Хитай өлкилиридин қобул қилинған 1000 ға йеқин сақчи ақту наһийәсидә иш башлиған

Ақту наһийәлик даириләр бу йил 3-айниң 31-күни наһийәлик һөкүмәт торида уқтуруш чиқирип, хитай өлкилиридин юқири мааш вә алаһидә тәминат билән 600 нәпәр хитай сақчи қобул қилидиғанлиқини елан қилған иди.

Бүгүн ақту наһийәсиниң сақчиханилиридин игилишимизчә, хитайниң гәнсу, шәнши, сәнши, хенән, сичүән вә хунән өлкилиридин қобул қилинған зор түркүмдики хитай сақчилар аллиқачан ақту наһийәсигә йетип кәлгән икән. Уларниң нөвәттә ақту наһийә базиридики сақчихана, чарлаш әтрити вә тәкшүрүш тосуқлирида иш башлиғанлиқи мәлум.

Ақту наһийәсиниң пилал йезилиқ сақчиханисидин телефон зияритимизни қобул қилған бир уйғур аял сақчи мунуларни билдүрди: “ички өлкиләрдин қобул қилинған сақчилар аллиқачан наһийәмизгә келип орунлишип болди. Уларниң һәммиси наһийә базирида. Уларниң бириму йезиларға тәқсим қилинмиди. Улар билән бизниң хизмәт даиримиз асасән охшаш, әмма мааш вә тәминатимиз охшимайду. Бизниң маашимиз 2600 сом, улар 9 миң сомдин көпрәк мааш алиду, дәп аңлидим. Уларниң көпинчиси техи той қилмиғанлар икән. Улар йәнә һәқсиз туралғу вә тамақтин бәһримән болиду. Бундақ болуши “уларниң ички өлкиләрдин наһийәмизгә ярдәм бәргили кәлгәнликидин болған” дегән чүшәндүрүшләрни аңлидуқ.”

Ақту наһийәсиниң үҗмә йезилиқ сақчиханисидин телефон зияритимизни қобул қилған йәнә бир уйғур аял сақчи хитай өлкилиридин қобул қилинған сақчилар юқири мааш вә тәминатқа игә болупла қалмастин, бәлки икки күн ишләп арқидин бир күн дәм алидиғанлиқини, йәрлик уйғур сақчиларниң 6 күн ишләп аран бир күн дәм алидиғанлиқини ашкара қилди: “бизниң қиливатқан хизмитимиз улар билән охшаш болсиму, лекин мааш вә тәминатимизда пүтүнләй пәрқлиқ муамилә қилиниватиду. Уларниң мааши 8-9 миңдин артуқ, униң үстигә той қилғанларға бир йүрүштин һәқсиз өй берилидикән. Улар тамақни илгири наһийәлик сақчи идарисидә йәйтти. Һазир күндә бир машина уларниң һәқсиз тамиқини иш орниға йәткүзүп бериду. Бизниң маашимиз аран 2600 сом, тамақ пули берилмәйду. Уларниң кийим-кечәк, туралғу, хизмәт шараити вә башқа тәминатлири бизниңкидин көп яхши. Улар адәттә йәрлик амма билән анчә көп учрашмайду. Җиддий вәқә чиқип қалса уларниң арисиға миллий сақчиларни сәпләйду. Шуңа уларниң уйғур тили өгинишкә еһтияҗиму йоқ. Улар адәттә икки күн ишлисә кәйнидин бир күн дәм алиду. Биз һәптидә 6 күн ишләп, пәқәт бир күнла дәм алимиз. Улар ички өлкиләрдин кәлгән болғачқа юқириқидәк етибар сиясәтлиридин бәһримән болидиған охшайду.”

Хитай даирилириниң уйғур дияриниң җәнубидики уйғурлар мәркәзлик топлишип олтурақлашқан вилайәт вә наһийәләрдә сақчи күчини көпәйтиши, болупму хитай өлкилиридин түркүмләп сақчи йөткәп келиши хәлқарадики көзәткүчиләрниң диққитини қозғимақта.

Германийәдики явропа мәдәнийәт вә илаһийәт тәтқиқат институтиниң лектори андиреан зенз бу һәқтә инкас қайтуруп мундақ деди: “хитай яшлири барғансери райондики бихәтәрликни сақлаш саһәлиригә җәлп қилинмақта. Улар, уйғур районини худди тибәткә охшаш ‛мукәммәл сақчи дөлити‚ ниң бир қисми сүпитидә тутуп туруш үчүн бу чариләрни ишқа селиватиду. Әлвәттә, сақчилиқ хизмити адәттики мәмурий хизмәтләргә охшимайду. Истратегийәлик пилан нуқтисидин хитай һөкүмити наһайити устилиқ билән аз иқтисад сәрп қилип юқири үнүмгә еришишни ойлимақта. Худди һазир районда түркүмләп қобул қилиниватқан сақчиларниң иш тохтами ғәйрий-нормал болғинидәк, сақчилиққа ялланғучиларниң оқуш тарихиму ғәйрий нормалдур. Қизиқарлиқи шуки, охшаш бир сақчилиқ хизмитиниң район пәрқи вә охшимиған җуғрапийәгә қарап иш һәққиниңму көп пәрқлинидиғанлиқи мәлум. Бәзи җайлар сақчиларни юқири тәминат билән тәминлисә, бәзи җайлар аз тәминат билән ишләтмәктә. Шималдики шихәнзә қатарлиқ җайларда сақчиларниң мааши җәнубтики чәт районларға қариғанда нәччә һәссә юқири икәнлики мәлум.”