Amérika xitaygha olimpik sayiside kishilik hoquqni yaxshilash teklipi sundi

 Lékin söhbet mezgilide xitay da'irilirining bezi öktichi zatlarni nezerbent qilip, amérika söhbet ömiki bilen uchrishish éhtimalini chekligenlikige da'ir xewerler bolsa kishilerni ümidsizlendürgen.

Ikki terep yil axiri yene bir qétim söhbet ötküzüshke kélishken

Amérika söhbet ömikining bashliqi, amérika tashqi ishlar ministirliqining démokratiye, kishilik we emgek hoquqi ishlirigha mes'ul yardemchi ministiri deywid kramér, seyshenbe küni yeni xitay - amérika kishilik hoquq söhbitining axirqi küni béyjingda muxbirlarni kütüwélip, amérika ‏ - xitay arisidiki kishilik hoquq söhbitining eslige kélishini toghra yönülüshke qarap bésilghan 1 ‏ - qedem, dep qarash kérek " dep körsetti. Muxbirlargha xitay - amérika arisidiki kishilik hoquq söhbiti 2002 - yili toxtap qalghandin kéyin, xitay kishilik hoquq xatiriside " bu 6 yildin béri nahayiti kichik özgirish bolghanliqini" tekitligen kramér, söhbetning eslige kélishide amérika terepning közde tutqan seweblirini chüshendüridu.

Deywid kramér, "bizning söhbetni hazir eslige keltürüshimizdiki seweb , biz bu sahede téximu köp ilgirileshke érishkili bolidighan asaslar bar, dep qarighanliqimiz üchündur " dep tekitligen. U, tereplerning bu yil axirlishishtin burun yene bir qétim söhbet ötküzüshke kélishkenlikini bildürdi, lékin söhbetning konkrét waqit jedwilini tilgha almidi. Emma kramér, özining waqiplandurulushigha qarighanda , amérika tashqi ishlarministirliqining bu yilqi kishilik hoquq bahalishida xitayning xatirisi yenila " nachar" bahalan'ghanliqini tekitligen.

Xitayning öktichi zatlarni nezerbent qilghanliqi kishilik hoquq söhbitide otturigha qoyulidu

Közetküchiler, xitay kishilik hoquq weziyitide bolupmu pikir erkinlik mesiliside yéqinqi birqanche aydin béri körünerlik chékinish bolghanliqini, buning béyjing olimpik yighinining bixeterlikini qoghdash namida yürgüzülgen tedbirler bilen munasiwetlik ikenlikini bildürmekte. Lékin xitayning söhbet mezgilide béyjingdiki bezi öktichi zatlarni nezerbent qilghanliqigha da'ir xewerler söhbetning ehmiyiti we xitayning semimiyitige guman tughdurmay qalmidi. Amérika bolsa söhbet mezgilide türmidiki xitay öktichi zat xu jyaning ayali zéng jinyen, eydiz bimarlirining hoquqini qoghdighuchi zat wen yangxey, xristi'an muriti shu yungxeylerning nezerbent qilin'ghanliqigha da'ir xewerge "jiddiy qaraydighanliqi"ni bildürmekte. Esli deywid kramér béyjing sepiride bu shexsler bilen körüshmekchi idi.

Kramér, béyjingdiki muxbirlarni kütüwélish yighinida bu kishiler bilen nezerbent qilin'ghanliqi tüpeyli körüshelmigenliki, xitay da'irilirining weqege izahat bérishini we ular bilen körüshüshni telep qilghanliqini bildürdi. Amérika tashqi ishlarministirliqi bolsa bu heqtiki xewerge jiddiy qaraydighanliqini bildürmekte. Amérika tashqi ishlar ministirliqining bayanatchisi mikkormak seyshenbe künki bayanatida " biz bu heqtiki xewerge jiddiy qaraymiz shundaqla biz ularning ehwalini sürüshtürimiz " deydu. Xewerlerdiki her bir konkrét weqe we shexske baha bermeydighanliqini, lékin weqeni sürüshtürüdighanliqini tekitligen mikkormak," bu pakitlar asasida we imkaniyitimiz yar bergen da'iride ularni sürüshtürimiz. Men shuni éytalaymenki , ularning mesilisi kishilik hoquq söhbitide otturigha qoyulidu" dep körsetti.

Rabiye qadir deywid kramér bilen körüshkende Uyghurlar duch kéliwatqan mesililerni otturigha qoyghan

Bush hökümitining2002 ‏ - yili amérika - xitay kishilik hoquq söhbitini toxtitip qoyushidiki seweb, xitay bilen bolghan bu sahediki di'alog netije bermeydu, dep qarighanliqida idi. Lékin kramér, söhbet toxtap qalghan bolsimu, amérikining bu jeryanda xitay bilen kishilik hoquq mesilisidiki diplomatik alaqisi dawamliship kelgenlikini bildürgen.

