Xelq'ara muxbirlar teshkilati, 'xitay da'iriliri Uyghur aptonom rayonidiki intérnét torlirini derhal échiwétishi kérek,' dep körsetti

Bash orgini parizhdiki xelq'ara muxbirlar teshkilati ürümchide yüz bergen 5‏ - iyul weqesidin töt ay ötkende, yeni 10‏ - ayda, Uyghur aptonom rayonidiki yüzdin artuq intérnét tor béti we tor ponkiti heqqide tekshürüsh élip barghandin kéyin radi'omiz arqiliq jakarlishiche, xitay hökümiti 5‏ - iyul weqesidin kéyin, Uyghur aptonom rayonidiki Uyghurche, xitayche, én'gilizche tor betlirining 85% ni taqiwetken.
Muxbirimiz weli
2009.10.31

Taqiwétilgen intérnét tor betlirining köpinchisi Uyghurlar qolliniwatqan tor betler. Hazir bu Uyghur aptonom rayonida, Uyghurlar ri'al mesililerni mulahize qilish, öz - ara munazirilishish üchün qollinidighan Uyghurche tor betlirining héchqaysi échilmaydu. Chet'el tor betlirini, bolupmu Uyghurche tor betlerni Uyghur aptonom rayonida Uyghurlar achalmaydu.

Belki buning eksiche, xitay hökümiti Uyghurlarning xitay qanunida belgilen'gen namayish qilish erkinliki, neshriyat we pikir bayan qilish erkinliki we diniy étiqat erkinlikini uchuq ashkara depsende qilip, 5‏ - iyul küni ürümchide namayishqa chiqqan Uyghurlarni 'döletning bixeterlikige xewp yetküzdi' dégen jinayi nam bilen yaki bashqa herxil töhmet bilen dawamliq tutqun qilip, qamap, ulargha ölüm jazasi we bashqa herxil qamaq jazasi höküm qilishni dawamlashturiwatidu.

Sichu'endiki bir komputér mutexessisining bayan qilishiche, xitay hökümiti Uyghur aptonom rayonida xelq qollinidighan tor betlirini taqiwetken bolsimu, emma xitay hökümitning intérnét organliri dawamliq ishlewatidu, hökümetning özining tor betliri uchuq, ular özliri Uyghurche tor betlirini öz ichige alghan chet'el tor betlirini achalaydu. Bu Uyghur aptonom rayonida hazir, peqet xitay hökümitiningla uchur erkinliki mewjut.

Xelq'ara muxbirlar teshkilati bayanatida yene, uzun yillardin buyan xitayning milliy kemsitishige uchrap kéliwatqan Uyghurlar hazir, hetta öz tilidiki intérnét tor betlirini échip körüsh hoquqidinmu mehrum qaldurulghan ri'al ehwalgha asasen, xitay da'iriliri Uyghur aptonom rayonidiki intérnét torlirini derhal échiwétishi kérek, dep körsetti.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.