"تۆتنى تونۇش" ئىدىيىسى تەلىم - تەربىيىسى ئۇيغۇر ئېلىدە يېقىندىن باشلاپ بىر قەدەر كۈچەيتىلگەن بولۇپ، بۇلار "ۋەتەننى تونۇش، جۇڭخۇا مىللىتىنى تونۇش، جۇڭخۇا مەدەنىيىتىنى تونۇش ۋە جۇڭگوچە ئالاھىدىلىككە ئىگە سوتسىيالىزمنى تونۇش" نى ئوز ئىچىگە ئالىدۇ.
كۆزەتچىلەر مەزكۇر تەربىيىنىڭ ئۇيغۇر ئېلىدە كۈچەيتىلىشى ئۇيغۇرلارنى خىتاي كىملىكىنى قوبۇل قىلىشقا مەجبۇرلاشنى مەقسەت قىلىدىغانلىقىنى ئىلگىرى سۈرۈشكەن ئىدى.