Xitay pilanliq tughut siyasitige tüzitish kirgüzüshni oylashmaqta

Tüzitish kirgüzülgen yéngi pilanliq tughut siyasiti boyiche, xitayda melum shertlerni hazirlighan er ‏-xotunning ikki perzentlik bolushigha yol qoyidiken. Bu xitayda buningdin kéyin nurghun a'ilining ikki perzentlik bolidighanliqidin bésharet béridiken.

Xitay xelq qurultiyi wekili bolghan jang yene, pilanliq tughutqa tüzitish kirgüzüsh layihisi xitay hökümiti teripidin qobul qilin'ghan teqdirdimu, mezkur siyasetning ayrim rayonlarning oxshimighan ehwaligha qarap qedemmu ‏-qedem yolgha qoyulidighanliqini eskertken.

Gerche bir milyard 300 milyonluq zor kölemdiki nopusqa ige xitaygha nisbeten nopus kontrol qilish muwapiq dep qaralsimu, emma 1979 ‏-yilidin buyan yürgüzüp kelgen xitay pilanliq tughut siyasiti, nopustiki jinsiyet nisbet perqning zoriyishi, yashan'ghanlarni béqish mesilisige oxshash ijtima'iy mesililerdin bashqa yene, insan heqliri mesililirini meydan'gha keltürgen idi. Jang wéyjingning bildürüshiche, xitay pilanliq tughut komitéti we bir qisim xitay nopus mutexessisliri xitay hökümitige tetqiqat doklatlirini yollap pilanliq tughut siyasitini özgertish zörürlükini teshebbus qilghan.

Emeliyette, xitaydiki nopus tengsizliki we nopusning jinsi perqi krizisi tüpeyli pilanliq tughutqa tüzitish kirgüzüsh pikri ilgiriki xitay xelq qurultiyidimu otturigha chüshken bolup, xitayning shénjén, gu'angju qatarliq iqtisadi échiwétilgen tereqqiy qilghan qismen rayonlirida ikki perzentlik bolushqa yol qoyush siyasiti 2010-yilidin bashlap yürgüzülgen idi.

Xitayning Uyghur qatarliq bashqa az sanliq milletlergimu pilanliq tughut siyasitini mejburiy halette qattiq qolluq bilen yürgüzüshi, Uyghurlarning naraziliqi we insan heqliri teshkilatlirining izchil tenqidige uchrap kelmekte.