Kéwin makkartiy: “Xitay kompartiyesige we ularning qirghinchiliqigha qet'iy qarshi turimiz!”

Muxbirimiz eziz
2023.01.11
Share on WhatsApp
Share on WhatsApp
Kevin-McCarthy-kewin-mekkasi.jpg Amérika awam palata ezasi kéwin mekkasi (Kevin McCarthy) ependi yighinda söz qilmaqta. 2020-Yili 24-awghust, shimaliy charolina, amérika.
REUTERS

2023-Yili 7-yanwardin bashlap nensiy pélosi (Nancy Pelosi) xanimning ornigha amérika awam palatasining re'isi bolup saylan'ghan kéwin makkartiy (Kevin McCarthy) saylamdin ilgiri köp qétim tilgha alghan “Xitay heqqidiki mexsus komitét qurush” wedisini emelge ashurushning deslepki qedemlirini aldi. 10-Yanwar küni amérika awam palatasida “Amérika-xitay otturisidiki istratégiyelik riqabet pewqul'adde komitéti” resmiy quruldi. 65 Ke qarshi 365 awaz bilen maqullan'ghan qarar mezkur komitétning qurulushigha, shuningdek awam palata ezasi mayk gallagér (Mike Gallagher)ning bu komitétqa re'islik qilishigha yol achti. Kéwin makkartiy bu qétimqi awaz bérishning netijisi élan qilin'ghandin kéyin söz qilip “Xitay kompartiyesige ishench baghlashning dewri kelmeske ketti” dédi.

Mezkur komitétning qurulush murasimida kéwin makkartiy bu komitétning her ikki partiye ortaq qatnashqan bir komitét bolidighanliqi, xitay kompartiyesidin kéliwatqan nöwettiki tehditning amérika üchün bekmu ejellik boluwatqanliqi, bundaq ehwalda mezkur komitétning bir yaqidin bash chiqirip nöwette amérika duch kéliwatqan tehdit we xirislargha taqabil turushtek müshkül wezipini üstige alidighanliqi heqqide chüshenche berdi. Uning bu heqtiki sözliride xitaydiki amérika zawutlirini amérika tewesige yötkep kélip teminlesh zenjirini amérika teweside berpa qilish, xitayning eqliy mülük oghriliqigha qandaq taqabil turush, amérika xelqi üchün dora we bashqa istimal buyumlirida xitaygha tayinip qélish weziyitini özgertish, xitay teshwiqatlirining amérika ma'arip sahesi we bashqa jaylarda yamrishigha taqabil turush qatarliq ishlarning hemmisi mushu komitét arqiliq emelge ashurulidighanliqi tekitlinip: “Biz dölitimizning herqaysi jehetlerde xitaygha tayinip qélish weziyitini ögertishimiz, nechche trilliyon amérika dollirining xitaygha éqip xitay kompartiyesining qirghinchiliq qilmishlirigha serp bolushini tosup qélishimiz lazim. Chünki biz iqtisadiy jehette qanche qudretlik bolsaq herqaysi jehette shunche bixeter bolimiz” dep körsitildi.

“Siyasiyon” gézitining 10-yanwardiki obzor maqalisida bu yéngi ilgirileshning emiliyette baydén hökümiti tekitlep kéliwatqan “Xitay emiliyette amérika üchün eng muhim tehditlerning biri” dégen qarashning ré'alliqtiki inkasliridin biri ikenliki alahide sherhilinidu. Bolupmu dunya boyiche ikkinchi zor iqtisadiy gewde, dep qariliwatqan xitayning her jehettin amérika üchün tehdit peyda qiliwatqanliqi seweblik amérika hökümitining bu heqte tégishlik tedbir éliwatqanliqi, shu qatarda xitayning tézdin armiyini zamaniwilashturush we teywen'ge tajawuz qilishini cheklesh üchün dölet mudapi'e xirajitini ashuriwatqanliqi, bu xil tirishchanliqning bir türlük inkasi del mushu komitétning qurulushi ikenliki obzorda alahide yer alidu. Obzorda éytilishiche, komitét re'isi mayk gallagér bu heqte söz qilip: “Hazirbiz duch kéliwatqan tehditning jiddiylikini tonup yétidighan peyt keldi. Bezi achquchluq sahede xitaygha tayinip qélishimizgha xatime bérishningmu waqti keldi” dégen.

Kéwin makkartiyning bu sözliride qandaq qilip amérika qoshma shitatlirini téximu qudretlik we küchlük memliket qilip qurup chiqishtiki bir qatar istratégiyeler bayan qilin'ghan bolup, uning bu heqtiki qarashliri buningdin ilgirirek “Foks xewerliri tori” da élan qilin'ghan obzorda téximu tepsili bayan qilin'ghanidi. Kéwin makkartiy bilen mayk gallagérning ortaq imzasida 2022-yili 8-dékabirda élan qilin'ghan obzorda xitaygha iqtisad we herbiy saheler boyiche taqabil turush nuqtiliq bayan qilin'ghan. Shuningdek xitay kompartiyesi bir qolluq rehberlik qiliwatqan xitay hökümitining amérika üchün eng zor tehdit ikenliki, amérika hökümiti nechche on yildin buyan ishinip kelgen “Xitayni xelq'ara sistémigha élip kirgende ular xelq'aradiki erkinlik we démokratiye ölchemlirini qobul qilidu” deydighan qarashning waqti ötkenliki, hazir xitayning xelq'arada hakimmutleqliq, zorawanliq we idi'ologiyelik kontrol qilishni kéngeytiwatqanliqi, buninggha taqabil turush üchün del mushundaq bir pewqul'adde komitét qurush lazimliqi sherhilen'gen. Obzorda ular éniq qilip “Bu bir meydan yéngi soghuq urush. Bu urushta yéngimiz dések biz jezmen xitaygha qarshi qattiq siyaset qollinishimiz lazim” déyilgenidi.

Amérika dölet mejliside “Amérika-xitay otturisidiki istratégiyelik riqabet pewqul'adde komitéti” ning qurulushi muhajirettiki Uyghur pa'aliyetchilerni xursen qilghan hadisilerning biri bolghanliqi melum. Dunya Uyghur qurultiyi ijra'iye komitétining mu'awin re'isi ilshat hesen buning addiyla bir komitét qurush emeslikini, eksiche buning aq saray ijra qiliwatqan tashqi siyaset saheside barliqqa kelgen bir qétimliq tarixiy burulushning inkasi ikenlikini alahide tekitleydu. .

Melum bolushiche, “Amérika-xitay otturisidiki istratégiyelik riqabet pewqul'adde komitéti” ning re'isi mayk gallagér, yéqinqi mezgillerde dorigerlik sahesidiki monopolluqni xitaydin qayturup kélishni aktip teshebbus qilip kelgenidi.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.