دائىرىلەرنىڭ «چوڭ غۇلجا» پىلانى ئۇيغۇرلار ئارىسىدا ئەندىشە قوزغىدى

خىتاينىڭ «ياشىن» تور بېكىتىدىكى خەۋەردىن مەلۇم بولۇشىچە، 6 - سېنتەبىر كۈنى غۇلجىدا باشلانغان غۇلجا ياۋرو - ئاسىيا تاۋار ئوبوروتى ھەمكارلىق يىغىنىغا فرانسىيە، قازاقىستان، قىرغىزىستان قاتارلىق دۆلەتلەردىكى ھەمدە خىتاي ئۆلكىلىرىدىكى 60 تىن ئارتۇق شىركەت قاتناشقان بولۇپ، بۇ يىل ئىمزالانغان سودا ھەمكارلىق كېلىشىمى ئىلگىرىكىدىن كۆپ بولغان.


خەۋەرلەردىن مەلۇم بولۇشىچە، بۇ ئىلى ئوبلاستى دائىرىلىرىنىڭ بۇلتۇر 11 - ئاي مەزگىلىدە ئوتتۇرىغا قويغان «چوڭ غۇلجا» پىلانىنىن ئەمەلگە ئاشۇرۇش يولىدا بېسىۋاتقان قەدەملىرىنىڭ بىرى بولۇپ، ئىلى ئوبلاستى دائىرىلىرىنىڭ چوڭ غۇلجا پىلانى ئۇيغۇرلار ئارىسىدا تۈرلۈك ئەندىشە ۋە ئىنكاسلارنى پەيدا قىلغان.

مەلۇم بولۇشىچە، ئىلى ئوبلاستى غۇلجا شەھرىنى مەركەز قىلغان ھالدا غۇلجا ناھىيىسى، چاپچال ۋە قورغاس ناھىيىلىرىنى بىر گەۋدە قىلغان ئالاھىدە ئىقتىسادىي رايون قۇرۇشنى پىلانلاپ، بۇنى ئەمەلىيلەشتۈرۈشكە كىرىشكەن.

يەرلىك ئاھالىلارنىڭ ئىنكاس قىلىشىچە، بۇ پىلان يولغا قويۇلغاندىن بۇيان مەزكۇر جايدىكى خىتاي كوچمەنلىرىنىڭ سانى تېخىمۇ كۆپىيىشكە باشلىغان.

رادىئومىز ئىگىلىگەن ئۇچۇرلاردىن مەلۇم بولۇشىچە، 2010 - يىلىدىن ئېتىبارەن بۇ يەرگە كەلگەن خىتاي شىركەتلىرىنىڭ ئىلى تەۋەسىدىكى ئۇيغۇرلارنىڭ يەر - زېمىنلىرىنى مەجبۇرى سېتىۋېلىشى ئەۋج ئالغان، ئۇيغۇرلارنىڭ ئىش پۇرسەتلىرى يەنىمۇ ئازىيىپ، تۇرمۇشى بارغانچە قىيىنلاشقان.