“Shinjang saqchi höjjetliri” diki yasin bekri heqqide chet eldiki bir sawaqdishi guwahliq berdi

“Shinjang saqchi höjjetliri”de ismi tilgha élin'ghan tutqunlardin yasin bekri heqqide uning nöwette türkiyede yashawatqan sawaqdishi qelbinur yüsüp xanim guwahliq berdi. Qelbinur xanim, yasin bekri bilen ottura mektepte 3 yil bir sinipta oqughan we bir mezgil bir partida olturghan bolup, u yasinning tutqun qilin'ghanliqini 2019‏-yili sawaqdashlar ündidar topidiki inkaslardin xewer tapqan.

Nöwette türkiyede yashawatqan qelbinur yüsüp xanim, “Shinjang saqchi höjjetliri”diki tutqunlarning süretlirini körüwétip, arisidin sawaqdishi yasin bekrini tonup qalghan. Mezkur höjjette yasin bekrining 2018‏-yili tutulghanliqi we shu yili28 yash ikenliki qeyt qilin'ghan. Emma uning turushluq orni we shughulliniwatqan kespi heqqide melumat bérilmigen.  Yasin bekri heqqide radiyomizgha guwahliq bergen qelbinur xanimning déyishiche, ular 2010‏-yili qeshqerdiki bir ottura mektepni püttürgen. Sinipta öginish bashliqi bolghan yasin bekri, ottura  mektepni ela netije bilen püttürgen bolsimu, a'ile qiyinchiliqi sewebidin aliy mektepte oqush arzusini emelge ashuralmighan. U ottura mektepni püttürgendin kéyin, qeshqer toqquzaqta tijaret bilen shughullan'ghan we uzun ötmey toy qilip öylük-ochaqliq bolghan. Qelbinur xanim özi chet elge chiqishning aldida yasin bekrining bir perzenti  barliqidin xewiri barliqini éytti.

Anglighuchimiz teminligen

Qelbinur xanim, aliy mekteptiki oqush we muhajiret hayati dawamida, yasin bekrining ehwalidin sawaqdashlar ündidar topi ariliq xewer tépip turghan. Déyilishiche, 2018‏-yiligha kelgende yasin bekri bir türküm sawaqdashliri qatarida ündidar topidin üni ghayip bolghan؛ yeni u topqa héchqandaq uchur yollimaydighan we herqandaq bir uchurgha inkas qayturmaydighan bolup qalghan. 2019‏-Yiligha kelgende, toptiki sawaqdashlardin biri yasin bekrining ismini tilgha alghinida, birqanchisi naraziliq bildürüshken, yeni yasin bekrini tilgha élishning özlirige xewp keltüridighanliqini ipadileshken. Yasin bekrining tutqunda ikenlikini mushu inkaslardin bilgenlikini bayan qilghan qelbinur xanim, mezkur topta héchqandaq ipade bildürmeslik yoli bilen saqlinip qalghanliqi we bir türküm sawaqdashlirining tutqunda ikenlikidin xewer tapqanliqini eskertti.

Mezkur höjjette, yasin bekrining “Topliship jem'iyet tertipini buzush” qilmishi bilen tutulghanliqi xatirilen'gen, emma bu  qilmishni konkirét qaysi sorunda kimler bilen sadir qilghanliqi yézilmighan.

Yasin bekrining oqughuchi mezgilidila tertiplik, intizamchan we ülgilik bir oqughuchi ikenlikini eslep ötken qelbinur xanim, sawaqdishi yasin bekrini bir jinayetchiler tizimlikide uchritip qélishni burun héch texmin qilmighanliqini eskertip ötti.

Ilgiriki ziyaretlirimiz dawamida, muhajirettiki Uyghur közetküchiler, Uyghur jem'iyitide exlaqiy jehette ülgilik shexislerning jazalinip, ibret élinishqa tégishlik kishilerning bolsa etiwarlinip kéliwatqanlini köp qétim otturigha qoyghan we buning delili süpitide rayonda meschitlerning taqilip, qimarxanilarning kéngeytilishi؛ ichimlik we chékimlik bilen shughullan'ghanlarning bixeter kishiler sanilip, ushtumtut haraq tashliwetkenlerning “Diniy esebiylik” gumani tutulushlirini misallar bilen tilgha alghan idi.

Qelbinur yüsüp xanim, yasin bekrige oxshash zor bir türküm  sawaqdashlirining eyni yillarda namratliqining qurbani bolghan  bolsa, emdilikte wehshiy siyasiy boran-chapqunning, yeni irqiy qirghinchiliqining qurbanigha aylan'ghanliqini échinish bilen tilgha aldi.