Mejburiy hashar peyziwat nahiyisidiki déhqanlarni tes kün'ge qoydi


2005.04.29

Bizge téléfon qilghan Uyghurlar, bu yerdiki hashar emgikining déhqanlargha éghir qiyinchiliqlarni tughduriwatqanliqini hemde buninggha nurghun déhqanlarning narazi boliwatqanliqini éytip, bu ehwalni bizning pütün dunyagha anglitishimizni tewsiye qildi. Biz bu munasiwet bilen, bu heqte téximu köp uchurlargha érishish üchün hashargha élip chiqish ehwali bir qeder éghir boliwatqan peyziwat nahiyisining melum yézisidiki déhqanlarning öyige téléfon qilduq.

Dégendek téléfonimiz ulan'ghanlarning hemmisi heqiqeten bu yerde hashar mezgili bashlinip ketkenlikini melum qildi. Ularning bildürishiche, déhqanlar hazir hashargha mejburiy asasta élip chiqilidiken. Eger chiqmaydighanlar bolsa, hökümet ularni yenila pul tölitish usuli bilen jazalaydiken. Bu munasiwet bilen biz, peyziwat nahiyisining melum bir yézisidiki bir Uyghur déhqan bilen söhbet élip barduq. U bizge bu yerdiki hashar-séliqlarning déhqanlarni tes kün'ge qoyiwatqanliqini bildürdi. Uning éytishiche yene, rehber kadirlar bezide hetta hashargha chiqmighanlarni urupmu salidiken.

Kadirlar hetta hashargha kéchikip qalghan déhqanlarni uridiken

Biz yene bu rayon'gha dawamliq téléfon qilghinimizda, téléfonimiz ulan'ghan bir déhqan ayal, yoldishi wapat bolghandin kéyin, özining 9 balisi bilen qalghanliqini, shundaqla uning bir oghli hashargha chiqip ketkenliki üchün, pütün étiz-ériq ishlirining özige yalghuz qalghanliqini éytti.

Biz yene bu yerdiki yene bir 70 yashliq Uyghur déhqan bilen söhbetlishish pursitige ige bolduq. U bizge, nöwettiki hashar emgikidin bekrek her yili küzde déhqanlarni mejburiy bingtu'en kéwezliklirige élip bérip paxta tergüzidighan ehwalning, déhqanlargha hemmidin tes kéliwatqanliqini bildürdi. Uning melum qilishiche, kéwez térish emgiki intayin japaliq bolghachqa héchqaysi déhqanning u yerge bérishke rayi bolmaydiken, hetta 40-50 kün dawamlishidighan bu hashar mezgilidiki barliq yimek-ichmekke déhqanlar özi pul chiqiridiken.

70 Yashliq bu boway sözining axirida, özining ésini bilse, bu yerde hashar barliqini, gerche xitay kommunist partiyisi ilgiri "shinjangni azad qilimiz" dep bu yerge kirgen bolsimu, emma bu yerdiki hashar-séliqlarning héchqanche yenggillimigenlikini bildürdi.

Wilayetke bu heqte erz sunup barghan déhqanlar hetta solap qoyulghan

Biz yene peyziwat nahiyisining melum bir yézisidiki Uyghur kadirni ziyaret qilip, uningdin bu yerdiki hashar ehwalini sürüshturduq. U radi'omizning ziyaritini qobul qilip, déhqanlarning hashargha chiqmay amali yoqlighini, chünki hökümetning hashargha chiqishtin özini tartqanlarni yenila pul tölitish usuli arqiliq jazalaydighanliqini bildürdi.

Biz déhqanlarning zarini anglighandin kéyin, bu heqte yene peyziwat nahiyisidiki munasiwetlik hökümet orunliri bilen alaqlishishqa tirishqan bolsaqmu, emma waqit perqi tüpeylidin ular bilen sözlishelmey qalduq. Biz yene bu heqte téximu köp uchurlarni igileshke dawamliq tirishimiz. (Peride)

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.