Канада бихәтәрлик тармақлири хитайниң юқири техника вә иқтисади саһәдики җасуслиқидин һушяр болушни тәкитлиди
Мухбиримиз гүлшән
2010.03.26
2010.03.26
Бу мулаһизә мақалилириниң бәзилиридә гогулниң учур мулазиметирини хоңкоңға йөткишини тактикилиқ орун алмаштуруш десә,йәнә бәзи мақалиләрдә хитайниң ентернет әркинликигә тосқунлуқ қиливатқанлиқини әйиблигән.Бу хилдики мақалиләрниң ичидә бир мәзгил канада мәтбуатлирида әвҗигә чиқип кейин сәл пәскойға чүшүп қалған, хитайни дунядики әң чоң юқири техника вә иқтисади учурларни әймәнмәстин оғрилайдиған җасус дәп әйиблигән мақалиләрму бар.
Канадада чиқидиған пул муамилә гезитиниң 25 - март күнидики санида елан қилинған, хитай белиқлири техника овлимақта сәрләвһилик мулаһизә мақалисидин мәлум болушичә, гогул хитай сәтчилики йүз бериватқан бу күнләрдә канада тәрәп бихәтәрлик мутәхәссислири канада һөкүмити вә канада ширкәтлирини хитай техника оғрилириниң оғрилиқлиридин һушяр болушқа агаһландурған.
Гогулниң хитайни ентернет әркинликигә һуҗум қилди дәп әйибләп хитайдин чекиниши,канадаға охшаш иқтисади йүксиливатқан дөләтләрниң, йүз бериш еһтималлиқи болған, техника вә иқтисади учур җасуслиқиға болған әндишисини йеңилашқа мәҗбур қилған.
Бу мунасивәт билән баянат елан қилған страффорс дәп атилидиған истратегийилик бихәтәрлик оргининиң муавин башлиқи скот стеварт мәтбуат саһәсигә, хитайниң юқири техника саһәсидики оғрилиқни 80 - йиллардин етибарән башлиғанлиқини вә изчил давамлаштуруп келиватқанлиқини елан қилған.
У йәнә хитайниң техника вә иқтисади учур җасуслиқи охшимиған саһәләр бойичә туйдурмастин иш башлап андин һәммә учурни бирйәргә җәм қилиш усули бойичә елип бериливатиду,улар һәргиз биз мәхпийәтлик дәп қариған вә мустәһкәм һесаблиған нуқтилардин иш башлимайду вә бу җәһәттә улар аллиқачан ғәлибә қилип болди дегән. У йәнә кишиләрниң сәмигә хитайниң бу арқилиқ дуня техника саһәсини арқида қалдуруп қоюватқанлиқиниму салған.
Канада бихәтәрлик органлириниң ашкарилишичә, хитайниң дуня юқири техника саһәсидики оғрилиққа қарита 863 пилани дәп атилидиған бир истратегийиси бар болуп,хитай бу пиланини чәтәлгә чиқип оқуйдиған оқуғучилар,пән - техника хадимлири,содигәрләр вә көчмәнләргә учур топлаш вәзиписи бериш арқилиқ әмәлгә ашуридикән вә буларниң қанчилик көп миқдарда учур топлишини уларниң хитайдики келәчәк тәғдири билән бағлайдикән.
Чәтәлләрдики юқири техника оғрилиқиға аит вәзипиләрни тапшуруш ишини хитай бихәтәрлик идариси үстигә алған болуп,хитай бихәтәрлик идарисиниң тор бети қаримаққа,қалаймиқан,әһмийәтсиз вә һеч қиммити болмиған бир нәрсиләр йезиливатқандәк көрүнидикән шундақла сирттин қариған адәм һечқачан бу йәрдә бир қанунсиз иш болуватиду дәп чүшәнмәйдикән.Әмма болуватқан гәп сөзләр вә учурларни топлап бир йәргә әкәлгәндә андин ишниң тегидә иш барлиқини билгили болидикән.
Бейҗин университети хәлқара мунасивәтләр кафидирасиниң йеқинда елан қилған бир докладиға асасланғанда,хитайниң юқири техника учурлирини оғрилаш пилани узун мәзгиллик вә қисқа мәзгиллик дәп айрилидиған болуп,хитай бу саһәдики хадимлирини чәтәлләргә чиқириштин бурун деңизниң астида белиқниң бар - йоқлуқини қандақ билиш техникиси билән тәрбийиләйдикән.
Америка бирләшмә тәкшүрүш идарисиниң йеқинда елан қилған бир доклатидин мәлум болушичә,америкидики алдинқи қатарда кетиватқан 3000 ширкәттә хитайниң юқири техника оғрилайдиған җасуслириниң барлиқи байқалған.
Канада тәрәп истихбарат органлириниң ашкарилишичә,канадада һазир хитайниң 1000 әтрапида юқири техника оғриси вә вакалитән иш беҗиргүчиси һәрикәт қилмақта икән.
Игиләшләргә асасланғанда, канада тәрәп учур оғрилиқлириға болупму нуқтилиқ һалда хитайниң бу җәһәттики йолсизлиқлириға қарита ғост нет дәп атилидиған йеңи бир тор мулазимити арқилиқ қарши турушни йолға қойған.
Хитай һөкүмити учур оғрилиқиниң даирсини юқири техника вә иқтисади учурларни оғрилаш вә топлаш биләнла чәкләп қалмай, чәтәлләрдә яшайдиған уйғурларниң әһвали вә уйғур тәшкилатлириниң паалийәт әһвали һәққидики учурларни топлашқиму қаратқан болуп,йеқинда шивитсийидә яшайдиған бабур мәхсут мана мушу хилдики җасуслуқ билән, шивитсийә бихәтәрлик органлириниң қолиға чүшкән. Шивитсийә сот мәһкимиси униңға бир йил төт айлиқ қамақ җазаси һөкүм қилған.
юқиридики аваз улинишидин, бу һәқтики мәлуматимизниң тәпсилатини аңлайсиләр.