Bir qisim sin körünüshliri Uyghurlarning öylirige “Héytlap kelgen” xitay “Qoshmaq tughqan” larning zorawanliqini ashkarilimaqta

Zumret dawut dewet qilin'ghan shu künidiki choshqa göshi ziyapet üstili.

Musulmanlarning muqeddes diniy bayrimi bolghan qurban héytning axirlashqinigha bir aydin ashti. Emma ijtima'iy alaqe munberliride üzlüksiz tarqiliwatqan héyt mezgilide Uyghurlarning öyliride méhman bolghan, atalmish xitay “Qoshmaq tughqanlar” ning héytliq dastixandiki Uyghurlarning milli örp-aditige yat bolghan türlük exlaqsiz qilmishliri, hetta zomigerliki eks-etken sin filimliri chet ellerdiki Uyghurlar we Uyghur weziyitini küzetküchiler arisida küchlük munazire qozghimaqta.

Bu xil sin filimlirini mexsus toplighan amérikadiki lagér shahiti zumret dawut xanimning bildürüshiche, bu yilliq qurban héyt mezgilide xitay köchmenliri teripidin sin'gha élinip, héyt ayaqlashqandin kéyinmu xitayche tik-tok, ündidar qatarliq ijtima'iy alaqe munberlirige üzlüksiz yolliniwatqan bu sin filimliri uning diqqitini alahide chekken.

Zumret dawut qatarliq chet ellerdiki Uyghurlar teripidin xitayche alaqe munberliridin köchürüp tarqitilghan bu sin filimlirining zor köp qismigha xitayche “Qurban héytta méhmandost Uyghurlarning öyide méhman bolush”, “Uyghurlarning öyide héytni bille ötküzüsh” dégendek témilar qoyulghan.

Bu sin filimlirige xitayche yézilghan inkaslarda, xitaylarning Uyghur rayonining bixeterliki heqqidiki so'alliri we uninggha bérilgen jawaplarmu yollan'ghan. Uyghur rayonining weziyiti heqqide bérilgen jawablarda “Pütün junggo boyiche shinjang eng bixeter jay”, “Shinjangda milletler ittipaq, weziyet muqim” digendek sözler eng köp uchraydu.

Zumret xanimning bildürüshiche, tik-tok qatarliq ijtima'iy alaqe munberliride qurban héytta Uyghurlarning öyide méhman bolghan atalmish “Xitay qoshmaq tughqanlar” heqqidiki sin körünüshlirining bu qeder köp tarqilishigha, téximu köp xitay köchmenlirini Uyghur rayonigha jelp qilish meqset qilin'ghan, diyishke bolidiken.

Bu sin filimlirining zor köpchilikide, Uyghurlarning öyliride méhman bolghan atalmish “Xitay qoshmaq tughqanlar” we xitay sayahetchilirining her xil edepsiz körünüshliri eks etken.

Mezkur sin filimlerde Uyghurlarning öyidiki héytliq dastixanlarda bedashqan qurup olturghan er-ayal xitaylarning bir tereptin haraq ichip, yene bir tereptin héytliq sangzilar we qurbanliq üchün soyulghan qoy göshlirini yewatqanliqi, öy igisini haraqqa zorlawatqanliqi körsitilgen.

Gollandiyediki Uyghur lagér shahiti qelbinur sidiq xanimning bildürüshiche, Uyghurlarning muqeddes diniy bayrimi qurban héytta, xitaylarning Uyghurlarning héytliq dastixanida qiliwatqan edepsiz qilmishliri Uyghurlar uchrawatqan haqaretlik mu'amilining neqeder küchlüklikini körsitidiken.

Qelbinur sidiq xanim yene mezkur sin filimliride Uyghurlarning öylirige héytlap kelgen xitay erlirining yérim yalingach halette öy igisige haraq zorlighanliqi, hetta erliri yoq öylerge kélip, Uyghur ayallirini haraq ichishke qistighanliqi, nariside qizlarni ussul oynap bérishke mejburlawatqanliqi körsitilgenlikini tekitlep ötti. U xitaylarning bu qilmishlirining Uyghurlarning diniy étiqadiy we milliy örp-aditige qilin'ghan eng zor haqaret ikenlikini bildürdi.

Filimlarning beziliride yene Uyghurlarning héytliq dastixanda méhman bolup, haraq ichip xudini yoqatqan xitay erlirining kéchisi Uyghurlarning öyide qonup qalghan körünüshliri eks etken.

Bu sin körünüshlerning beziliride bolsa yérim yalingach halette hayasizlarche Uyghurlarning méhmanliq tawar yotqan-körpilirini yépinip, öy igiliri bilen bir supida yatqan xitay er-ayallirini uchritish mumkin.

Qelbinur xanim bu heqte toxtilip, özi ürümchidiki mezgilide Uyghurlarning öyide qonup qalidighan atalmish “Xitay qoshmaq tughqanlar” sewebidin Uyghur er-ayallar arisida yüz bergen köngülsiz majralarni misalgha élip ötti.

Mezkur sin filimlirini toplighan zumret xanimning bildürüshiche, xitay hökümiti xelq'aragha “Uyghurlar bextlik, milletler ittipaq” dégen siyasiy teshwiqatini kücheytiwatqan shara'itta, xitay puqraliri teripidin yollan'ghan Uyghurlar heqqidiki bu sin körünüshliri nöwette Uyghurlar uchrawatqan milliy we diniy haqaretlerning ich yüzini échip béridiken.

Zumret xanimning tekitlishiche, u her waqit Uyghurlar uchrawatqan zulumlar eks etken bu xildiki sin filimlirini xitayning tor saqchiliri öchürüp tashlashtin ilgiri, ularni tordin chüshürüp saqliwélishqa tirishidiken.

U xitayche ijtima'iy alaqe munberliridin Uyghurlar uchrawatqan zulumlar eks etken bu xil sin filimlirini köchürüp, féysbuk, tiwittér qatarliq xelq'araliq ijtima'iy taratqularda ashkarilishi bilenla uning tik-tok, ündidar qatarliq xitayche alaqe munberlirige kirishi cheklinidiken. Hetta xitay tor saqchiliri we xitay xakkérlirining hujumi seweblik hazirgha qeder uning 10 din artuq téléfoni pütünley kardin chiqqan iken.