Nuri türkelning “Qéchshi yoli yoq” namliq kitabi xelq'ara “Mor fondi mukapati” gha érishken
2023.01.19

Amérika xelq'ara diniy erkinlik komitétining re'isi nuri türkel ependining “Qéchish yoli yoq: xitayning Uyghurlargha yürgüzüwatqan irqiy qirghinchiliqi heqqidiki rast weqeler” namliq kitabi 2022-yilliq xelq'ara “Mor fondi mukapati” gha érishken.
“Mor fondi mukapati” 1-ayning 13-küni özining tiwéttér hésabida “Qéchish yoli yoq” namliq kitab heqqide mundaq baha bergen: “Nuri türkel ependining dadilliq bilen yézip chiqqan bu alahide hékayisi tunji oqushtila bizni heyran qaldurdi. Biz bu yil oqughan köpligen ésil kitablar ichide bu kitab kishini alahide jelp qilidu. Kitabta xitayda hélihem dawamlishiwatqan irqiy qirghinchiliq we mejburiy emgek qullirigha aylan'ghan bir milletning hayati etrapliq, janliq, obrazliq yorutup bérilgen”.
Nuri türkel ependi bu kitabning mukapatlinishigha a'it tesiratlirini biz bilen ortaqlashti. Uning éytishiche, bu kitab neshr qilin'ghan 7 aydin béri Uyghurlarning béshigha kelgen irqiy qirghinchiliq apitini dunyagha anglitishta, shundaqla xitayning dunyagha keltürüwatqan apitini chüshendürüshte muhim rol oynighachqa öz qimmitini yoqatmighan we téximu keng oqurmenlerning diqqitige sazawer bolghan.
Nuri türkel ependi özining tiwittér hésabida “Bu mukapat xitayning yighiwélish lagérlirida we türmiliride yétiwatqan milyonlighan Uyghurlargha tewe” dep yazghan. U radiyomizgha qilghan sözidimu “Mor fondi mukapati” ning ehmiyiti we shan-sherepning yenila öz xelqige mensup ikenlikini tekitlidi.
Nuri türkel ependi bu kitabining mukapatqa érishishidiki sewebni “Bu kitabning “Bir nuqtida hemmini yorutush” uslubida yézilghanliqi؛ shexsning hékayisi arqiliq bir kolléktip duch kelgen qirghinchiliqni anglatqanliqi؛ xitayning xelq'ara tehditini dunyagha hés qildurup, héchkimning bu mesilidin qachalmaydighanliqini otturigha qoyghanliqi” dep qaraydighanliqini bildürdi.
“Mor fondi mukapati” (Christopher G Moore Foundation) 2015-yil tesis qilin'ghan bolup, dunyadiki kishilik hoquq qimmet qarishini qoghdaydighan we uni ilgiri süridighan axbarat türidiki eserlerge bérilidiken.
Nuri türkel ependi yene bu kitabning in'gliz tilidin bashqa tillarghimu terjime qilinish aldida turuwatqanliqini, chet eldiki kitab yermenkiliride téximu köp oqurmenlerge tonuluwatqanliqi we sétiliwatqanliqini bildürdi.