Uyghur rehberlirini démokratiye we insan hoquqliri buyiche terbiyilesh kursi gérmaniyide bashlandi

Rabiye qadir xanim, esqerjan, marino busdachim ependi we méhmanlar sehnide.

 Gérmaniye tashqi ishlar ministirliqining xadimliri we muxbirlar bolup 100 din artuq kishi qatnashti

Kursining échilish murasimigha amérika kanada, awstraliye, qazaqistan, gérmaniye , fransiye, norwégiye, türkiye, shimaliy amérika we asiya döletliridin bolup 13 dölettin kelgen Uyghur we xelq'araliq kishilik hoquq teshkilatliri mes'ulliri, kishilik hoquqni qoghdash qanuni buyiche mutexessisler, tonulghan siyasiyonlar we shuningdek gérmaniye tashqi ishlar ministirliqining xadimliri, gérmaniyidiki nopuzluq radi'o téléwiziye, we gézit - zhornallarning muxbirliri bolup 100 din artuq kishi qatnashti.

Dunya Uyghur qurultiyining bash katipi,bu kursni teshkillesh xizmitining mudiri dolqun eysa ependi kursining échilghanliqini élan qildi. Kursining échilish nutiqida Uyghur milliy herikitining yétekchisi, dunya Uyghur qurultiyining re'isi rabiye qadir xanim söz qilip, bu kursining yene bir qétim échilghanliqini tebriklesh bilen bir waqitta, bu qétimqi Uyghur rehberlirini démokratiye we insan hoquqliri buyiche terbiyilesh kursini teshkilleshke yardem qilghan her qaysi kishilik hoquq teshkilatliri, démokratiyini ilgiri sürüsh organliri, munasiwetlik mutexessis we shexslerning yardimige, ariliqni yiraq körmey kursqa qatnishish üchün qit'e atlap kelgen kursantlar, Uyghur mesilisige köngül bölüwatqan her qaysi orunlargha rehmet

Éytidighanliqini bildürdi hem kursining ghelibilik bolushigha tilekdashliq bildürdi.

"Xitayning Uyghurlarni térrorchi qilip körsitishi xata"

Rabiye qadir xanimning échilish nutqidin kéyin, wakaletsiz milletler teshkilatining bash katipi marino busdachim ependi, bawariye parlamént yéshillar partiyisining munasiwetlik xadimliri, xelq'ara kechürüm teshkilati gérmaniye shöbisining mes'uli dirk pfle'ider ependi qatarliqlar sözge chiqip Uyghurlarning öz wetinide xitay hökümiti teripidin türlük insaniy heq, hoquqlirining dexli terizge uchrawatqanliqini, yéqinqi yillardin buyan bolupmu rabiye qadir xanim chiqqandin buyan, Uyghurlarning xelq'ara jama'etchilikning téximu küchlük qiziqishini qozghap, Uyghurlargha köngül bölüsh we ulargha yardem qilish heriketlirining barghanche küchiyiwatqanliqini, özliriningmu dawamliq Uyghurlargha yardem qilidighanliqini we qolidin kélidighan yardimini ayimaydighanliqini bildürüshti.

Gérmaniye tashqi ishlar ministirliqidin kélip sözge chiqqan no'oke ependim söz qilip, ötken yili rabiye qadir xanim bilen tonushqandin buyan özining Uyghurlargha bolghan hésidashliqining küchiyiwatqanliqi, xitay hökümitining Uyghur we tibetlerning heq ‏ - hoquqlirini depsende qiliwatqanliqi, xelq'araliq teshkilatlar shuningdek türlük axbarat wasitilirining paji'elik tragédiye yüz bérishtin ilgiri, shu jaylardiki heqiqiy ehwallarni dunya jama'etchilikige teshwiq qilishning zörürliki, güentanamodiki gunahsiz dep élan qilin'ghan Uyghurlarning qoyup bérilishi kérekliki, gérmaniyide bu jehettiki mejburiyitini ada qilip, xitay hökümiti bilen bolghan di'aloglarda Uyghur mesilisini alahide eskertip turushi kérekliki, xitay hökümiti Uyghurlarni térrorchi qilip körsitishining xata ikenlikidin ibaret bir qatar mesililer üstide toxtaldi.

