Dilber toxtining erzi tosalghulargha uchrimaqta

Biz ilgiriki bir nechche qétimliq anglitishlirimizda, Uyghur élining yeken nahiyisidin dilber toxti xanimning, erkin asiya radi'o istansisining Uyghur bölümige yollighan shikayet xétide, éri memet tursun tashning yeken gülbagh saqchixanisidiki saqchilar teripidin soraq jeryanida tayaq zerbisidin urup öltürülgenliki heqqidiki xewerni we mushu munasiwet bilen dilber toxti xanim bilen élip barghan söhbet xatirisini anglatqan iduq.
Muxbirimiz mihriban
2009.06.08
MemetTursun-Tash-Yerken-305 Yeken nahiyisidiki dilber toxti xanimning, yeken saqchixanida tayaq zerbisidin ölgen éri memet tursun tashning ölümidin burunqi balisi bilen chüshken süriti.
Süretni özini ashkarilashni xalimighan birsi RFA ge ewetken.

Söhbet jeryanida dilber toxti xanim bizge érining naheq ölüp ketken bolsimu, emma yeken nahiyilik hökümetning bu délodiki 2 neper saqchini jazalimay, bu déloni muresse bilen bir terep qilghanliqini, özlirining muressege qayil bolmay erz qiliwatqanliqini bayan qilghan idi.

Dilber toxti erzini dawamlashturuwatamdu ? uning erzni dawamlashturushigha yeken nahiyilik hökümet yene qandaq tosqunluqlarni qiliwatidu ?
 
Dilber toxti xanim 6 - ayning 5 - küni bizning ziyaritimizni qobul qilghinida, özlirining ürümchi we qeshqerde tutqan adwokatlirining hazir bu erzni dawa qilishtin bash tartiwatqanliqini, shunga dadisining ürümchige xuy wenming isimlik adwokat bilen körüshkili ketkenlikini, adwokatning bu ishni qanchilik hel qilalishi yenila yeken hökümet da'irilirige baghliq ikenlikini bayan qildi.

Dilber toxti, bu délogha sewebkar bolghan saqchining qeshqer wilayetlik wali mehkimiside yuqiri derijilik emeldar tughqini bolghini uchun,özlirining erz jeryanining yeken nahiyilik hökümet da'iriliri teripidin dawamliq tosqunluqqa uchrap kéliwatqanliqini bayan qilip ötti.

Biz dilber toxti turushluq ahaliler rayonining bashliqi alim ependi bilen sohbetleshkinimizde, alim ependi özlirining dilber toxtigha dawamliq erz qiliwérishning iqtisadi jehettin dilberning a'ilisige bésim bolidighanliqini, shunga özining dilber toxtigha ölgen adem uchun dawamliq erz qiliwermey " béyish yoligha qarap méngishqa nesihet qilghan" liqini bayan qildi.

Dilber toxtining erzini qobul qilghan Uyghur aptonom rayonluq edliye idarisining xadimi adil ependi, özlirining peqet bu déloning heq - telep qismigha mes'ul ikenlikini, yeni dilber toxtining yeken nahiyilik hökümet zalida, jama'et guwahliq orni xadimliri aldida 50 ming yu'en xelq pulini alghanliqini, pütkül tertipning qanuni yol boyiche bolghanliqini bayan qildi.

Adil ependi yene, saqchilarning memet tursun tashni urup öltürüwetkenliki bolsa jinayi ishlar enzisige yatidighanliqini, bu ishni dilber toxtining dawamliq erz qilsa bolidighanliqini bayan qildi.

Biz bügün 6 - ayning 8 - küni kéchide dilber toxti bilen söhbetlishish uchun téléfon qilghinimizda, anisi uning öyde yoqluqini éytti.

Dilber toxtining singlisining bayan qilishiche, ularning dadisi toxti hoshur aka, ürümchidin mejburiy qayturulup kélin'gen bolup, hazir qeshqer 12 - doxturxanida iken.

Uyghur pa'aliyetchilirining bayan qilishiche, Uyghur ilide memet tursun tashning ölümidek naheq délolar nahayiti köp bolup, hökümet organlirining, qanunni ijra qilidighan jama'et xewpsizlik idarilirigha bolghan qanuni bashqurushining bosh bolushi, bu ishlarni hel qilidighan yuqiri derijilik organlarning tutqan pozitsiyisi sus, ishni bir ‏ - birige dönggep waqtida hel qilish tedbiri qolanmighanliqi, téximu muhimi yerlik emeldarlarning öz uruq - tughqanlirigha yan bésip, déloning hel bolushigha qiyinchiliq tughdurghanliqi shundaqla qanun organliridiki parixorluq qatarliqlar naheqchiliklerning ewj élishigha seweb bolmaqta iken.


Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.