirimu az.

Jing nahiyisige qarashliq ébnur köli sayahet ornidiki méhmanxana xadimining bildürüshiche, ularning méhmanxanisi jing nahiye baziridin 100 nechche kilométir yiraqliqta bolsimu, emma apet yüz bergen chaghda méhmanxanida silkinish xéli éghir bolghan.

Bu xadim mundaq dédi: “Méhmanxanimiz jing nahiyisige 100 kilométir kélidu. Emma méhmanxanimizdimu tewresh sézimi xéli éghir boldi. Tünügündin buyan qalduq yer tewreshler köp yüz bérip turdi. Anglishimizche, kéyinki birnechche kün ichide qalduq yer tewreshler dawamliq yüz bérish éhtimali bar iken. Shunga bizge méhmanxanida yataq almaqchi bolghan sayahetchilerge aldi bilen bixeterlik ehwalini oylishini eskertishimiz tekitliniwatidu.”