Muxbirlarni kütiwélish yighinigha 21 radi'o, téléwiziye, gézit - zhornallarning muxbirliri qatnashti

2 ‏ - Nöwetlik Uyghur rehberlirini démokratiye we insan hoquqliri buyiche terbiyilesh kursining échilish murasimi axirlashqandin kéyin muxbirlarni kütiwélish yighini ötküzüldi. Bu qétimqi muxbirlarni kütiwélish yighinigha gérmaniyidiki nopuzluq axbarat wastiliridin ipa xelq'ara axbarat agéntliqi, z d f, sat bir, bbr info, w d r, gérmaniye dolqunliri, kündilik gézit, d p r, epd qatarliq 21 radi'o, téléwiziye, gézit, zhornallarning muxbirliridin sirt yene, gérmaniye hökümet emeldarliri,gérmaniye we yawropadiki kishilik hoquq teshkilatlirining mes'ulliri, mutexessisler, siyasiyonlardin bolup 60 din artuq adem qatnashti.

Dunya Uyghur qurultiyining re'isi rabiye qadir xanim muxbirlar sorighan so'allargha etrapliq jawab berdi. Bolupmu rabiye qadir xanim, 1949 ‏ - yili xitay kommunist hökümiti tajawuz qilip kirgendin tartip ta hazirghiche bolghan jeryanda, Uyghurlarning eng eqelliy insaniy hoquqliridin bolghan medeniyet,ma'arip, diniy étiqad, örp ‏ - adetlirining xitay kommunist hökümiti teripidin éghir derijide depsende qiliwatqanliqi, bolupmu yéqinqi yillardin buyan ottura, bashlan'ghuch, aliy ma'ariptin tartip balilar yeslisigiche bolghan ma'arip terbiyiside ana tili bolghan Uyghur tilining ishlitishtin qalduruluwatqanliqi, xitayning türkümlep yashlirimizni xitayning ichki sheherlirige `shinjang mektipi` dégendek namlar bilen yötkep, ishqa orunlashturush dégen namda qizlirimizni xitay sheherlirige yötkep Uyghurlarni assimilyatsiye qilip tügitish, türkümlep xitay köchmenlirini wetinimiz sherqiy türkistan'gha yötkep chiqip kéngeymichilik qilish üchün zémin hazirlawatqanliqi, bezi döletlerning mushundaq bir diktatura döletning tinchliq, barawerlik, dostluqning simwoli bolghan olimpik tenheriket yighinini ötküzüshini bayqut qilmay, sükütte turushi qatarliq bir yürüsh mesililer üstide emeliy misallar bilen élip barghan bayanliri yighin'gha qatnashqan muxbirlar we barliq yighin qatnashquchilirida küchlük tesir qozghidi.

Bu xewer shu küni köp sanda radi'o ‏ - téliwiziyelerde élan qilindi. Bügün yeni 22 - april küni gérmaniyidiki 13 gézitte bu xewerge yer bérildi. Ikki kündin béri kishilik hoquq xizmiti buyiche alahide teklip qilin'ghan mutexessis, siyasiyonlar teripidin dunyaning her qaysi jayliridin kelgen Uyghur kursantlargha her xil témilarda léksiye bérilmekte. Bu léksiye heqqidiki tesiratlirini élish üchün dunyaning herqaysi jayliridin kelgen kursantlargha mikrofonimizni uzattuq.

Birinchi qétimliq kurs 2007 ‏ - yili 6 ‏ - maydin 11 ‏ - mayghiche gollandiyining déhn ha'ag shehiri we bélgiyining paytexti béryussilda ötküzülüp nahayiti yaxshi netijiler qolgha keltürülgen idi.