Хитай хәлқараға қилған ярдимини ақ ташлиқ китаб қилип елан қилди
2011.04.21
Китабта хитай өзиниң хәлқараға қилған ярдәмлириниң хитай билән у дөләт мунасивәтлириниң яхшилинишини илгири сүрүп, инсанийәтниң ортақ тәрәққий қилишиға төһпә қошқанлиқини илгири сүргән вә бу ярдәмләрдә һечқандақ бир сиясий мәқситиниң йоқлуқини алаһидә тәкитлигән.
Хитайниң бир қисим африқа дөләтлиригә қиливатқан ярдәмлири ғәрб дөләтлири тәрипидин сиясий мәқсәтлик дәп әйиблинип кәлгән иди.
Ақ ташлиқ китабта көрситилишичә, хитай хәлқ җумһурийити қурулғандин буян 2009-йилиниң ахириғичә дунядики еһтияҗлиқ дөләтләргә җәмий 256 милярд йүән йәни 39 милярд доллар ярдәм қилған.
Бирләшмә агентлиқиниң бу һәқтики хәвиридә ейтилишичә, бу интайин аз бир рәқәм болуп, америкиниң 2009-йилиниң өзидә қилған ярдимила 29 милярд доллардин ешип кетидикән. Охшаш йили хитайниң қилған ярдими болса аран 3 милярд доллар икән.
Әмма хәвәрдә әскәртилишичә, америка вә башқа ғәрб дөләтлириниң әксичә, хитай давамлиқ һалда диктатор вә чирикләшкән һакимийәтләр билән алақә орнитип, уларни йөләп кәлгән болуп, көзәткүчиләрниң қаришичә, хитай бу арқилиқ у дөләтләрниң енергийә мәнбәлиригә еришишни мәқсәт қилған.
Әмма хитай даирилири қиливатқан ярдәмлиригә һечқандақ нийәт-мәқсәтниң йошурунмиғанлиқини илгири сүрмәктә. Китабтиму хитай даирилириниң бу нуқтини алаһидә тәкитлиши көзәткүчиләрниң диққитини қозғиған бир нуқта болди.