Baliliri türmige tashlan'ghan bir anining bayani

Uyghur élining melum yézisida, bir Uyghur a'ilisining ikki oghli türmige tashlinip, bir oghli üstidin tutush buyruqi chiqirilghan. Radi'omizgha kelgen inkaslardin melum bolushiche, bu Uyghur a'ilisining béshigha kelgen sersanliqtin, pütün Uyghur jem'iyitining omumiy halitini körüwélishqa bolidiken.
Muxbirimiz mihriban
2010.09.23
Qeshqerning-melum-kochisi-Uyghur-ayal-balilar-305 Süret, uyghur éli qeshqerning melum kochiliridin bir körünüsh.
RFA Photo

Melum bolushiche, nöwette Uyghur élide türlük jinayetler bilen eyiblinip türmige tashlan'ghan Uyghurlar barghanche köpeygen. Shundaqla baliliri, uruq - tughqanliri siyasiy we diniy sewebler tüpeylidin türmide yétiwatqan a'ililerning hökümet da'iriliri teripidin nazaret astigha élinip, türlük bésim hem kemsitishlerge uchrash ehwalimu barghanche éghirlashqan.

Oghulliri diniy kitab satqini üchün türmige yétiwatqanliqini bayan qilghan bu ana, bultur 5 - ay mezgilide chong oghli da'iriler teripidin, "qanunsiz diniy pa'aliyetler bilen shughullan'ghan" dégen jinayet bilen eyiblinip, qolgha élin'ghandin kéyin, yoldishi ikkiylenning béshigha kelgen éghir künlerni sözlep berdi.

Bu ana söhbet jeryanida özining oghullirigha artilghan "qanunsiz diniy pa'aliyetler bilen shughullan'ghan" dégen jinayetke qayil bolmighanliqini ilgiri sürdi. Uning bildürüshiche, ularning chong oghli we kenji oghli, bultur etiyaz mezgilide ningsha ölkiside neshr qilin'ghan qur'an kerimge oxshash diniy kitablarni hem diniy eqidiler bayan qilin'ghan sin'alghu filimlirini satqini üchünla, chong oghli yerlik qanun da'iriliri teripidin tutqun qilinip, kenji oghli saqchilar teripidin tutush buyruqi chiqirilghan. Emma bu xil diniy kitablar ningsha, gensu, yünnen qatarliq xitay ölkiliridiki hökümet neshiryatlirida neshr qilin'ghan, xelq ichide ashkara sétilidighan kitablar iken.
 
Bu xanimning bildürüshiche, ularning a'ilisi diniy eqidisi küchlük teqwadar a'ile bolup, yoldishi ikkiylen 3 oghlini kichikidin exlaqliq we diniy eqidisi küchlük qilip terbiyiligen. Mana bu sewebidin, birnechche yildin buyan yerlik hökümet da'iriliri ularning a'ilisige diqqet qilishqa bashlighan.

Bu ana sözide yene, bultur 5 - ay mezgilide chong oghli muddetlik 10 yilliq qamaq jazasigha höküm qilin'ghinida, özining tuyuqsiz qan bésimi örlep, méngisige qan chüshüp doxturxanida uzun mezgil dawalan'ghanliqini, érining bolsa saqchilar teripidin tutup kétilip 40 kün solap qoyulup, bashqa yurtlargha qéchip ketken kenji oghlini tépip bérishke qistalghanliqini, shundin buyan er - ayal ikkiylenning salametlikidin pütünley ayrilip qalghanliqini bildürdi.

U yene, 3 yil ilgiri "qanunsiz diniy pa'aliyetler bilen shughullan'ghan" dep eyiblinip, türmige tashlan'ghan otturanchi oghli yéqinda türmidin qoyup bérilgen bolsimu, emma türmidin ten salametliki nacharliship, nérwisi éghir derijide ajizlashqan halette qaytip chiqqan bolghachqa, hazir özlirining bu oghlining salametlikini eslige keltürüsh üchün tirishiwatqanliqini bildürdi.

U, a'ilisining iqtisadi ehwali heqqide toxtilip, éri ikkisining ilgiri melum zawutning ishchisi ikenlikini, zawut weyran bolup, ichkiridin kelgen xitay shirketlirige qoshuwétilgendin kéyin, özlirining shirkettin bérilidighan azghina pénsiye ma'ashigha tayinip turmushini qamdawatqanliqini bayan qildi.

Bu ana söhbitimiz axirida hazir bu a'ilige kéliwatqan bésimning iqtisadiy jehettiki qiyinchiliqtin bashqa, eng muhimi, yerlik hökümet da'iriliri teripidin kéliwatqan siyasiy jehettiki türlük bésimlar ikenlikini ilgiri sürdi.

U mundaq dédi: "shundaq, biz esli teqwadar bextlik bir musulman a'ilisi iduq. Barliq méhir we ejrimizni balilargha atighan iduq. Alla bizge nésip qilghan wapadar, exlaqliq 3 oghlimiz, hayaliq bir qizimiz bar dep pexirlinettuq. Lékin mana hazir chong oghlimiz türmide, otturanchi oghlimiz jaza mudditi toshup qoyup bérilgen bolsimu, lékin eqli - hoshidin ayrildi. Kenji oghlimiz yaqa yurtlarda qéchip yürüptu. A'ilimiz bolsa yézimizdiki nuqtiliq nazaret qilinidighan a'ililerdin hésablinidu. Hazir qolum qoshnilarmu biz bilen ilgirikidek qoyuq bérish - kélish qilmaydu. Elwette ularni toghra chüshinimiz. Emma biz yenila sewri qilimiz, allagha ishinimiz. Bu künlermu ötüp kéter, yaxshi künler bizgimu nésip bolar dégen ümid ichide yashawatimiz."

Yuqiridiki awaz ulinishidin, bu heqtiki melumatimizning tepsilatini anglaysiler.

 
Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.