Asan'gi qolgha élin'ghandin kéyinmu, uning tor bétide sir ashkarilash toxtap qalmidi

B b s ning bayan qilishiche, bügün london saqchi da'iriliri amérikining diplomatiye sahesidiki 250 ming parche mexpiy höjjetni türkümlep ashkarilashqa bashlighan awstraliyilik zhurnalist, neshriyatchi juliyan assan'gini, shwétsiyining tutush buyruqigha asasen londonda qolgha aldi. Shwétsiyining tutush buyruqi ikki xanimning bu yil 8‏- ayda asan'gi üstide yollighan shikayetnamisigha asasen chiqirilghan. Juliyan asan'gi shwétsiyining tutush buyruqida basqunchiliq we jinsi parakendichilik sélish jinayiti ötküzgen dep eyiblen'gen.

Sotchi assan'gini dawamliq tutup turush buyruqi chiqarghan

Xewerde éytilishiche, xelq'arada keng qolliniliwatqan 'wiki énsiklopédiyisining terkibige kirgüzüp 'wikiliks' yeni sir ashkarilash dep nam qoyup qurulghan bir intérnét tor bétini qurghan juliyan assan'gi, bügün londondiki bir sot mehkimiside sotlan'ghanda eyibleshni ret qilghan. Sotchi assan'gini dawamliq tutup turup, delillerni éniqlash heqqide buyruq chüshürgen.

Xitay asan'gining tor bétini boghup tashlimaqchi

Amérikining shimaliy karolina shtatida turushluq musteqil mulahizichi ju shöyu'enning tor gézitide bayan qilinishiche, xitay hökümiti chet'ellerdiki agéntlirigha, asan'gi ashkarilighan sirlarning ichidiki xitaygha a'it 16 uchurni retligüzüp chiqqan.

Asan'gining ashkarilishiche, xitayning yuqiri derijilik emeldarliri shwétsariye bankisida achqan hésab 5 ming. Uning üchtin 2 qismi xitay merkizi komitét emeldarlirining. Ularning xotun -baliliriningmu ayrim- achqan hésabliri bar. Yene 250 emeldar hésab achqanda ismini yoshurghan.

Asan'gining ashkarilishiche, xitay emeldarliri adette xiyanet qilghan pullirini xongkong arqiliq yuyidu. Xitaydiki eng chong emeldarlarning hemmisining xongkong bankichiliri ichide shériki bar, jang zémin bilen tang yingnyen, zéng chingxung bilen zéng yingchu'en, wén jyabaw bilen li jyachéng, shi jinping bilen xo yindung shérik. Xitayning bulardin kéchik emeldarliri we ularning xotun-baliliri xiyanet qilghan, para alghan pullirini, xongkongda zibuzinnet dokini achqan lyu famililik xanim arqiliq yuyup, awstraliye qatarliq döletlerge yötkeydu.

Asan'gining ashkarilishiche, xitayning mu'awin derijilik emeldarliri bolsa xitay merkizi komitétining chet'eller bilen alaqilishish organliri, birliksep tarmaqliri shwétsariye bankisida achqan hésablar arqiliq chet'ellerde pul yuyidu.

Asan'gining ashkarilishiche, ju yüngkangning kanadada 20 milyon amérika dolliri meblighi bar. Bu mebleghni xitay kommunist partiyisining we xitay yashlar ittipaqining kanada mektepliridiki shöbiliri arqiliq yürüshtüridu.

Asan'gining ashkarilishiche, hkfb bankisining xongkongdiki, awstraliyidiki xitayche xüyféng dep atilidighan shöbilerdiki hésabatlardin melum bolushiche, chén shuybyen teywenning yadro qorallirini hazirqi teywen hökümitige ötküzüp bermigen.

Asan'gining ashkarilishiche, shimaliy koriyining özining yadro qoralliri yoq, u dölettiki yadro qorallarni xitay orunlashturghan, xitay gerche alte terep söhbitide, söhbetla qilip, qarar élishqa qarshi turup keldi, shimaliy koriyini urushqa ittirip qoyup özi tamasha körmekchi boldi.

Asan'gining ashkarilishiche, nyuyorkta xitay amérikidin sétiwalghan zayomning paydisi biwasite kirim bolup turidighan bir nechche yüz banka hésabati bar, buning ichide xitayning mu'awin bash ministiri wang chisen bilen xitay bankisining bashliqi ju shawchu'enlerning xotun -baliliri achqan hésabatlar bar.

Ju shöyu'en ependining bayan qilishiche, xitay hazir, yillardin buyan dunyadin yoshurup kéliwatqan mexpiyetlikining üzül-késil ashkarilinishidin saqlinish üchün, küch toplap asan'gining sir ashkarilash tor bétini pütünley boghup tashlimaqchi boluwatidu.

Asan'gi ashkarilighan xitay -Uyghur munasiwitige da'ir mexpiy doklatlar

Asan'gi yene amérikining xitayda turushluq bash elchixanisi yollighan xitay -Uyghur munasiwitige da'ir mexpiy melumatlarnimu ashkarilighan. En'gliyide chiqidighan 'muhapizetchi' gézitining bayan qilishiche, 2008‏- yili amérikining xitayda turushluq bash elchixanisi xitaydin alghan melumatlar asasida yollighan mexpiy doklatida 'béyjingda ötküzülidighan olimpik musabiqisi jeryanida, el-qa'idichiler amérika prézidénti bushqa we en'gliye rehberliridin brawn we milibandlargha tehdit salidiken؛ albaniye axbarat tarmaqlirining bildürüshiche, Uyghurlar qeshqerde xitay saqchilirigha hujum qilidiken؛ xitay hökümiti sherqiy türkistanchilargha we tibetchilerge zerbe béridiken' dep bayan qilin'ghan.

Asan'gi qolgha élin'ghandin kéyinmu sir ashkarilash toxtap qalmidi

Amérika awazining bayan qilishiche, asan'gi bügün londonda qolgha élin'ghandin kéyinmu, asan'gi qurghan intérnét tor bétide sir ashkarilash toxtap qalmidi. Belki bu tor bet 'bügün kéchide yene téximu köp mexpiy höjjetning siri ashkarilinidu' dep aldin élan chiqardi. Buningdin burun, asan'gining sir ashkarilash tor bétide élan qilin'ghan uchurlarni en'gliyining 'muhapizetchi' géziti', amérikining 'nyu-york taymis géziti', gérmaniyining 'eynek géziti', ispaniyining 'dölet géziti' qatarliq besh chong gézit köchürüp bésiwergen idi.