Ürümchi sayahet idarisi: “Qeshqer chongbazarni chet ellikler hazirche ziyaret qilishqa bolmaydu”

Qeshqer ottura we gherbi asiya bazirining chéqiliwatqanliqi toghrisidiki uchur igileshlirimiz dawamida, naraziliq keypiyati bayqalghan bir türküm kishilerning tutqun qilin'ghanliqi melum bolghan idi. Muxbirimizning bu tutqunlar heqqidiki iz qoghlap éniqlashliri dawamida, ularning téxiche qoyup bérilmigenliki we tutqunlar arisida 18 yashliq bir oqughuchiningmu barliqi ashkarilandi. Alaqidar bir sayahet idarisining xadimi qeshqer chongbazarni hazirche chet ellikler ziyaret qilsa bolmaydighanliqini tilgha aldi.

Xelq arisida “Yéngibazar” we “Chongbazar” dégen namlarda atilidighan qeshqer ottura we asiya bazirining chéqiliwatqanliqi bir ayche ilgiri ijtima'iy taratqulardiki gheyri-resmiy uchurlardin melum bolghan idi. Ötken heptilerdiki éniqlashlirimiz dawamida, da'irilerning bazarni chéqishning aldi-keynide “Bazarni chéqishqa qarita naraziliq keypiyati bar” dep qaralghan 200-300 che kishini saqchixanigha ekilip soraq qilin'ghanliqi we ularning bir qisimining tutup qélin'ghanliqi ashkarilan'ghan idi.

Biz bu hepte ene ashu soraqtin kéyin iz-dériki ghayip bolghan 100 etrapida kishining kimliki we aqi'iwiti heqqide melumat sürüshte qilduq. Qeshqerdiki dölet amanliq xadimliri bu heqte melumat bérishni qopalliq bilen ret qildi.

Weziyettin xewerdar kishining radiyomizgha inkas qilishiche, bu qétim bu chongbazarning chéqilishi dawamida tutulghanlar arisida döletbagh tewelikidin köprek iken. Téléfonimizni qobul qilghan döletbagh3 ‏-kentning sékritari öz kentidin chong bazarda ayagh dukini achqan mexmutjan abduréhim isimlik bir tijaretchining tutqunda ikenliki we nöwette saqchixanida “Terbiye” éliwatqanliqini ashkarilidi. Döletbagh1 ‏-kentning saqchisi, öz kentidin 5 kishining bu bazargha munasiwetlik so'al-soraqtin kéyin tutqun qilin'ghanliqini ashkarilidi. Uning diyishiche, bu besh tutqunning arisida bextaji isimlik 18 yashliq bir ottura mektep oqughuchisimu bar iken. Mezkur kent saqchisi bextajining chongbazargha alaqidar tekshürüshte tutulghanliqi, téxiche tutup turulushining “Torgha chiqish” bilen munaswetlik ikenlikini tilgha aldi. Emma u bextajining torda konkirét némilerni körgenliki we qandaq bir “Xataliq” ötküzgenlkidin xewersizlikini éytti

Biz nöwette qeshqer chongbazarning toluq chéqilip bolghan yaki bolmighanliqini éniqlash üchün qesherdiki soda-sana'et we sayahet orunlirigha téléfon qilduq. Bu téléfonlirimiz jawabsiz qalghandin kéyin, ürümchi sheherlik sayahet idarisigha téléfon qilip, qeshqer chongbazarni ziyaret qilishqa bolidighan-bolmaydighanliqini soriduq. Téléfonimizni qobul qilghan nöwetchi xadim, bu heqte ishxanisidiki mes'ul xadimlardin melumat sorighandin kéyin, so'alimizgha jawab berdi. U jawabida qeshqer chongbazarning waqtiche chet ellik sayahetchilerge körsitilmeydighanliqini bayan qildi. Biz uningdin néme üchün körsitilmeydighanliqini sorighinimizda, u özining xizmetke yéngidin orunlashqanliqini seweb qilip körsitip, bu heqte özining melumati yoqluqini éytti. Biz uningdin chongbazardin bashqa jaylarni körüshke bolidighan yaki bolmaydighanliqini sorighinimizda, u buningghimu éniq jawap bérelmidi. U peqet bu bazarni xitay ölkiliridin kelgen sayahetchilerningla körüshige bolidighanliqini eskertti.

Hörmetlik radiyo anglighuchilar, qeshqer chongbazarning chéqilishi heqqide xitayning resmiy axbaratlirida hazirghiche héchqandaq xewer bérilmidi. Igiligen uchurlimizdin da'irilerning bazarning chéqilishini xelq'ara jama'etning nezeridin uzaq tutushqa tirishiwatqanliqi melum bolmaqta.