Amérika qatarliq döletler yighin échip, “Yéngi yipek yoli” ni qandaq janlandurush pilanini muzakire qildi

Amérika, afghanistan, pakistan, xitay, gérmaniye qatarliq 25 döletning tashqi ishlar ministirliri peyshenbe küni nyu-york shehiride yighini échip, ottura asiyadin késip ötidighan tarixiy yipek yolini qandaq janlandurush mesilisini muzakire qildi.
Muxbirimiz erkin
2011.09.23

Bu heqtiki xewerlerde döletlerning ottura asiya bilen jenubiy asiya ellirini öz-ara tutashturup, ularning soda, qatnash, énérgiye alaqisini qandaq kücheytish mesilisini muzakire qilghanliqini bildürdi. Amérika emeldarlirining ilgiri sürüshiche, “Yipek yoli” pilani afghanistanni rayondiki qoshna ellerge baghlap, uning iqtisadini amérika 2014‏-yili afghanistandin chékinip chiqqandin kéyinmu kapaletke ige qilish üchün iken.

Yighinda amérika dölet ishlar ministiri hélariy klinton, “Eger biz rayon'gha yéngi bir iqtisadi upuqni achmisaq, kélechek undaq güllinishlik bolmasliqi mumkin” dégen. Lékin bezi Uyghur analizchilar “Yéngi yipek yoli” pilanining yipek yoli tügünidiki Uyghurlargha bezi pursetlerni ata qilish bilen birge, yene bezi jiddiy riqabetlerni élip kélidighanliqini ilgiri sürmekte.

Xewerlerdin melum bolushiche, bu yil 11‏-ayda türkiyining istanbul shehiri we 12‏-ayda gérmaniyining bon shehiride échilidighan yuqiri derijilikler yighinida “Yéngi yipek yoli” pilani yene muzakire qilinidiken.

Peyshenbe künki yighinda hélariy klinton eskertip, “Rastini éytqanda, buning muwappeqiyetlik bolush-bolmasliqi pozitsiyini özgertish, siyasiy iradidiki izchilliqni telep qilidu” dep körsetken. Lékin bezi analizchilarning ilgiri sürüshiche, rayondiki diktatorlar teripidin bashqurulidighan bu döletlerning izchil siyasiy iradini namayan qilalaydighanliqi gumanliq iken.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.