Uyghur ewladlirigha xiris qiliwatqan yene bir zeher-chümado(Tramadol Hydrochloride)
2013.10.21
Zeherlik chékimliklerning bir insan, bir a'iligila emes hetta pütün bir millet, pütün insaniyetke élip kélidighan xeterlik aqiwetlirini kéchikip tonup yetkechke,bu kéchikish seweblik nurghun Uyghurlar xro'in atliq aq alwastining oljisigha aylinip zor bedeller tölidi.
Yéqindin buyanqi inkaslargha qarighanda, nöwette Uyghur yash-ösmürliri arisida, bolupmu aliy mektep oqughuchiliri arisida chümado (Tramadol Hydrochloride) ni qalaymiqan istémal qilish barghanche edep bériwatqan bolup,mezkur dorigha éghir derijide xumar bolup qalghanlar nurghun yaman aqiwetlerge uchrighan, hetta beziler bu dorini heddidin ziyade istémal qiliwalghanliqidin hayatidin ayrilghan, mutexessisler téxi kéchikmeste etraptikilerni bu dorining ziyanliridin agahlandurup, yash ewladlarni yenimu zor ziyankeshliklerdin qutuldurup qélishqa chaqirmaqta. Bu heqte Uyghur élide 20 yildin buyan Uyghurlarning zeher we eydiz patqiqidin qutuldurush yolida aldini élish,meslihet bérish, dawalash yolida xizmetlirini ishlep kéliwatqan yarp merkizining qurghuchisi,mutexessis exmet qurban yéngi tiptiki xumar qilghuchi zeher buyumlar ichide chumadoning yamrishining téz boluwatqanliqi we yashlarni pushayman öngkürige ittiriwatqanliqi heqqide agahlandurdi.
Tramadol atliq bu dora
Tramadol hydrochloride (yensüen chümado 盐酸曲马多 ( ning tesiri birqeder keng bolup, klinikida asasliqi bir qeder küchlük bolghan aghriq azabini toxtitish, yéniklitish üchün ishlitilidu. Mesilen, opératsiyidin kéyinki aghriq, rak késellikidiki aghriq, tughut jeryanidiki aghriq qatarliq. Bu dora merkiziy nérwa sistémisigha tesir körsetküchi dora hésablinidu.
Tramadolgha xumar bolup qélish hadisisige qarita yéqinqi yillardin buyan xitayni öz ichige alghan nurghun döletler étibar bilen qarap kelmekte, dunya sehiye teshkilati bu dorini qalaymiqan ishlitishke bolmaydighan 5 chong dorining biri qatarigha kirgüzgen. Xitay ichidimu bu dorini dorixanilarda qalaymiqan sétishni, bolupmu rétsépsiz sétish we quramigha yetmigenlerge sétishni qattiq chekligen.
Halbuki xitaydiki dora buyumliri ishlepchiqirish we bazarlirigha bolghan bashqurushning yétersizliki bu küchlük xumar qilish küchige ige dorining bimalal qarangghu bazarlarda sétilish yash ösmürlerni zeherlishige keng qulayliq yaratmaqta.
Matériyallargha asaslan'ghanda, mezkur dorini normal adem künige 200 milligramdin uda 6 ay istémal qilsa, bu dorigha qarita organizmda tayinishchanliq (药物依赖, drug dependent) peyda bolup, dorigha xumar bolup qélish kélip chiqidiken. Eger künige 300-400 milligram (6-8 tal) din uda 2 ay yaki uningdinmu qisqa waqit istémal qilsa, éghir derijide xumar bolup qélish kélip chiqidiken. Uzaq mezgil istémal qilghanda, merkiziy nérwa sistémisini ghidiqlap, nepes yoli sistémisi funksiyisige tosqunluq qilip, organizmda dorigha qarita berdashchanliq we tayinishchanliq shekillinip hemde bashqa qoshumche nachar tesirlerni körsitidiken. Mezkur dorining xumarliqi (kishini özige xumar qilip qoyush derijisi) bashqa zeherlik buyumlargha qarighanda ajizraq we bu xil tesiri astiraq bolsimu, melum mezgil uda istémal qilghanda xiro'in'gha xumar bolup qalghandikige oxshash alametler körülidiken. Xumar bolup qalghan kishilerning xaraktéri özgirip, urushqaq, yalghanchi, chéchilangghu, layghezel bolup qalidiken.
