Qazaqistanliq Uyghur yashliri tenheriketning her xil türliride chong utuqlargha yetmekte
2023.11.30
Kéyinki waqitlarda qazaqistanda yashawatqan Uyghur yashliri we ösmürliri tenheriketning her xil türliri boyiche jumhuriyet we xelq'ara derijilerdiki musabiqilerge qatniship, chong utuqlargha érishmekte. Karati, yeni qa'idisiz chélishish, boks, kikboksing, yeni erkin mushtlishish, wushu-sanda, yeni chambashchiliq, jujitsu, yeni erkin chélishish we mushtlishish, gimnastika we tenheriketning bashqimu türliri boyiche chémpiyonlar yétiship chiqmaqta.
Uyghur yashliri shuningdek tenheriketning az uchraydighan türliri boyichimu utuqlar qazanmaqta. Shularning biri bilek kürishi tenheriket türidur. Yéqinda özbékistanning semerqent shehiride ene shu bilek kürishi tenherikiti boyiche asiya musabiqisi bolup ötken. Uninggha qazaqistanliq furqet mirzamofmu qatnashqan.
1997-Yili almuta shehiride tughulup, sheherning dostluq mehellisidiki abdulla rozibaqiyéf namidiki 153-mektep gimnaziyeni tamamlighan furqet mirzamof ziyaritimizni qobul qilip mundaq dédi: “Men kichikimdin tenheriketke qiziqattim. Deslep men boks we wélisipit tenherikiti bilen shughullinip yürdüm we musabiqilergimu qatnashtim. 22 Yéshimda armréstlin'gqa (bilek kürishi tenherikitige) qiziqishqa bashlidim. Méning tenheriketke kélishimge bolupmu dadam yüsüpjan qattiq tesir qildi. Menmu dadamning izini bésip, tenheriket boyiche yuqiri pellilerge yétishke tirishtim. Armréstlin'g (bilek kürishi tenherikiti) boyiche deslepte almuta shehiri boyiche üch mertem, almuta wilayiti boyiche bir mertem chémpiyon boldum. Yéqinda özbekistanning semerqent shehiride ötken asiya boyiche musabiqige qatnashtim. Musabiqining axirida xitay tenheriketchisini yéngip, öz salmiqim boyiche ikkinchilikke érishtim. Bu men üchün chong utuq, elwette. Emdi buningdin kéyin dunya musabiqilirige qatniship, qazaqistanning tughini égiz kötürimen, xelqimni xushal qilimen dégen arminim bar. Shuninggha yétishke qattiq tirishimen” .
U mezkur musabiqilerge köpinche öz aldigha teyyarlinip hem öz xirajiti hésabigha qatnishiwatqanliqini otturigha qoydi.
Furqet mirzamof özining hazirche tenheriket mahirliqigha kandidat bolup, kélechekte tenheriket mahiri derijisige érishish üchün bar küchini salidighanliqini bildürdi. U shuningdek Uyghur yashliri ichidin kélechekte dangliq tenheriketchilerning yétiship chiqidighanliqigha bolghan chong ümid-ishenchini bildürdi.
Hazir qazaqistanning Uyghur we bashqa milletler yashawatqan sheher we nahiyeliride tenheriketning her xil türliri boyiche kulublar échilghan bolup, ularning ichide boksqa oxshash ammiwi tenheriket türimu bar. Biz almuta wilayiti emgekchiqazaq nahiyesining “May” yézisidiki ottura mektepning tenheriket kulubining meshiqlendürgüchisi nurexmet roziyéf ependi bilen alaqileshtuq. U eyni waqlarda almutadiki tenheriket institutini tamamlap, 2002-yildin buyan boks boyiche shagirt terbiyelesh bilen shughullinip kelmekte.
U ziyaritimizni qobul qilip mundaq dédi: “Bizning yash bokschilirimiz arisida Uyghur, qazaq we bashqimu millet wekilliri bar. Komandimiz nahayiti inaq. Tenheriket komandimiz teshkillen'gendin béri köpligen musabiqilerge qatnashti. Atap éytqanda, 2021-yili almutada boks boyiche kulublar ara ötküzülgen jumhuriyetlik musabiqide méning shagirtlirim yaxshi netijilerni körsitip, birinchilikke érishiti. Ötken yilning béshida “Zholdyabay” tenheriket kulubida boks boyiche yashlar arisida ötken jumhuriyetlik musabiqidimu bizning kulub omumiy komandiliq hésabta birinchilikni aldi. Mushu yilning iyun éyida almutada ötken jumhuriyetlik musabiqide ikkinchi bolduq” .
Melumatlargha qarighanda, yéqinda almuta shehiridiki “Qazaq istil” boks mektipide 2008-2015-yillar ariliqida tughulghan yash ösmürler arisida boks boyiche jumhuriyetlik ochuq musabiqe bolup ötken. Uninggha 14 komanda, jümlidin mongghuliye we qazaqistanning köpligen sheherliridin kelgen bokschilar qatniship, her xil salmaqlarda küch sinashqan.
Nurexmet roziyéf yene mundaq dédi: “Bu musabiqidimu méning shagirtlirim bashqa kulublarni bésip chüshti. Yene kélip 9 oqughuchum birinchilikke, ikkisi ikkinchilikke, töti üchinchilikke érishti. Qaraturuq yézisidiki shagirtim élizhanof shayimning ikki oqughuchisi birinchilikke érishti, biz komandilar boyiche birinchi bolduq. Bu, elwette, hemmimiz üchün chong utuq. Buninggha qoshumche yene bir xushalliq 23-, 26-noyabir künliri chélekte sabiq sowét ittipaqining tenheriket mahiri malik xeyrullaning 70 yilliq tewellutigha béghishlan'ghan jumhuriyetlik musabiqe bolup ötti. Bu musabiqini xelq'ara da'iride ötti désekmu bolidu. Sewebi uninggha qazaqistanliq bokschilardin bashqa yene qirghizistan, özbékistan tenheriketchilirimu öz hünerlirini körsetti. Shuning ichide özümning shagirtliridin üch oqughuchimdin biri ikkinchi, biri üchinchi boldi” .
Nurexmet roziyéf öz qolida meshiqliniwatqan shagirtliridin asiya we dunya chémpiyonlirini terbiyelep chiqip, qazaqistanning abruyini xelq'arada téximu kötürüsh üchün yenimu köp emgek qilidighanliqini bildürdi.
Melum bolushiche, boks boyiche xelq'ara derijide utuqlargha érishiwatqan yash Uyghur tenheriketchiliri köpeymekte. Shularning biri yéqinda qazaqistan paytexti astana shehiride bolup ötken boks boyiche asiya musabiqiside 50 kilogiramliqlar boyiche birinchi orunni igilep, chémpiyon atalghan elanur turghanowadur.