Bu yil qazaqistanda 829 neper Uyghur qiz-yigiti ottura mektepni ana tilida tamamlidi

Abdulla rozibaqiyef namidiki 153-mektep gimnaziyede otken axirqi qongghuraq murasimidin körünüsh. 2023-Yil 1-iyun, almuta

 Bu yil qazaqistan jumhuriyitining bilim ministirliqi ottura bilim bérish mektepliride 2022-2023-oqush yilining ayaghlishish munasiwiti bilen “Axirqi qongghuraq” murasimini ötküzüshni yillardikidek 25-maygha emes, belki 1-iyun künige belgilesh buyruqini chiqarghan idi. Shu sewebtin qazaqistandiki barliq mekteplerde bu murasim 1-iyunda bolup ötti.

 “Axirqi qongghuraq” murasimlirigha asasiy jehettin bashlan'ghuch mektepni hemde 9-we 11-siniplarni tamamlighan oqughuchilar qatnashti. Murasimgha shuningdek ziyaliylar, jem'iyetlik birleshmiler wekilliri, ata-anilar we bashqilar teklip qilindi.

Mezkur murasimlarda oqush yilining yeküni chiqirilip, oqushta we ishta ülge bolghan oqughuchilar we ustazlar teqdirlendi. Mundaq murasimlar 16 mingdin qiz-yigit bilim éliwatqan oqutush Uyghur tilida yürgüzülidighan mekteplerdimu ötti. Bu mektepler asasliqi Uyghurlar zich olturaqlashqan almuta shehiri we almuta wilayitining talghir, emgekchiqazaq, Uyghur we panfilof nahiyelirige jaylashqan.

Jumhuriyetlik Uyghur étno-medeniyet merkizi terkibidiki ma'arip kéngishining re'isi, filologiye penlirining kandidat doktori shemshidin ayupof ependi mektep püttürgen barliq Uyghur qiz-yigitlirini tebriklidi.

U mundaq dédi: “Bizni xushal qilidighan yéri, bügünki künde ana tilimizda oquwatqan 829 neper bala ana mekteptin uchum boluwatidu. Uningdin 364 neper bala döletlik imtihan'gha qatnishiwatidu. Bu biz üchün nahayiti chong xushalliq. Qazaqistan prézidénti qasim-jomart toqayéf axirqi mektuplirida we qazaqistan xelq birleshmisining 32-yighinida bilim bérish mesilisige diqqet aghdurdi. Ana tilimizda oquwatqan balilirimizning bilimini testiqlap, ularning ana tilida oqushning ewzelliklirini bilip, ularning özliri arman qilghan aliy oqush yurtlirigha kirishige tilekdashliq bildürimiz.”

RFA/Oyghan

Shemshidin ayupof yene ana tilida oquwatqan Uyghur balilirining sanining ösüwatqanliqini bayan qildi.

Qazaqistanda oqutushni sap Uyghur tilida élip baridighan 12 mektep؛ oqutushni qazaq, Uyghur we rus tillirida arilash élip baridighan 50 mektep mewjut. Biz ene shu oqutush üch tilda yürgüzülidighan almuta wilayiti emgekchiqazaq nahiyesining qaraturuq yézisida orunlashqan awut sattarof namidiki ottura mektepning Uyghur tili we edebiyati penliri mu'ellimi büwinur ghojamberdiyéwa bilen alaqileshtuq.

Büwinur ghojamberdiyéwa xanim mektepte “Axiriqi qongghuraq” murasimining daghdughiliq ötüp, uninggha Uyghurlarningmu köplep qatnashqanliqini bildürdi.

U mundaq dédi: “Bu qétim Uyghur sinipining 14 oqughuchisi ana-mektipi bilen xoshliship, chong hayat qoynigha qedem tashlimaqchi. Uyghur sinipida tehsil körüwatqan oqughuchilar bu yil bayqashlargha pa'al qatniship, mukapatliq orunlarni igilep kéliwatidu. 12 Oqughuchi ilmiy ishlar boyiche jumhuriyetlik, wilayetlik musabiqilerning ghalibliri boldi. Mushu yéqinda mektep oqughuchiliri we ustazliri almuta shehiridiki süléyménof namidiki tetqiqat instituti alimliri bilen uchriship, mezmunluq söhbet ötküzdi. Mektep oqughuchilirining ijadiyetke bolghan qiziqishi zor. Oqughuchilarning özliri yazghan shé'ir we chöchekliri jumhuriyetlik ‛ Uyghur awazi ‚, ‛ili wadisi‚ gézitliride, ‛ghunche‚ zhurnallirida bésilip chiqiwatidu. Shundaqla mektep ustazliri we oqughuchiliri sha'ir we yazghuchilar ijadigha béghishlan'ghan pa'aliyetlerni köplep ötküzidu.”

 Büwinur ghojamberdiyéwa yene talantliq oqughuchilarghimu chong diqqet aghdurup kéliwatqanliqini bayan qildi.

Igilinishiche, öz ana tilida oquwatqan Uyghur baliliri oqushta yaxshi netijilerni körsitip, qazaqistanning eng inawetlik aliy oqush orunlirigha oqushqa kirmekte. Ularning köp qismi yaxshi kesip igisi bolup, hazir jem'iyetning her saheliride emgek qilmaqta.