Хитай ара - дадамту вәқәсиниң сиясий арқа көрүнүшини тәкшүрмәктә

Сүрәттә, уйғур айаллири.

Кәнт аяллири топа түртүш машинисиниң алдиға өзини етип қаршилиқ көрсәткән иди. Шиддәтлик қаршилиқ нәтиҗисидә һөкүмәт тәрәп йәр тартивелиш пиланидин ваз кәчкән иди.

Бизниң түнүгүн игилишимизчә, һөкүмәт тәрәп нөвәттә, бу вәқәдә бир сиясий арқа көрүнүш бар дәп қарап, шу күнки вәқәдә актип болғанларни сүрүштә қилған вә сорақ қилған.

Ара - дадамтудики йәр маҗираси, хитай һөкүмитиниң мәҗбурий териқчилиқ пилани сәвәбидин келип чиққан. Һөкүмәт тәрәп мәзкур пиланини йәрдин үнүмлүк пайдилиниш вә деһқанларниң киримини ашуруш дәп чүшәндүрмәктә. Бирақ йәрлик аһалиләрниң мәзкур пиланға қариши башқичә. Деһқанларниң билдүрүшичә, һөкүмәт бу арқилиқ, йәрни уйғур деһқанлириниң қолидин тартивелип, деһқанчилиқ маһирлири дәп атаватқан хитай көчмәнлиригә елип бәрмәкчи.

Мәлуматларға асасланғанда, уйғур деһқанлириниң бу әндишиси сәвәбсиз әмәс; нөвәттә уйғур елиниң һәр қайси җайлирида, һөкүмәтниң мәҗбурий териқчилиқ пилани һәм уйғур деһқанлириниң иқтисадий җәһәттики қоли қисқилиқи сәвәбидин, терилғу йәрләр хитай көчмәнлириниң қолиға мәркәзләшмәктә. Униң үстигә нөвәттә йезиларда деһқанчилиқтин башқа иш имкани йоқ, улар үчүн бирдин - бир яшаш қорали йәр. Шуңа деһқанлар бу ахирқи яшаш қоралидин айрилишқа рази әмәс.

Дадамту йезиси, деһқанларни йәр сетип беришкә буйриғанда, пәқәтла көз алдидики мәнпәәтни тәвсийә қилмақта. Йәни уйғур деһқанлириниң йәрни өзлири териған әһвалда, йәрниң нөвәттики сетилиш баһасичилик пул тапалмайдиғанлиқини әсләтмәктә.

Әмма арададамту аяллириниң көзлигини һазирқи мәнпәәт әмәс, бәлки бундин бир қанчә йил яки 10 йил кейинки мәнпәәт, чүнки, нөвәттә нопус ғәйрий нормал шәкилдә көпәймәктә, кейинки йилларда йәрниң баһаси һазирқидин нәччә һәссә өсүп кетиши, бу сәвәбтин қайта йәргә игә болалмай қелиши мумкин. Арададмту аяллириниң ойлиғанлири мана бу. Әмма һөкүмәт тәрәп вәқәдин алллиқандақ яман нийәт вә сиясий арқа көрүнүш издимәктә:

Бу қетимқи вәқәдә актип рол ойниған шәхс амангүл исимлик бир аял. У шу күнки актиплиқи сәвәблик, 3 күн нәзәрбәнд астиға елинған.

Шу күнки вәқәни һөкүмәт тәрәп рәсимгә алған, хәлқ ичидинму вәқәни рәсимгә тартқанлар чиққан, бирақ бу һәрикәт һөкүмәтниң җиддий гуманини қозғиған.

Нөвәттә, сақчилар арададамту вәқәсидин сиясий арқа көрүнүш издәш вә вәқәгә қатнашқучиларни сорақ қилиш әһвалидин мәлумат беришни рәт қилмақта. Әшу күнки вәқәдә нәқ мәйданда вәзипә өтигән, ғулҗа шәһәрлик сақчи идариси развитка болуминиң хадими сәйдәхмәт суаллиримизни җавабсиз қалдурди.

Вәзийәт арададамту вәқәсиниң йәнә давамлишидиғанлиқидин бишарәтләр бәрмәктә. Чәтәлдики уйғур паалийәтчилириму вәқәни йеқиндин көзәтмәктә вә чарә - тәдбирләр үстидә ойланмақта.