Aqsuda olimpik mezgilide tutqun qilin'ghan Uyghurlar sot qilinmaqchi

Uyghur élide, xitay hakimiyitining uyghur tutqunlar üstidin sot qiliwatqan körünüshliridin biri.

Biz u kishi teminligen uchurgha asasen sotlinidighan balining aghinisige téléfon qilish arqiliq, 5 - ayning 27 - küni heqiqeten ochuq sot yighini échilidighanliqi heqqidiki uchurgha ige bolduq. Xewerni yetküzgüchi kishi bizge, bu qétim sotlinidighanlarning bultur yeni 2008 - yili olimpikning aldi keynide "muqimliq" ni we "3 xil küchlerge zerbe bérish "ni bahane qilip,gumanliq kishiler dep tutulghan bir qisim Uyghurlar ikenlikini dep berdi.

Biz bu uchurgha asasen, aqsu sheherlik sot mehkimisige téléfon qilip, hökümet da'iriliri teripidin bu xewerni delillimekchi bolghinimizda, téléfonimizni alghan nöwetchi xadim, bizge aqsu sheherlik sot mehkimisining yighin zalida her küni sot échilip turidighanliqini, bizning bilmekchi bolghinimiz qandaq xaraktérdiki sot ikenlikini soridi.

Biz uninggha olimpik mezgilide, ichkiri ölkilerdin tutup kélin'gen balilar ustidin échilidighan sotning ehwalini igilimekchi ikenlikimizni éytqinimizda, u nahayiti sezgürlük bilen bizning qaysi gézitning muxbiri ikenlikimizni qayta soridi, u bizning erkin asiya radi'o istansisining muxbiri ikenlikimizni bilgendin kéyin, etilikke ishxanigha kélip ehwal igilishimizni éytip téléfonni qoyuwetti.

Ismini ashkarilashni xalimighan bu radi'o anglighuchimizning déyishiche, bu qétim sot échilip, jaza höküm qilinidighanlarning asasliqi, siyasiy jinayet gumandarliri bolup. Radi'omizgha uchur yetküzgen bu kishining ashkarilishiche, bu qétim bulargha bérilidighan jaza éghir bolushi mumkin iken, höküm élan qilinidighanlargha az dégendimu 10 yilliq qamaq jazasi bérilishi mumkin iken. Uning bayan qilishiche, bu qétim sotlinidighan balilarning a'ile ezalirigha, tünügün yeni 5 - ayning 25 - küni, sot échilishqa 2 kün qalghanda uqturush qilinip, ularning eger özliri xalisa, etiki sot uchun adwokat yallisa bolidighanliqini uqturghan.

Bizge uchur yetküzgen bu kishi söhbet jeryanida, sot échilishqa 2 kün qalghanda, sotning jinayet gumandarlirining a'ilisige sot waqtini uqturush qilishi, hem ularning adwokat tallisa bolidighanliqigha ruxset qilinishining emeliyette bir köz boyamchiliq ikenlikini tekitlep, Uyghur élide adette siyasiy jinayetchiler adwokat yallighan halettimu bu adwokatning emeliyette héchqandaq roli bolmaydighanliqini bayan qildi.

Xitay jama'et xewpsizlik ministirliqi bu yil 4 - ayning 27 - küni téléwiziye - téléfon yighini échip, jaylardiki jama'et xewpsizlik tarmaqlirini, pütün memliket miqyasida 5 - aydin 10 - ayghiche bolghan 6 ay jeryanida " jem'iyet amanliqini qoghdash, muqimliqni saqlash " qa kapaletlik qilip, dölet bayrimining 60 yilliqini xatirjem kütüwélishqa chaqirghan idi.

Uyghur aptonom rayonida jama'et xewpsizlik nazaritimu buyruq élan qilip, Uyghur élining muqimliqini qoghdashtiki asasliq nuqta " jem'iyet muqimliqini qoghdap, döletni parchilashqa qarshi turush ", " 3 xil küchlerge zerbe bérish " dep tekitligen idi. Aqsu shehiride échilmaqchi bolghan bu ochuq sot yighini, emeliyette xitayning "qattiq zerbe bérish herikiti" ning bir ipadisi déyish mumkin.