Uyghur élide hashar tügimemdu?

• Muxbirimiz peridening bu heqtiki melumati
• Download story audio

Uyghur déhqanliri uzundin béri hashargha turulup kelmekte..

Uyghur élining bir qisim rayonliri hazir "hashar" nami bilen déhqanlarni emgekke élip chiqsa, yene bir qisim rayonlar buni "mejburiy emgek" yaki "xalisane emgek" dégen'ge oxshash atalghular bilen élip barmaqta. Meyli némila nam bilen qollansun bu, déhqanlar bash tartip bolmaydighan, ularning meylige baqmaydighan we héchqandaq heq bérilmeydighan bir xil mejburiy emgek.

Déhqanlarning peryadi

Biz hashar bir qeder éghir boliwatqan jaylargha téléfon qilip melumat igiliginimizde déhqanlardin eng köp anglaydighinimiz "Uyghur élide hasharmu tügemdighandu?", " biz eqlimizni bilsek hashar barkentuq" "hashar qachanmu bikar qilinar" dégendek peryadlar boldi. Ular yene bizdin, özlirining bu qiyinchiliqini radi'o arqiliq pütün dunyagha angltishimizni küchlük telep qilishti. Shu sewebtin biz déhqanlarning awazini dawamliq anglitish üchün hashar ehwali bir qeder éghir bolghan peyziwat nahiyisining melum bir yézisigha téléfon qilduq. Bu yerdiki bir déhqan özlirining 10 künlük hashardin qaytip kélip, "güyxu'a" yeni hökümetning pilan belgilimisi boyiche yene mejburiy emgekke élip chiqilghanliqini éytti. Hazir qish kélip yerler tonglap ketkechke, bu mejburiy emgek waqitliq toxtap qalghan.

U déhqanning éytishiche, u özining bu yilliq paxta térishke mejburiy élip chiqilghanliqini hemde yéshi 55 yashlargha kirip qalghachqa, kündilik paxta térish wezipisini nahayiti teste orunlap bolghanliqini éytti.

Igilishimizche, mejburiy emgek qeshqer wilayiti bilenla cheklenmigen. Aqsu wilayitining bay nahiyisidiki ismini éytishni xalimighan bir neper hökümet xadimi ularning bu yerdimu mejburiy emgek yolgha qoyulidighanliqini éytti.

Ilgiri ziyaritimizni qobul qilghan mekit nahiyisining bir yézisidiki hökümet xadimi, ularning "xalisane emgek" namida déhqanlarni emgekke élip chiqidighanliqini, lékin bu "xalisane emgek" ning xalisane bolmaydighanliqini éytqan idi.

Kimning ras?

Xitayda alliqachan bikar qilin'ghan bu "mejburiy emgek" yene némishqa Uyghur élide dawam qilidu? biz buninggha jawab izdesh üchün Uyghur aptonom rayonluq hökümetke téléfon qilduq. Ismini éytishni xalimighan hökümet ishxanisidiki bir xadim, bu xewerni pütünley inkar qilip Uyghur élide " mejburiy emgek" ning qet'iy yoqlighini bildürdi.

- Yaxshimu siz, men erkin asiya radi'osi muxbiri. Igilishimizche, Uyghur élining jenubiy we shimalidiki bir qisim rayonlarda hazirghiche " mejburiy emgek" yolgha qoyiliwétiptu. Buningdin xewerdarmu siler? -bundaq ish yoq dégendin kéyin yoq. Inkas qilghanlar bolsa, buni shu inkas qilghanlargha bérip dep béring. -Qeshqer wilayitining peyziwat nahiyiside hazirghiche "hashar" barken'ghu? - men yoq dégendin kéyin yoq. -Uyghur élining héchqandaq yéride mejburiy emgek yoqmu? -yoq. -Yüzde yüz yoqmu? -yoq. -Siler bu jehette tekshürüshmu élip barmamsiler? -biz qandaqsigha tekshürmeymiz. Bizning organning tekshürüsh xizmiti bar. Siler bar désenglerla bar bolidighan ish yoq.

Uyghur élidiki nurghun déhqanlar "mejburiy emgek" tin zarliniwatqan bir peytte, aptonom rayonluq hökümet ishxanisining bu xadimi qopalliq bilen " mejburiy emgek yoq" dep turiwélipla ziyaritimizni axirlashturdi.

Hashar heqiqeten yoqmu?

"Mejburiy emgek" heqiqeten yoqmu? biz qeshqer wilayitining yene bir nahiyisige téléfon qilduq. Téléfonimiz ulan'ghan bir Uyghur déhqan, küzdin buyan ularning hashardin bash kötürüp bolalmighanliqini hemde özi hazir yashinip qalghachqa, uning ornigha oghlining hashargha chiqidighanliqini éytti.

Bu déhqanning éytishiche, hökümet hetta uning oghlini bu yilliq mejburiy paxta térishke ewetmekchi bolghan. Lékin ular axiri hökümetke pul bérip, andin paxta térishke chiqmighan. Bu déhqan sözining axirida, hashar emgikining tézraq bikar qilinishini ümid qilidighanliqini bildürdi.

Ziyaritimizni qobul qilghan déhqanlarning köpchiliki, hökümetning qeghez yüzidiki siyasitining nahayiti yaxshi ikenlikini, emma emeliyette töwen'ge chüshkende bu siyasetning suniqimu qalmaydighanliqini éytti. (Peride)