Америкиниң кредити (қәрз төләш инавити) төвәнлитилгәнлики дуняни тәврәтти

Америкиниң кредитиниң дәриҗиси төвәнлитилгәнликигә, америка билән иқтисадий муамилә қилидиған дөләтләр наһайити еһтиятчанлиқ билән муамилә қилди. Әмма хитай қаттиқ биарам болди.
Мухбиримиз вәли
2011.08.08
obam-aq-saray-305.jpg Президент барак обама оттура шәрқ вәзийити һәққидә нутуқ сөзлиди. 2011-Йили 19-май.
whitehouse.gov

Америка дөләт мәҗлисидә, зайом (дөләт қәрзи) миқдариниң юқири чекини өрлитиш вә һөкүмәт хираҗитидики қизил рәқәмни кәмлитиш қарар лайиһиси мақулланғандин кейин, америка президенти обама 8‏-айниң 2‏-күни бу лайиһигә имза қоюп қанунға айландурған иди. Дуня бойичә пул-муамилә тәтқиқатидики әң нопузлуқ ширкәт дәп тонулған стандард вә пур ширкити 8‏-айниң 5-күни, америкиниң кредити (қәрз төләш инавити яки мәҗбурийити) ни қайтидин баһалап, әслидики AAA дәриҗидин AA+ дәриҗисигә төвәнләтти. Буниңдин дуняда америка билән пул муамилиси бар һәр қандақ дөләт қаттиқ тәвримәй қалмайтти. Америкиниң кредити (қәрз төләш инавити яки мәҗбурийити) ниң дәриҗисигә берилгән бу нопузлуқ баһаға, көпинчә дөләтләр наһайити еһтиятчанлиқ билән инкас қайтурди. Әмма хитай америкиниң кредити төвәнлитилгәнликидин қаттиқ биарам болди.

Мәхсус пул-муамилә тәтқиқати билән шуғуллинидиған пор ширкити 1860‏-йили қурулған, у, 1941‏-йили стандард ширкити билән бирләшкәндин кейин, бу чоң ширкәт пүтүн дунядики пай базарлирида бир миң икки йүз индекс (көрсәткүч) бәрпа қилди. Бу ширкәт 1975‏-йилидин кейин, дуня бойичә әң нопузлуқ баһалиғучи ширкәткә айланди.

Бу ширкәт йеқинда, 8‏-айниң 5‏-күни, обама һөкүмити келәр он йил ичидә һөкүмәт хираҗитидики қизил рәқәмни 4 тирилйон америка доллири камлитидиған хамчот түзмәй, аран 2 тирилйон 100 милярд америка доллири камлитидиған хамчот түзүп имза қойған пакитқа асасән, америкиниң кредити (қәрз төләш инавити яки мәҗбурийити) ниң дәриҗисини төвәнләтти. Бу баһа америка һөкүмитини җиддийләштүрүп қойди.

Америка авазиниң баян қилишичә, америкиниң кредити (қәрз төләш инавити яки мәҗбурийити) төвәнлитилгәнлики, вашингтонниң явропа вә асиядики иттипақдашлириғиму берилгән агаһландуруш сегнали иди. Пүтүн ойро районлири бу вәқәдин пайдилинип, өзиниң қәрз мәҗбурийитини қандақ ада қилишниң йоллирини издәшкә киришти.

Японийә, җәнубий корейә, австралийиләр буниңдин бәк тәсаддипилиқ һес қилмиди. японийә йәнила америка зайомиға ишәнчи барлиқини ипадилиди. явропа бирлики, русийә, франсийиләрму америкиниң кредитиниң дәриҗиси төвәнлитилгәнликидин әнсиримәйдиғанлиқини билдүрди. Әнглийә малийә вәзири, бу тәсәввурдики мәсилә иди, деди. Фирансийә малийә министири, америка иқтисади бузулмас асаси бар иқтисад икәнликигә, америка доллири бу “қейин өткәл”дин чоқум өтөп кеитидиғанлиқиға һәр җәһәттин ишинидиғанлиқини билдүрди.

Әмма, хитай һөкүмитиниң учур васитилири, америкиниң кредити (қәрз төләш инавити яки мәҗбурийити) ниң дәриҗиси төвәнлитилгәнликидин қаттиқ биарам болғанлиқини ипадилиди. Шинхуа агентлиқи һәтта , америка өзи пәйда қилған патқақтин, пул қәрз елип өзини қутқизиверидиған дәвр аллиқачан барса-кәлмәскә кәтти, дәйдиған қопал баш мақалә елан қилди. Шинхуа агентлиқи бүгүнму, америкиниң кредити (қәрз төләш инавити яки мәҗбурийити) ниң дәриҗиси төвәнлитилгәнликтин, хәлқара базарда патипарақчилиқ болушқа башлиди, асия пай базири касатлашти, дәп хәвәр елан қилди.

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.