Қәшқәр, хотән йезилиридики өй-имарәтләрниң миллий услуби йоқитилмақтикән

Мухбиримиз шөһрәт һошур
2019.08.13
guma-nahiyesi-oy-cheqish.jpg Қурулуш ширкити билән наһийәлик шәһәр қурулуш идариси тәрипидин бир кечидә чеқилип түзливетилгән наһийә базирида олтурушлуқ уйғур тиҗарәтчиниң шәхсий өй-җайи. 2014-Йили май, гума.
Oqurmenler Teminligen

Африқада кархана ачқан қәшқәр нәзәрбағлиқ тиҗарәтчи тәвәккүл абдурәһим һаҗим 3 йилдин буян нәзәрбағдики өй-имарәтләрниң чеқилип, орниға хитайчә пасондики өйләрниң селиниватқанлиқи вә өз җәмәтидики бириниң өй-җайиниң мушу долқунда чеқилғанлиқини ашкарилиған иди.

Мухбиримизниң зияритини қобул қилған қарақаштики бир кәнт кадири “сотсиялистик йеңи йеза қурулуши” нами астида өз кәнтидики бир қисим өйләрниң қайтидин селинғанлиқи вә бу өйләрниң сафа, кариват қатарлиқ заманиви өй сайманлири билән толдурулуп, гиләм қатарлиқ миллий буюмларниң өй безәклири қатаридин сиқип чиқирилғанлиқини дәлиллиди.

Қәшқәр нәзәрбағлиқ тиҗарәтчи тәвәккүл һаҗимниң ашкарилишичә, йеқинқи 3 йил ичидә униң бурунқи олтурақ мәһәллисидики 100 дин артуқ кишиниң өйлири чеқиветилгән. Пүтүнләй миллий пасонда селинған бу өйләр чеқиветилгәндин кейин даириләр өйи чеқиветилгән кишиләрни өзлири селип гәргән хитай посунидики өйләрдә олтурушқа буйруған.

Мана бу долқунда тәвәккүл һаҗимниң қериндашлириға тәәллуқ болған бир катта өйму чеқиветилгән. Тәвәккүл һаҗимниң йәнә дейишичә, “сотсиялистик йеңи йеза қурулуши” намида давам қилған бу долқунда илгирики пешайванлиқ һойлилар, нәқишлик ишикләр, гәҗлик қапартмилар, гүллүк деризиләр орнини әмдиликтә түз селинған, икки қәвәтлик өйләр вә уларниң төт часа деризилири билән сидам ишиклири игилигән.

Йеңи йеза қурулушида немә үчүн өй-имарәтләрдики миллий посунниң йоқитиветилгәнлики һәққидики соалимизға йәрлик кадирлар асасән дегүдәк җаваб берәлмиди.

Вәзийәттин хәвәрдар кишиләрдин бири хитайниң бу арқилиқ уйғурлардики мәһәллә мәдәнийитини йоқатмақчи икәнлики вә бу арқилиқ уйғурлардики миллий аң вә миллий һессиятниң мәнбәлиридин бирини қурутмақчи икәнликини илгири сүргән иди.

Тиҗарәтчи тәвәккүл һаҗи бу еһтималлиқни чәткә қақмаслиқ билән бирликтә хитай даирилириниң бу арқилиқ уйғурларниң иликидики зор бир түркүм йәрләрни “сотсиялистик йеңи йеза қурулуши” нами астида хитай ширкәтлири яки аһалилириниң қолиға өткүзүватқанлиқини илгири сүрди. Тәвәккүл һаҗи йәнә бу әһвалниң ялғуз нәзәрбағдила әмәс, бәлки ақсу вә хотәнләрдиму давам қиливатқанлиқини тилға алди. Хотәндики алақидар хадимлар өз тәвәликидә йеңи йеза қурулушида қанчилик өйниң чеқилғанлиқи һәққидики соалимизни җавабсиз қалдурди.

Хотән қарақаштики бир кәнт кадири “сотсиялистик йеңи йеза қурулуши” нами астида өз тәвәликидики бир қисим өйләрниң чеқилғанлиқи, бир қисминиң болса ремонт қилинғанлиқини ашкарилиди. Бу хадим йәнә йеңи йеза қурулуши лайиһәсидики өйләргә сафа вә кариватларниң орунлаштурулғанлиқи, илгирики супиларниң чеқилғанлиқи, гиләмләрниң болса пәқәтла селинмиғанлиқини баян қилди. У шу арқилиқ бу йеңи йеза қурулушида миллий услубниң йоқитиш нишани болғанлиқини дәлиллиди. У йәнә бу йеңи йеза мәһәллилиригә панусларниң есилғанлиқини әскәртти.

Өткән айлардики ениқлашлиримиз давамида бир қисим җайларда даириләрниң мәсчит мунарлирини чеқиш вә өй-имарәтләрдики меһрабларни бузуш арқилиқ мәһәллә қияпитидин диний пурақни йоқитишқа урунғанлиқи ашкариланған иди.

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.