' Kishilik hoquq mesiliside xitaygha qarita keskin pozitsiyide bolush kérek'

Amérika awam palatasi tom lantos kishilik hoquq komitéti, amérika prézidénti barak obamagha mektup yollap, amérika hökümitining nöwette jenwe shehiride échiliwatqan birleshken döletler teshkilati kishilik hoquq kéngishi tekshürüsh yighinida kishilik hoquq mesiliside xitaygha qarita keskin pozitsiyide bolushi kéreklikini telep qilghan we mezkur teleplerning yene Uyghur we tibet kishilik hoquq pa'aliyetchiliri teripidinmu tekitlen'genlikini otturigha qoyghan.
Muxbirimiz jüme
2009.02.02

Mektupta, birleshken döletler teshkilati kishilik hoquq kéngishining tötinchi nöwetlik kishilik hoquq tekshürüsh yighinida xitayning kishilik hoquq xatirisi ochuq ‏ - ashkara tekshürülidighanliqi ilgiri sürülgen we "biz janabliri hökümitining bu mezkur pa'aliyet jeryanidiki soraq qilish we teklip bérish jeryanigha aktip qatnishishini küchlük telep qilimiz" déyilgen.

Tom lantos kishilik hoquq komitétining re'isi jeymis mékgowérn bash bolup yollighan mektupta, 27 - yanwar mezkur komitétta chaqirilghan xitaydiki kishilik hoquq depsendichilikige a'it guwahliq bérish yighinida, guwahliq bergen shexslerning xitayda sirtqa qarita taqalghan Uyghur éli we tibetlerning kishilik hoquq ehwalini birleshken döletler teshkilati tekshürgüchilirining musteqil tekshürüsh élip bérishni telep qilghanliqi hemde ularning yene birleshken döletler teshkilati kishilik hoquq kéngishi xitayning kishilik hoquq ehwali ustidin élip baridighan tekshürüsh yighinigha amérika terepning ishtirak qilishining bekla muhim ikenlikini qayta tekitligenliki körsitilgen.

Mektupta, bu nöwetlik yighinning amérika hökümitining kishilik hoquqni qoghdashta dunyawi yétekchilik ornining téxi ayaghlashmighanliqini xelq'ara jem'iyetke namayan qilidighan intayin muhim purset bilen temin étidighanliqi ilgiri sürülgen.

Mektupta yene, xitayning bu xildiki tekshürüshlerdin özini qachurush hemde xitaydiki cheksiz kishilik hoquq depsendichilikini yoshurup qélishi meqsitide, iqtisadi jehette bésim ishlitishke oxshash diplomatik wasitilerni ishqa sélip, özini qollaydighan döletler sanini köpeytip kelgenliki, buningdin xitayning nöwette échilish aldida turghan yighigha qanchilik derijide jiddiy mu'amile qilidighanliqini körsitidighanliqini otturigha qoyulghan.

Mektupni mezkur kishilik hoquq komitéti re'isi jeymis mékgowérn, hemde ezaliridin jenis shakowsky we temmy baldwin qatarliq besh kishi imza qoyup 30 - yanwar amérika prézidénti barak obama, we tashqi ishlar ministiri xillariy klinton xanimlargha yollighan.
Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.