Deywid kramérning muxbirlargha ashkarilishigha qarighanda , düshenbe künki söhbette u xitay tashqi ishlar ministirliqining xelq'ara ishlar bash mudiri wu xeylung bilen amérika diqqet qiliwatqan kishilik hoquqqa da'ir bir qatar mesililerni muzakire qilghan bolup, bu mesililer Uyghur we tibet milliy pa'aliyetchilirining basturuluwatqanliqi, öktichi we zhurnalistlarni türmige solash, diniy pa'aliyetlerge cheklime qoyush qatarliqlarni öz ichige alidu. Dunya Uyghur qurultiyi re'isi rabiye qadir xanim deywid kramér bilen u béyjinggha yolgha chiqish harpisida körüshkende Uyghurlar duch kéliwatqan bu türdiki mesililerni otturigha qoyupla qalmay, u yene mart éyidiki xoten ayallar namayishida qolgha élin'ghanlarning aqiwiti, türmidiki bir qisim Uyghur siyasiy mehbuslarning tizimliki bilen teminligen idi.

Yene bezi xewerlerde, qeshqerliq Uyghur xristi'an muriti alimjan himitning ismi kramérning semige sélin'ghanliqini bildürmekte. Amérikining téksas shtatidiki junggo yardem jem'iyitining mes'uli bishop fu, deywid kramér bilen körüshkende alimjanning mesilisini otturigha qoyup, uning qeshqer ottura sot mehkimiside "döletni parchilash" bilen sotliniwatqanliqini bildürgen. Alimning soti amérika - xitay kishilik hoquq söhbiti ötküzülüwatqan künlerge toghra kelgen idi. Xewerlerge qarighanda qeshqer wilayetlik ottura sot mehkimisi 27 ‏ - may küni alimning " döletni parchilash, chégra sirtidikilerni dölet mexpiyetliki bilen teminlesh" jinayiti sadir qilghanliqini ispatlaydighan yéterlik delilning yoqluqini seweb qilip, déloni j x da'irilirining tekrar tekshürüsh élip bérishigha qayturuwetken. "

Junggo yardem jem'iyiti"ning mes'uli bishop fu, déloning j x idarisigha qayturuwétilishi béyjingdiki söhbet bilen munasiwetlik bolushi mumkin, dep qarimaqta. U mundaq deydu," bizning hés qilishimizgha qarighanda , bu weqe hazir ötküzülüwatqan amérika - xitay kishilik hoquq söhbiti bilen munasiwetlik bolushi mumkin. Men ikki heptining aldida amérika söhbet ömikining bashliqi, yardemchi tashqi ishlar ministiri deywid kramérning teklipi bilen tashqi ishlar ministirliqigha chaqirtilip, doklat bergen idim. U, alimjanning délosi söhbettiki muhim mesililerning biri bolidighanliqini, buni xitaylarning aldigha qoyidighanliqini bildürgen ".

Xitay : tereqqiyat hoquqi, bir milyard 300 milyon kishini toyghuzush, turalghu bilen teminleshning özi kishilik hoquqtur

Deywid kramér, xitaylar bilen ötküzgen söhbitide "tibet tutqunlirining sani, ularni qeyerde tutup turuluwatqanliqi, ularni aqlashqa teklip qilin'ghan adwokatlargha tehdit sélish weqesi" qatarliqlar üstide toxtalghanliqini bildürgen. U, söhbetning "shinjang"diki milliy pa'aliyetchilerni basturush mesilisige chétilghanliqini tekitligen bolsimu, lékin buning tepsiliy mezmunini tilgha almidi. Közetküchiler xitayning Uyghur mesiliside alahide sezgür ikenliki we kramér xitayning zitigha tegmeslik üchün bu mesilide tepsiliy toxtalmighanliqini bildürmekte.

Kramér, kishilik hoquq mesilisi bizning munasiwitimizdiki ixtilaplarning menbelirining biri. Biz bu mesilini munasiwitimizdiki ijabiy amillarning birige aylandurushni arzu qilimiz " deydu. Lékin xitayning kishilik hoquq mesilisidiki meydani gherb elliriningki bilen perqlinidu. Xitay tereqqiyat hoquqi, bir milyard 300 milyon kishini toyghuzush, turalghu bilen teminleshning özi kishilik hoquqtur, dep qarimaqta.