Natoning afghanistandiki herbiy heriketliri dawamlashmaqta

Amérika charlash qisimliri afghanistanning melum taghliq rayonida charlashta.

Melum bolushiche, afghanistanning hélmand ölkisi marja rayoni talibanlar merkezleshken we mewhum hökümet shekillendürgen rayon bolup, bu nöwetlik hujumning asasiy meqsiti marjani talibanlar qolidin qayturup élip, marja xelqi bilen alaqe ornitish we afghan hökümitining qanunluq hökümet ikenlikini ulargha bildürüsh iken. Bu afghanistandiki birleshme qoshunning 2001 - yilidin buyan taliban küchlirige qarshi élip barghan eng chong herbiy herikiti iken.

Birleshme agéntliqining xewer qilishiche, shenbe küni bashlan'ghan bu qétimliq herbiy heriketke nato qoshunliri terkibide amérika we en'gliyining ayrim - ayrim halda 4000 kishiliktin qoshuni we köp sanda afghanistan qoshunliri hemde yene nato terkibidiki türkiye, koréye qatarliq döletlerning melum sandiki eskerlirimu qatnashqan bolup, ular 15 - féwral küni hélmond ölkisi marja yézisigha toplan'ghan texminen 1000 din artuq taliban pida'iy qoshunlirini rayondin qoghlap chiqirip, rayonning afghanistan hökümitining kontrolluqigha ötkenlikini jakarlighan.

B b s agéntliqining 16 - féwraldiki xewiride, bu qétimliq heriketke qatnashqan bir afghanistanliq qomandanning gépi neqil élinip mundaq déyilgen: "hazir birleshme qoshun marja rayonini pütünley igilidi, marjaning jenubidiki taliban küchlirimu nahayiti ajiz halette turmaqta. Hazir bu jaydiki yerlik ahaliler qoshunimizgha masliship, talibanlar bu jaygha kömüp qoyghan minalarni tépiship bériwatidu."

Tünügün aqsaray bayanatchisi robért gibbs we pakistan terep bayanat bérip, talibanlarning muhim qomandanlirining biri bolghan mollah abdul ghani baradar qatarliq uch kishining pakistanning karachi shehiride tutulghanliqini, hazir soraq qiliniwatqanliqini bildürdi. Aqsaray bayanatchisi robért gibbs sözide: "bu qétimliq herikette baradarning qolgha chüshüshi bizning rayonda élip barghan herikitimizning muhim netijiliridin biri," dédi. Xewerlerdin ashkarilinishiche, tünügün amérika prézidénti barak obamamu amérikining yuqiri derijilik emeldarliri bilen birlikte afghanistan hem pakistanning nöwettiki weziyiti heqqide muzakire élip barghan.

Bügün 18 - féwral peyshenbe küni afghanistan axbarat idarisining bir mes'ul xadimi bayanat élan qilip, pakistan hem amérika terep qolgha chüshürgen mollah abdul ghani baradar qatarliq uch kishining afghanistan hökümitige qayturulup bérilishi kéreklikini bildürdi. Mollah abdul ghani baradar afghanistandiki taliban küchlirining muhim qomandanliridin biri bolup, bu emeldarning bildürüshiche, baradar talibanlarning yene bir qomandani molla muhemmed ömerdin kéyinla turidighan muhim rehberliridin biri hésablinidiken.

Afghanistan weziyitini közetküchilerning qarishiche, ishimaliy atlantik okyan ehdi teshkilatigha tewe kop dölet qoshunliridin terkip tapqan nato qisimliri we afghan qoshunliri birlikte élip bériwatqan bu herikette, amérika hem en'gliyining qoshunliridin bashqa, yene koréye, türkiye, mongghuliye qatarliq döletlerning qisimliri bolup, rusiye bu heriketni qollimighan, xitay bolsa afghanistan chégrisidiki waxan karidorini amérikigha échip bérish mesiliside pozitsiye bildürmigen.

Amérika awazi radi'o istansisining bultur 17 - dékabir künidiki xewiride, shimaliy atlantik okyan ehdi teshkilatining bash sékrétari rasmussén afghan urushigha yardem telep qilish üchün rusiyige bérip, rusiye bash ministiri wiladimir putin we prézidént dimitriy médwédéwlar bilen uchrashqan. Emma b b s agéntliqining 17 - dékabirdiki xewiride, rusiyining natoning teleplirige qoshulmighanliqi, natu bash sékrétari rasmussénning rusiye ziyaritidin kéyin epsuslan'ghan halda: " rusiye bizning teleplirimizge maqul kelmidi, emma afghanistanning térrorchilarning jenniti bolup qélishining aldini élish rusiye üchünmu paydiliq idi," dégenliki bérilgen.

Amérika oxshash bir waqit ichide 2009 - yili 12 - ayning 4 ‏- küni, aqsarayning bayanatchisi filips, amérika afghanistandiki herbiy qisimlirigha teminat yetküzüsh liniyisi üchün xitay bilen waxan karidorini échiwétish heqqide sözlishiwatidu, dep jakarlighan idi, emma eyni chaghda xitay tashqi ishlar ministirliqining bayanatchisimu, "bu mesile muzakire qiliniwatidu, emma bu heqte téxi qarar chiqmidi," dep inkas qayturghan idi.

Közetküchilerning qarishiche, amérika qatarliq gherb döletliri élip bériwatqan bu qétimliq heriketke rusiye we xitayning pozitsiyisi üzlüksiz soghuq bolup kéliwatqan bolup, gerche xitay hökümiti afghanistan hem pakistan chégrisi ichide, Uyghur aptonom rayonining muqimliqigha tehdit séliwatqan, "sherqiy türkistan islam azadliq teshkilati" dep atalghan teshkilat bar dep, Uyghur aptonom rayonining bu jaylar bilen bolghan chégra boyigha xitay eskerlerni köpeytken we térrorluqqa zerbe bérishni bahane qilip, Uyghur élide ichki jehettin qattiq basturush siyasitini yürgüzüp kéliwatqan bolsimu, emma amérika armiyisining öz chégra boyidiki waxan karidorigha kirishidin qattiq éhtiyat qilmaqta iken.

Yuqiridiki awaz ulinishidin, bu heqtiki melumatimizning tepsilatini anglaysiler.