Dunyadiki eng yawuz 12 mustebitning biri xu jintaw

Bu heqtiki tonushturushta yene, xu jintawning xitay xelqining erkinliklirini boghuwatqan bolsimu, lékin uning yenila gherb döletlirining paytextliride méhman süpitide qarshi éliniwatqanliqi tenqid qilin'ghan. Kanadada chiqidighan “Diplomatiye we xelq'araliq kanada” isimlik zhurnalning aldinqi sanida “Dunyadiki eng yawuz 12 mustebit” tallap chiqildi. Ikki hepte ilgiri ölgen, shimaliy koriye diktatori kim jung'él, xitay diktatori xu jintaw, özbékistan mustebiti islam kérimof we qazaqistan prézidénti nursultan nazarbayéf qatarliq diktatorlar bu yawuz mustebitler tizimlikidin yer aldi.

Bu tizimlikte shimaliy koriye xelqini stalin dewridiki sowét ittipaqi, maw zédung dewridiki xitay jem'iyitige oxshash qorqunchluq qizil térrorluq muhitida yashashqa mejbur qilghan kim jung'élgha tizimlikning bash burni bérilgen bolsa, bir milyardtin oshuq kishini bir partiyilik kommunistik mustebitlik tüzüm we zorawanliq yolliri bilen tizginlewatqan, xitay diktatori xu jintawgha 5-orun bérilgen. Tizimlikte üchinchi we tötinchi orun süriye diktatori beshir esad bilen se'udi erebistani padishahi abdullagha bérilgen bolsa, 6- we 7-orunlar rusiye bash ministiri wladimir putin bilen belérusiye prézidénti aléksandir lukashénkogha nésip bolghan. Rusiyidin musteqil bolush arzusidiki chéchenler bilen öktichi küchlerni suyiqest wasitiliri bilen közdin yoqitishta alahide tonulghan, chéchenistan aptonom jumhuriyitining qorchaq prézidénti ramzan kadirofqa 11-orun bérilgen. Bu tizimliktin yene özbékistan mustebiti islam kérimof bilen qazaqistan prézidénti nursultan nazarbayéfmu öz nésiwisini alghan.

Mezkur zhurnaldiki néme üchün “Dunyadiki eng yawuz 12 mustebit” tizimlikige bu diktatorlarning tallan'ghanliqi chüshendürülgen maqalide “Waqitsiz kelgen ereb bahari mustebitler üchün görkar bolmaqta. Öz xelqige mushtumzorluq qilip, uzun yillarghiche kursini boshatmighan tunis diktatori bin aliy, misir diktatori mubarek we liwiye diktatori kazafiylar közdin yoqaldi. Bashqa diktatorlar bolsa jan talashmaqta. Jahaletlik atmosféra, diniy keng qosaqliqning kemliki we iqtisadiy turghunluq ottura sherqte mustebitlik üchün intayin munbet zémin hazirlighandi. ‛ereb bahari‚ shamalliri bu tupraqni yumshatmaqta. Shunga héchkim ereb baharidin ibaret bu heriketning tarixi ehmiyitini we bu tizimlikke kirgen bügünki dunyadiki eng yawuz diktatorlarning isimlikini ret qilalmaydu. Biz yawuz diktatorlarning tizimlikini turghuzush arqiliq, ularning uzun zamanlardin béri hakimiyetni tutup turush yolida,insanlarning erkinliklirini depsende qilip kelgenlikini, sansizlighan jinayetlerni sadir qilghanliqini insanlarning semige sélishni meqset qilduq” déyilgen.

Xitay diktatori xu jintawni néme üchün bu tizimlikte beshinchi orun'gha tizghanliqi toghrisidiki izahatta “Xu jintaw 2012-yili rehberlik hoquqini ötküzüp béridu. Bu, kelgüside bu tizimlikke kirish salahiyitidin ayrilidu,dégenliktur. U, 90-yillardin bashlap zorawan-yawuz hakimiyetning asasliq adimi bolup keldi. Xitayda bérilgen ölüm jazasi bashqa döletlerde bérilgen ölüm jazasining omumi sanidinmu éship ketti. Aldinqi yilila bérilgen ölüm jazasi birnechche minggha yétidu. 61 Yildin béri xelqqe zorawanliq qilip kelgen bu hakimiyet,nöwette yenila puqralarni adettiki insaniy erkinliklerdin mehrum qaldurmaqta we öktichilerni köplep türmilerge tashlimaqta” déyilgen.

Tonushturushta yene, ottura sherqte partlighan namayish tüsidiki mustebit hakimiyetke qarshi naraziliq heriketlirining pütün dunyadiki mustebit hakimiyetler bilen diktatorlarni sarasimige séliwatqanliqi, ularning bu otning özlirige tutushushi-yamrishidin endishe qilishning ornigha, aghdurulghan bu diktatorlarning tragédiyisidin sawaq élishi kérekliki alahide eskertilgen.