(Tramadol) Ning nachar tesirliri
1. Uzaq mezgil ishletkende, dorigha qarita tayinishchanliq shekillinip, kishini xumar qilip qoyidu.
2. Uzaq mezgil ishletkende, yürek, jiger, börek qatarliq re'is ezalarni zor derijide zeximlendürüp, éghir egeshme késelliklerni peyda qilidu.
3. Uzaq mezgil ishletkende, börek we köpiyish sistémisigha zor derijide nachar tesir körsitip, kütmigen aqiwetlerni keltürüp chiqiridu.
4. Uzaq mezgil ishletkende, nérwa sistémisigha tesir körsitip, untughaq, leqwa, qewziyet qilip qoyidu.
Undaqta néme sewebtin yash ösmürler bu ziyandashqa xumar bolup qéliwatidu dégende, bu dorining aghriq toxtitish tesiridin bashqa yene bir peyda qilidighan tesiri rohlandurush, bu dorini istémal qilghanda, kishi mu'eyyen derijide rohlinip, uyqusi qéchip, kishi qorsaq achqanni, harghan-talghanni tuymay qalidiken. Shunga, iradisi ajiz yash-ösmürler bu dorining heqiqiy mahiyitini tonup yetmestin qalaymiqan ishletken. Bolupmu torxanidin, kéchilik bezmixana, diba dégendek jaylardin kün boyi chiqalmaydighan yash-ösmürler, shehwaniy ishlargha bérilidighan yash yigit-qizlar xata halda bu dorini istémal qilsaq rohlandurush, uyquni qachurush, harghanni tuymasliq tesirini béridu dep qalaymiqan istémal qilghan.
Hetta bezi qizlarmu qorsaq achqanni bilmisek, uxlimisaq, oruqlaydikenmiz dep qarap bolushigha istémal qilghan. Özliri istémal qilish bilen kupaye qilmastin etrapidiki dost-sawaqdashlirighimu istémal qilishni tewsiye qilishqan.
Yéqindin buyan yarp zeher cheklesh we eydizning aldini élish meslihet sorash merkizige chumadogha xumar bolghandin kéyin, mushu heqte meslihet sorap we yaki mesilining yénik emeslikini inkas qilip téléfon qilidighanlarmu köpeygen, körüp turuptimizki Uyghur jem'iyitide tramadolning tesiri heqiqetenmu jiddiy mu'amile qilishqa tégishlik bir weziyette.
Zeherlik chékimliklerning aldini élish mutexessisi exmet qurbanning chüshendürüshige asaslan'ghanda, bu dorigha xumar bolushning alametliri xiro'in'gha xumar bolup qélishqa qarighanda téximu éghir iken.
(盐酸曲马多) Ni qalaymiqan istémal qilghanda toxtimay tit-tit bolush, yürikide chümüle mangghandek bi'aram bolush, söngek-boghumliri aghrish, dekke-dükkidila yürüshke oxshash éghir alametler körülidu. (盐酸曲马多 Tramadol ) Ning xumaridin qutulush bek tes bolup, adette xiru'in xumaridini tashlashqa qarighanda tes dep qarilidiken.
Yaman yéri, bu xil dorigha xumar bolup qalghan kishilerning xaraktéride özgirish bolup zorawan, qebih xaraktérlik bolup qalidiken. Bundin bashqa, bu dorigha xumar bolup qalghan iqtisadiy ehwali dégendek bolmighan yash-ösmürler oghriliq yaki bulangchiliq shekli bilen dora pulini tépishqa urunidiken. Shunisi roshenki, bu bir éghir ijtima'iy aqiwetni keltürüp chiqiridighan dora iken.
Diqqet qilishqa tégishlik yene bir nuqta shuki, mezkur (盐酸曲马多 Tramadol) alliqachan dölet teripidin ritsipsiz sétishqa bolmaydighan, rétsépsiz ishlitishke bolmaydighan, bolupmu quramigha yetmigenlerge sétishqa bolmaydighan dorilar qatarigha kirgüzülgen turupmu, yash-ösmürler bu dorini asanla tépip istémal qilmaqta. Uyghurlarning inkasigha qarighanda da'iriler bu xil ziyandashni chekleshke yéterlik étibar bermigen, bir qisim dorixana xojayinliri, dora satquchilar bu boshluqtin paydilinip jem'iyetke, yash ewladlargha éghir apet élip kelmekte.