Amérika bilen yaponiye bu yil 12 - ayda birleshme herbiy manéwir élip bérip, aralgha chiqishni meshiq qilidighanliqini élan qildi

Yaponiye kyudo agéntliqi amérika emeldarlirining sözini neqil keltürüp, amérika bilen yaponiyining bu yil 12 - ayda ikki dölet déngiz armiyilirining birleshme herbiy manéwiri élip bérishni pilanlawatqanliqini xewer qildi.

Analizchilarning eskertishiche, bu manéwir 2009 ‏ - yili qarar qilin'ghan bolsimu, lékin buning yéqinda xitay bilen yaponiye arisida sénkaku taqim arallirining igilik hoquqini taliship yüz bergen ixtilap sewebidin xitay - yaponiye munasiwiti jiddiyliship ketken bir peytke toghra kelgenliki mesilini téximu nazuklashturiwetken.

 Yaponiyining ötken hepte bir xitay béliqchilar kémisini tutup qélip, kéme kapitanini bir mezgil solap qoyushi, xitay puqralirida yapon'gha qarshi öchmenlik qozghighan. Xitay hökümiti yaponiyining xitayda turushluq bash elchisini bir qanche qétim chaqirtip naraziliq bildürgen hem yaponiyige tehdit salghan idi.

Analizchilar eger manéwir yaponiye - amérika déngiz armiye qisimlirining manéwiri aralgha chiqishni mezmun qilsa we manéwirgha amérikining jorj washin'gton namliq awi'amatkisi ishtirak qilsa, bu xitayning ghezipini qozghap, uni parakende qilmay qalmaydiken.

Amérika bilen yaponiye sénkaku taqim arallirini hujumdin qoghdash manéwirini 2006‏ - yili bir qétim élip barghan. Shu qétimqi manéwirda amérika awi'amatka qisimlirini qatnashturghan idi.

Yaponiye ötken hepte xitay béliqchilar kémisini tutup qalghanda xitay bash ministiri wén jyabaw yaponiyini agahlandurup, mesilining aqiwitige ige bolidighanliqini tekitligen. Shuningdin kéyin amérika mu'awin prézidénti baydén, amérikining yaponiye terepte turidighanliqidin bésharet bergen hem "yaponiye - amérika ittipaqdashliqini dunya bixeterliki we muqimliqining ul téshi" dep teripligen idi.

Kyudo agéntliqi 12‏ - aydiki manéwirning yaponiye sénkaku aralliri hujumgha uchrisa uninggha qandaq taqabil turush we aralni qandaq qayturuwélishni teqlid qilish yosunida élip bérilidighanliqini bildürgen.