Бүгүн миңлиған-онмиңлиған чәтәллик ливийидин кәтмәктә

Бирләшмә агентлиқиниң баян қилишичә, бүгүн миңлиған -онмиңлиған чәтәллик ливийидин кәтмәктә. Айродромларға баралиғанлири айропилан билән, портларға баралиғанлири парахот билән кетиватиду. 150 Нәпәр америкилиқ малтаға баридиған парахотқа чиқиватиду. Ливийидә ишләватқан 30 миң түркийә пуқрасиниң бир қисми түркийә айропиланлириға чиқип қайтти, бир қисми парахотларға чиқип кетиватиду. Ливийидә туруватқан 30 миң хитай пуқрасиниң бир қисмини хитайниң деңиз, һава, қуруқлуқ қисимлири қутқузуп кәтти, бир қисми гретсийә парахотлириға чиқиривалди, бир қисми мисирға кәлди. Йәнә йеримдин көпрәки ливийиниң җәнубидики қумлуқларда қутқузушни күтүп турмақта.

Франсийә радио истансисиниң баян қилишичә, явропа бирлики һазир, демократик һәрикәт елип барған хәлққә “әл-қаидичиләр тәрипидин зәһәрләнгән кишиләр”дәп бәтнам чаплап, хитайниң 1989‏-йили тйәнәнмен мәйданида оқуғучиларни қораллиқ бастурған модели бойичә қирғинчилиқ қиливатқан ливийә һөкүмитигә иқтисадий җаза қоллинишни ойлишиватиду.

Франсийә билән әнглийә ташқи ишлар министири бүгүн бирликтә тәшәббус оттуриға қоюп, ливийигә қорал имбаргоси вә иқтисадий җаза елан қилиш, ливийидә йүз бәргән инсанийәткә қарши җинайәтни хәлқара җинайи ишлар сотиниң бир тәрәп қилишиға тапшуруш лазим дәп көрсәтти. Америка президенти обама бүгүн италийә билән ливийә мәсилисини музакирә қилғанда, ливийигә қарши әскәр чиқириш еһтималлиқиниму музакирә қилди.

Б д т кишилик һоқуқ кеңишиниң бүгүн җәнвәдә ечилған йиғинида, кишилик һоқуқ кеңишиниң юқири дәриҗилик әмәлдари пилай, ливийә бихәтәрлик қисимлири етип өлтүргән ливийә пуқралириниң сани миңдин ашти, бундақ қирғинчилиқни мәхсус дело турғузуп тәкшүрүш керәк дәп көрсәтти. Б д т баш катипи бан кимун, б д т бихәтәрлик кеңиши һазир ливийә мәсилисини қандақ бир тәрәп қилишни музакирә қилиш алдида туруватиду дәп җакарлиди.

Ливийидә һөкүмәткә қарши намайишқа қатнишиватқан 41 яшлиқ муһәммәд сеносниң ройтрс агентлиқиға ейтип беришичә, намайишчилар һазирға қәдәр ливийиниң йеримидин артуқ земинини һөкүмәттин тартивелип болди. Түнүгүн намайишчилар бир нәччә саәтлик җиддий җәң арқилиқ, ливийә пайтәхти триполи шәһириниң шәрқ тәрипидә 200 километир йирақлиқтики мисрата шәһирини һөкүмәттин тартивалған иди. Бу җәңдә 25 намайишчи яриланди, намайишчилар 200 дин артуқ ялланма әскәрни әсиргә алди. Бүгүн бу шәһәрдә ғәлибә тәнтәниси болуватиду.

Америка авазиниң баян қилишичә, хитайниң “ пән-техника хадимлири” дәп аталған миңлиған -түмәнлигән пуқралири, йеқинқи йиллардин буян, худди малийә гезитидә тәсвирләнгәндәк, ливийидила әмәс, судан, канго, берма, пакистан қатарлиқ давалғуп туруватқан дөләтләргә орунлишивалған иди. Хитайлар кәлгәнлики җайда, йәрлик кишиләрниң нәзиридә худди өткән әсирдики мустәмликичиләргә охшап қалған иди.

Буниңдин бир нәччә күн бурун, триполи шәһиридики хитайчә ресторанини ташлап әнглийигә қечип кәлгән сусән исимлик хитай ханимниң америка авазиға сөзләп беришичә, хитайниң ливийә билән 6 милярд 600 милйон америка доллирилиқ тиҗарити бар иди. Йеқинда ливийидә әң қаттиқ һуҗумға учриған ширкәт хитай нефит ширкити. Ливийидә туруватқан 30 миң хитай пуқрасиниң йеримидин көпрәки һазир ливийиниң җәнубидики қумлуқларда қамилип қалди.

Бу ханимниң ейтишичә, хитай нефит ширкити қатарлиқ ширкәтләрниң иш орнида ишләватқан хитайлар, тосаттинла бир түркүм қораллиқ кишиләрниң һуҗумиға учриған. Хитай нефит ширкитиниң нефит вә тәбиий газ турубилири бузуп ташланған. Хитай ширкәтлириниң аптомобиллири булап кетилгән. Ишләватқан хитайлар ятақлириға қайтишқа үлгүрмәйла һәммә шәхсий мүлкидин айрилған. Уларниң һазир бу чөл-җәзириләрдин кетиш үчүн йөнилиш бәлгиләйдиған гпс лириму қолида әмәс. Шунчә көп адәм һазир җиддий қутқузулушини күтүп турмақта.