Tayland türmisidiki Uyghurlar achliq élan qilishni dawamlashturmaqta iken

Myunxéndin ixtiyariy muxbirimiz ekrem teyyarlidi
2025.01.23
myunxen-tayland-namayish-01 2025-Yili 17-yanwar myunxéndiki tayland konsulxanisining aldida élip bérilghan tayland türmisidiki 48 Uyghurni qoyup bérishni telep qilish namayishining körünüshi. 2025-Yili 17-yanwar, myunxén
RFA/Ekrem

11 Yildin buyan tayland türmiside yétiwatqan 48 neper Uyghurning yéqinda xitaygha qayturulmaqchi bolghanliqi toghrisidiki xewerler tarqalghandin kéyin, dunyaning diqqiti yene bir qétim irqiy qirghinchiliq we insaniyetke qarshi jinayetning qurbanigha ayliniwatqan Uyghurlargha, shundaqla Uyghurlargha heqsiz mu'amilide boluwatqan taylandning kishilik hoquq weziyitige merkezleshti. 2015-Yili 109 neper Uyghur xitaygha qayturulghandimu xelq'ara jem'iyet taylandni qattiq eyiblep, taylandning kishilik hoquq ehdinamilirige we xelq'ara qanunlargha xilapliq qiliwatqanliqini ilgiri sürüshken idi.

Shiwétsariyening “Yéngi züriklikler géziti” 21-yanwar élan qilghan “Shinjanggha sürgün qilinamdu: xitay taylandtiki Uyghurlarni qolgha chüshürmekchi” namliq xewer, firansiyening “ARTE” téléwiziye qanili 21-yanwar élan qilghan “Uyghurlargha néme boluwatidu?” namliq filim hemde “Gérmaniye dolqunliri” radiyosi 22-yanwar élan qilghan “Tayland 48 Uyghurni xitaygha derhal qayturush pilani barliqini inkar qildi” namliq xewerlerde, yalghuz tayland türmisidiki Uyghurlarning weziyitila emes, belki weten ichi-sirtidiki Uyghurlar nöwette duch kéliwatqan her türlük éghir qismetler etrapliq bayan qilin'ghan. Xewerlerde taylandtiki Uyghurlarning xitaygha qayturulmaydighanliqi éniq bolghan teqdirdimu, bu bigunah Uyghurlarning derhal qoyup bérilishi kérekliki teshebbus qilin'ghan.

Aldinqi hepte 48 neper Uyghurning xitaygha qayturulmaqchi bolghanliqi toghrisidiki xewerlerning tarqilishi, muhajirettiki Uyghur teshkilatliri we jama'itining jiddiy heriketke kélishige türtke bolghan idi. D u q re'isi turghunjan alawudun ependi bu heqte toxtalghanda, d u q ning yéqindin buyan bu sahede élip barghan pa'aliyetlirini tilgha élip ötti.

2025-Yili 17-yanwar myunxéndiki tayland konsulxanisining aldida élip bérilghan tayland türmisidiki 48 Uyghurni qoyup bérishni telep qilish namayishining körünüshi. 2025-Yili 17-yanwar, myunxén
2025-Yili 17-yanwar myunxéndiki tayland konsulxanisining aldida élip bérilghan tayland türmisidiki 48 Uyghurni qoyup bérishni telep qilish namayishining körünüshi. 2025-Yili 17-yanwar, myunxén
RFA/Ekrem

17-Yanwar gérmaniyening myunxén shehiridiki Uyghurlarmu tayland konsulxanisining aldida tayland türmisidiki Uyghur tutqunlarni qoyup bérishni telep qilip namayish élip barghan idi.

Tayland türmisidiki Uyghurlarning bügün, yeni 23-yanwar d u q ijra'iye komitétining mu'awin re'isi polat sayim ependige bergen melumatlirigha asaslan'ghanda, ular achliq élan qilishni bügün'giche dawamlashturmaqta iken. Polat sayim sözide, Uyghur tutqunlarning késellik ehwallirining xélila éghirliqini, achliq élan qilghandin kéyin téximu ze'ipliship ketkenlikini tilgha aldi.

Melum bolghinidek, d u q ijra'iye komitétining re'isi roshen abbas xanim, mu'awin re'is polat sayim ependiler aldinqi künliri tayland hökümet da'iriliri we kishilik hoquq teshkilatliri bilen uchriship, tayland türmisidiki Uyghurlar xitaygha qayturulsa éghir aqiwetler kélip chiqidighanliqini agahlandurghan idi. D u q ning sabiq re'isi dolqun eysa ependining sözige asaslan'ghanda, d u q ning tayland türmisidiki Uyghurlarni qutuldurup qélish herikiti 2014-yilila bashlan'ghan iken. Dolqun eysa ependi sözide yene, tayland türmisidiki Uyghurlarni xitayning changgiligha chüshüp kétishidin saqlap qélish üchün, d u q ning yillardin buyan xelq'arada nahayiti köp heriketler qilghanliqini eskertti.

Gherb metbu'atliridiki xewerlerde yene, xitay hakimiyitining uzun yillardin buyan Uyghurlargha zulum qilip kelgenliki, bolupmu 2014-yilidin buyan “Térrorluqqa qarshi turush”, “Esebiylikke qarshi turush” dégendek sho'arlar bilen Uyghur rayonida éghir basturushlar élip barghanliqi, 2014-yili taylandqa qéchip chiqqan yüzligen Uyghurlarning xitay zulumidin qutulushtin bashqa meqsiti bolmighan gunahsiz insanlar ikenliki, xitayning 2016-yilidin bashlap jaza lagérlirini tesis qilip, milyondin artuq Uyghurlarni tutup solap, qattiq jazalargha duchar qilghanliqi we bu zulumning Uyghur ilida hélihem dawam qiliwatqanliqi türlük pakitliri bilen yorutup bérilmekte.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.