Xitay démokratchilirining yéngi heriket pilani - intérnét inqilabi
Muxbirimiz shohret hoshur
2010.02.18
2010.02.18

AFP Photo
"Intérnét inqilabi xitabnamisi" dep atalghan bu chaqiriqta bügünki künde xitay kompartiyisige qarshi eng küchlük qoralning intérnét ikenliki, shunga xitay kompartiyisining pütün küchi bilen intérnétni tosuwatqanliqi eskertilgen؛ arqidin xitay xelqi kompartiyige qarshi intérnét arqiliq küresh qilishqa chaqirilghan.
Nöwette xitay démokratchiliri arisida bu xitabnamige imza qoyush, xitabnamini tarqitish we xitabnamining ehmiyitini chüshendürüsh pa'aliyiti dawamlashmaqta. Xitayche Canyu torining xewer qilishiche, deslepki 2 kün ichidila, xitay ichi - sirtida 300 din artuq kishi xitabnamige imza qoyghan. Xitabnamini layihiligüchilerdin biri yen jyachi bügün radi'omizning xitayche bölümining ziyaritini qobul qilghan.
U xitaydiki asasliq mesilining pikir erkinliki we teshkillinish erkinliki ikenlikini, eger xitay xelqi bu ikki erkinlikke érishse, démokratiyining özlikidin emelge ashidighanliqini, shunga démokratiye kürishide intérnétni bösüsh nuqtisi qilip békitkenlikini sözligen.
Intérnét inqilabi xitabnamiside, nöwette xitayda 400 milyondin artuq intérnét mushtiri barliqi؛ bularning mutleq köp qismining xitay kompartiyisidin narazi ikenliki, eger bular nishanliq halda xitay kompartiyisining qilmishlirini pash qilish, tenqid qilish dolquni qozghisa, her bir tor bir jenggah, her bir tordash bir jengchige aylinidighanliqi körsitilgen. Xitay démokratchiliridin wang den, xitayning intérnét tosaqlirini bösüp ötüshning bérlin témini yiqitishqa oxshash ehmiyetlik ish ikenlikini bildürgen.
Xitay démokratchiliri aldinqi yili "2008 nizamnamisi" namida bayanat élan qilip, xitay kompartiyisini siyasiy islahat élip bérishqa we we bir partiyilik tüzümdin waz kéchishke chaqirghan. Xitay hökümiti nizamnamini tüzüsh we imza qoyushqa yétekchilik qilghan öktichi zat lyu shawboni tutqun qilghan.
Xitay démokratchiliridin chén pokung, xitay kompartiyisining öktichi zat lyu shawboni éghir jazalash arqiliq xitay xelqining démokratiye telipini qopalliq bilen ret qilghanliqini, bu ehwalning xitayning ichi-sirtidiki nurghunlighan démokratchilarni ümidsizlendürgenlikini, shunga bu qétim élan qilin'ghan intérnét inqilabining, hökümetning shu xil zorawanliqigha qarshi bir ré'aksiye we yéngi bir tedbir ikenlikini bildürgen.
Intérnét inqilabi xitabnamisini layihiligichilerdin biri yen jyachi xitayda eyni yillarda merkizi ijtima'iy penler tetqiqat ornining bashliqi bolghan. 4 - Iyun weqeside oqughuchilar herikitining perde arqisidiki yétekchisi dep qaralghan.
Yen jyachi, 1989 - yili chet'elge qéchip chiqqandin kéyin, muhajirettiki xitay démokratik herikitining gholluq yétekchiliridin biri süpitide pa'aliyet élip barmaqta. U xitaydiki Uyghur, tibet qatarliq milletler mesilisini fédératsiye tüzümi arqiliq hel qilishni yaqlighuchilardindur.
Yuqiridiki awaz ulinishidin, bu heqtiki melumatimizning tepsilatini anglaysiler.