Бу йили қазақистанда қурбан һейтини аммиви өткүзүш қәтий чәкләнгән

Мәлумки, сабиқ совет иттипақи тәркибидә болған оттура асия җумһурийәтлири өткән әсирниң 90-йиллириниң башлирида өз мустәқиллиқини алғандин буян мусулман әһли олтурақлашқан барлиқ шәһәр вә йезиларда мәсчитләр селинип, аһалиниң диний етиқадлириға әркинлик берилгәниди. Шу җүмлидин мәмликәтниң болупму алмута шәһири вә алмута вилайитидә, шундақла башқиму вилайәтләрдә яшаватқан уйғурлар өзлириниң миллий әнәнилирини раваҗландуруш билән биргә диний байрамлирини өткүзүш мумкинчиликигә игә болди. Әнә шундақ байрамларниң бири қурбан һейтида уйғурлар башқиму мусулман милләтләр билән бир қатарда мәсчитләргә йиғилип, һейт намизи оқушни, андин нағра садасиға әгишип, бир-бирини тәбрикләшни вә өйму-өй меңип һейтлашни әнәнигә айландурғаниди. Лекин бу йили дуняға тариған корона вируси сәвәбидин бу паалийәтләрниң барлиқи һөкүмәт тәрипидин қәтий чәкләнди.

Бу йил қазақистанда қурбан һейт намизи 31-июлға тоғра кәлгән болуп, байрам өткүзүш 2-авғустқичә давам қилиниши бәлгиләнгәниди. Буниң алдида қазақистан мусулманлири диний башқармиси корона вируси вәзийити мунасивити билән әлдә елан қилинған карантин тәртипини сақлаш мәқситидә қурбан һейтини аммиви байрамлашни мәни қилди. Бу һәқтики билдүрүш қазақистанниң барлиқ мәтбуатлирида елан қилинди. Иҗтимаий таратқуларда болса, үч күн мабәйнидә җай-җайларда қурбанлиқ қилинип, хәйри-сахавәт паалийәтлириниң уюштурулғанлиқи тоғрилиқ хәвәрләр тарқитилди. Мундақ паалийәтләрниң уйғурлар тәрипидинму йүргүзүлгәнлики мәлум болди.

Игилишимизчә, қурбан һейти һарписида җумһурийәтлик уйғур етно-мәдәнийәт мәркизи алмута шәһириниң бир нәччә ағриқханилирида корона вирусиға қарши ишләватқан теббий хадимларға, әһвали еғир аилиләргә озуқ-түлүк билән ярдәм көрсәткән икән. Бу ярдәмни долқунтай әбдухелил рәһбәрликидики “метал пром” бирләшмиси өз зиммисигә алған.

Биз “метал пром” бирләшмисиниң баш мудири, алмута шәһәрлик уйғур мәдәнийәт мәркизи рәисиниң орунбасари долқунтай әбдухелилни зиярәт қилдуқ.

Долқунтай әбдухелил бу паалийәтниң қурбан һейти мунасивити билән 30-июлда қазақистан хәлқи бирләшмисиниң “миң миннәтдарлиқ” һәрикити даирисидә башланғанлиқини оттуриға қоюп, мундақ деди: “300 дохтур вә 150 әһвали начар аилиләргә ярдәм бәрдуқ. Һәр саһәниң адәмлири буниңға күчини қошуватиду. Уйғур мәдәнийәт мәркизиниң намидин алмута шәһәрлик һакимийити вә ‛нур-отан‚ партийәсиниң қоллиши билән 450 халта озуқ-түлүк тараттуқ. Һәр бири 30 килограмдин. Бизниң бирликимиз, пикирдашлиқимиз арқисидин биз бу ағриқни йеңип чиқимиз.”

Қурбан һейти мунасивити билән хәйри-сахавәт паалийәтлири уйғурлар яшаватқан көплигән йезилардиму елип берилди.

Радийомиз зияритини қобул қилған алмута вилайитиниң уйғур наһийиси мәркизи чонҗа йезисида туруватқан паалийәтчи сәйдалим амутоф бу йилқи қурбан һейтиниң пүткүл уйғур хәлқи үчүн еғирчилиқлар, қайғу-һәсрәтләр билән биргә хушаллиқлар биләнму кәлгәнликини билдүрүп, мундақ деди: “қайғумиз-вәтинимиздә шир кәби қиран яшлиримизни лагерлардин бошатмай, бәзи еғир әһвалда туруватиду. Хушал болидиған йеримиз-америкаға охшаш наһайити чоң бир дөләт бизниң йиғимизни йиғлаватиду. Униңға әгишип, явропадики дөләтләрму уйғур әһлини қоллаватиду. Дуня уйғур қурултийи рәһбәрлири үч йилниң ичидә наһайити чоң ишларни қилди. Уйғурниң хитайниң қол астида наһайити еғир күнләрни кәчүрүватқанлиқини тонутти. Йәнә бир хушаллиқ, дуня уйғур қурултийи вә явропада яшаватқан түрк федератсийәси бизгә пул әвәтип бериватиду. У пулға биз мал елип, союп, муһтаҗлиқи бар инсанларға тарқитип бериватимиз.”

Сәйдалим амутоф өз юрти хәлқи намидин дуня уйғур қурултийи вә түрк федератсийәсигә чоң рәһмитини ейтти.

Мәлум болушичә, һәр йили роза вә қурбан һейти байрамлирида қазақистан мусулманлар диний башқармисиниң қоллап-қуввәтлиши билән мәсчитләрдә балиларға беғишланған мурасимләр, хәйри-сахавәт паалийәтлири уюштурулуп туридикән. Болупму йетим-йесирларға, мәзһруһ балиларға, көп балилиқ аилиләргә, әһвали начар аилиләргә маддий ярдәм көрситиш һәрикити кәң қанат яйғаникән. Бу йили мундақ һәрикәтләр корона вируси сәвәбидин тар даиридә елип берилған болсиму, әмма бу аһалә ичидә чоң қоллашқа еришкән.