Insaniyetning rastchilliqqa bolghan éhtiyaji

Rastchilliq dunyada her qandaq yerde we her qandaq ademning nezeride maxtilidighan bir ésil exlaqtur. Insanlar yalghanchi adem bilen mu'amile qilishni xalimaydu we uningdin yiraq turghusi kélidu. Emma her qandaq kishi rastchil kishige ishench qilidu we uni söyidu.
Muxbirimiz ömerjan toxti
2009.06.26

Rastchilliq insaniyetke paydiliq bolghan muhim bir xislet bolsa, yalghanchiliq insanlarni ziyan'gha uchritidighan we ularni qaxshitidighan yaman adettur. Rastchillar allahning we insanlarning nezeride hörmetlik kishiler bolup, yalghanchilar hemmila yerde we herkimning nezeride lenetke uchraydu.

Se'udi erebistanining medine munewwere shehiride élip bérilghan "hedis we hazirqi zaman ilimliri" mawzuluq chong musabiqide, sudan jumhuriyitining katta ölimasi isam el beshir insaniyetning her ishta rastchilliqqa bolghan zor éhtiyaji heqqide sözlep mundaq dédi:" peyghember eleyhissalam mundaq dégen:" rastchilliq yaxshiliqqa bashlaydu, yaxshiliq jennetke bashlaydu, rast sözlep, hemishe rastchilliq bilen ish körgen adem allah ta'alaning nezeride "rastchil bende" dep yézilidu. Yalghanchiliq gunahqa bashlaydu, gunah dozaxqa bashlaydu, yalghan éytidighan adem allah ta'alaning nezeride "yalghanchi" dep yézilidu." Héchkim allah ta'alaning nezeride, perishtilerning deptiride, insanlarning éghizida yalghanchi bolup atilishni yaqturmaydu. Peyghember eleyhissalamning bu hedisidiki" rastchilliq yaxshiliqqa bashlaydu" dégen sözi bilen " yalghanchiliq gunahqa bashlaydu " dégen sözige diqqitimizni aghdurghinimizda, pütün yaxshiliqlarning béshida rastchilliqning barliqini bayqaymiz. Goyaki rastchilliq yaxshiliqning muqeddimisi yaki unwani ornida turidu. Buning eksiche, her qandaq bir yamanliqning arqisida choqum yalghanchiliq bolidu. Aldamchiliq, xa'inliq, satqunluq, oghriliq, qatilliq, qara chaplash, gheywet - shikayet ... Wahakazalarning muqeddimiside choqum yalghanchiliq bolidu. Shunga ölimalar" yalghan éytishni adet qiliwalghan adem eng chong gunahlarni ikkilenmestin qilidighan bolup kétidu" dégen netijini chiqarghan. Rastchilliq peyghemberlerning, möminlerning we yaxshilarning aditi bolghandek, yalghanchiliq munapiqlarning aditidur. Peyghember eleyhissalam munapiqlarning süpetlirini bayan qilip mundaq dégen:" munapiqning alamiti üchtur: sözlise yalghan sözleydu, wede qilsa uninggha xilapliq qilidu, amanet qoyulsa xiyanet qilidu."

Rastchilliq xatirjemliktur

Isam el beshir nutqida yene mundaq dédi:" peyghember eleyhissalam yene mundaq dégen:" rastchilliq xatirjemlik, yalghanchiliq teshwishtur." Chünki insan rast sözligende xatirjemlik we bir xil rahet hés qilidu, teshwishlenmeydu, hemde rast sözleshte héchqanchilik teslik yaki ongaysizliq hés qilmaydu, ikkilenmeydu, duduqlimaydu. Emma insan yalghan sözleshte qiyinchiliq tartidu, hetta bezi shara'itlarda chékisidin ter aqidu, chirayi tebi'iy bolmaydu, sözliri anche qamlashmaydu, yalghanchiliqi ashkara bolup qélishidin teshwishlinidu. Bu hedis peyghember eleyhissalamning möjizilik sözliridin bolup, hayatliq musapiliri bu sözning heqliqini ispatlap kelmekte. Chünki bu söz meyli qaysi din'gha étiqad qilmisun, herqandaq ademning nezeride heq sözdur. Peyghember eleyhissalam,mömin adem qorqunchaq bolamdu dep soralghinida, "he'e" dep jawab bergen, yene "mömin adem béxil bolamdu" dep soralghandimu, " he'e" dep jawab bergen. Andin mömin adem yalghanchi bolamdu dep soralghinida, " yaq" dep jawab bergen. Chünki birawning qorqunchaqliqi yaki béxilliqining ziyini köpinche özige bolidu. Emma birawning yalghanchiliqining ziyini köpinche bashqilargha bolidu. Yalghanchiliq insanlarni tesewwur qilip bolghusiz ziyan - zexmetlerge uchritidu. Shunga uning gunahimu éghir, jazasi qattiq bolidu. Yalghanchining heqiqiy menidiki möminlerdin bolalmaydighanliqi yalghanchiliqning gunahining chongluqini bilish üchün yéterliktur."

Heqiqiy rastchilliq

Hijriye üchinchi esirning ölimaliridin juneyd mundaq dégen iken:" heqiqiy rastchilliq yalghandin bashqa nerse séni qutulduralmaydighan shara'itta rast sözlishingdur." Rastchilliqning insanni hemishe qutquzghuchi ikenlikide shek yoq. " Rast sözligen nijat tapidu" dégen meshhur sözmu shuning üchün éytilghan bolushi mumkin. Buning eksiche, herqanche sözge usta we yalghanni qamlashturushqa mahir kazzaplarmu beribir bilinip qalidu we bir kuni reswa bolmay qalmaydu. " Yalghanchining quyruqi bir tutam" dégen sözmu bikargha éytilmighan bolsa kérek.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.