Yene ikki neper Uyghur gu'entanamodin qoyup bérildi

Amérika dölet mudapi'e ministirliqining 19 - aprildiki bayanatida abdulrazaq qadir we hammad memet isimlik ikki Uyghurni gu'entanamo qoltuqidin salwadorgha yötkigenliki bildürüldi.

2001 - Yili amérika eskerliri teripidin tutulup gu'entanamo türmisige qamalghan Uyghurlarning sani jem'iy 22 kishi bolup, ulardin töt nepiri albaniyige, birsi shiwétsiyige, ikkisi shiwétsariyige, töt nepiri bérmudagha, alte nepiri palawgha orunlashqan idi. Bu qétim yene ikki neper Uyghur salwadorgha orunliship, gu'entanamo türmiside yene üch neper Uyghur qaldi.

Amérikidiki Uyghur ziyaliysi roshen abbas xanimning 19 - april kechte bildürüshiche, abdulrazaq qadir we hammad memet isimlik bu ikki Uyghur 33 - 34 yashlarda bolup, ular salwadorgha bérishtin ilgirila herbiylerning orunlashturushi bilen gu'entanamoda ispan tili öginishke bashlighan. Ularning adwokatining roshen abbas xanimgha éytishiche, 19 - april küni amérika eskerlirining ayropilani bilen salwadorgha chüshken abdulrazaq qadir we hammad memetler chiraylirigha külke yügürgen halda erkin nepes élip, yéngi hayatni kütüwalghan. Abdulrazaq qadir we hammad memetler amérika fédiral sot mehkimisi teripidin 2008 - yili 7 - ayda gunahsizliqi ispatlan'ghan 17 Uyghurning ichide idi.

D u q mu'awin re'isi esqerjan ependi, bu ikki Uyghurning qoyup bérilgenlikidin köp xursen bolghanliqini bildürdi. U sözide, xitay hökümitinining süyiqestlirining berbat bolghanliqini, öz - heq hoquqliri üchün küreshken insanlarning héchqachan térrorchi bolmaydighanliqini tekitlidi.

20 - April b b s qanilining bu heqte élan qilghan xewiride, “Xitay hökümiti gu'entanamo türmisidiki bu 22 neper Uyghurni qayturup kétish üchün köp térishchanliq körsetken bolsimu, meqsitige yételmidi” dep yazdi. Gérmaniye axbarat agéntliqi 20 - aprildiki xewiride “Ular musulman Uyghurlar idi. Xitaygha tapshurup bérilgen bolsa qattiq jazagha uchraytti, hetta ölüp kétishi mumkin idi” dédi. Salwadorning tashqi ishlar ministirliqi 19 - april küni axbarat sahesige bu ikki neper Uyghurni qobul qilghanliqini testiqlidi. Emma xitay terep 20 - april chüshkiche bu heqte inkas bildürmidi.

Éniq bolghan melumatlargha asaslan'ghanda, gu'entanamo türmisige qamalghan bu 22 neper Uyghur afghanistanda eskiriy terbiye körgen kishiler bolup, xitaygha qarshi küresh qilip, öz wetinini azad qilish yolini tallighanlardur. Bu seweblik xitay hökümiti ularni térrorchilar hésabida sanap amérika hökümitidin xitaygha qayturup bérishni telep qilghan. Emma amérika fédiral soti “Düshmen jengchisi emes” dep höküm chiqirip, ularning gunahsizliqini testiqlighan. Shundaq bolushigha qarimay, bu Uyghurlarni bashqa döletlerge orunlashturush tosalghulargha uchrap kelgen. Gu'entanamo türmisi we u yerge qamalghan mehbuslar mesilisi uzun yillardin béri xelq'aradiki kishilik hoquq teshkilatliri jiddiy köngül bölüp kelgen mesile bolghachqa, bu yerge qamalghan 22 Uyghur xelq'aragha Uyghurlar mesilisining tonulushi üchün töhpe qoshqan.