Bügün minglighan-onminglighan chet'ellik liwiyidin ketmekte

Liwiyidiki chet'ellikler imkaniyitining bariche liwiyidin ayrilmaqta. Chong ziyan'gha uchrighan xitay néfit shirkitining xadimliri qumluqlarda bulang-talanggha uchrap, qamilip qalmaqta.
Muxbirimiz weli
2011.02.25
liwiye-namayish-rim-305.jpg Namayishchilar qollirida qanliq basturushtin ölgen sepdashlirining resimlirini kötürüp, rimdiki liwiye konsulining aldida namayish qilmaqta. 2011-Yili 23-féwral.
AFP

Birleshme agéntliqining bayan qilishiche, bügün minglighan -onminglighan chet'ellik liwiyidin ketmekte. Ayrodromlargha baralighanliri ayropilan bilen, portlargha baralighanliri paraxot bilen kétiwatidu. 150 Neper amérikiliq maltagha baridighan paraxotqa chiqiwatidu. Liwiyide ishlewatqan 30 ming türkiye puqrasining bir qismi türkiye ayropilanlirigha chiqip qaytti, bir qismi paraxotlargha chiqip kétiwatidu. Liwiyide turuwatqan 30 ming xitay puqrasining bir qismini xitayning déngiz, hawa, quruqluq qisimliri qutquzup ketti, bir qismi grétsiye paraxotlirigha chiqiriwaldi, bir qismi misirgha keldi. Yene yérimdin köpreki liwiyining jenubidiki qumluqlarda qutquzushni kütüp turmaqta.

Fransiye radi'o istansisining bayan qilishiche, yawropa birliki hazir, démokratik heriket élip barghan xelqqe “El-qa'idichiler teripidin zeherlen'gen kishiler”dep betnam chaplap, xitayning 1989‏-yili tyen'enmén meydanida oqughuchilarni qoralliq basturghan modéli boyiche qirghinchiliq qiliwatqan liwiye hökümitige iqtisadiy jaza qollinishni oylishiwatidu.

Fransiye bilen en'gliye tashqi ishlar ministiri bügün birlikte teshebbus otturigha qoyup, liwiyige qoral imbargosi we iqtisadiy jaza élan qilish, liwiyide yüz bergen insaniyetke qarshi jinayetni xelq'ara jinayi ishlar sotining bir terep qilishigha tapshurush lazim dep körsetti. Amérika prézidénti obama bügün italiye bilen liwiye mesilisini muzakire qilghanda, liwiyige qarshi esker chiqirish éhtimalliqinimu muzakire qildi.

B d t kishilik hoquq kéngishining bügün jenwede échilghan yighinida, kishilik hoquq kéngishining yuqiri derijilik emeldari pilay, liwiye bixeterlik qisimliri étip öltürgen liwiye puqralirining sani mingdin ashti, bundaq qirghinchiliqni mexsus délo turghuzup tekshürüsh kérek dep körsetti. B d t bash katipi ban kimun, b d t bixeterlik kéngishi hazir liwiye mesilisini qandaq bir terep qilishni muzakire qilish aldida turuwatidu dep jakarlidi.

Liwiyide hökümetke qarshi namayishqa qatnishiwatqan 41 yashliq muhemmed sénosning roytrs agéntliqigha éytip bérishiche, namayishchilar hazirgha qeder liwiyining yérimidin artuq zéminini hökümettin tartiwélip boldi. Tünügün namayishchilar bir nechche sa'etlik jiddiy jeng arqiliq, liwiye paytexti tripoli shehirining sherq teripide 200 kilométir yiraqliqtiki misrata shehirini hökümettin tartiwalghan idi. Bu jengde 25 namayishchi yarilandi, namayishchilar 200 din artuq yallanma eskerni esirge aldi. Bügün bu sheherde ghelibe tentenisi boluwatidu.

Amérika awazining bayan qilishiche, xitayning “ Pen-téxnika xadimliri” dep atalghan minglighan -tümenligen puqraliri, yéqinqi yillardin buyan, xuddi maliye gézitide teswirlen'gendek, liwiyidila emes, sudan, kan'go, bérma, pakistan qatarliq dawalghup turuwatqan döletlerge orunlishiwalghan idi. Xitaylar kelgenliki jayda, yerlik kishilerning neziride xuddi ötken esirdiki mustemlikichilerge oxshap qalghan idi.

Buningdin bir nechche kün burun, tripoli shehiridiki xitayche réstoranini tashlap en'gliyige qéchip kelgen susen isimlik xitay xanimning amérika awazigha sözlep bérishiche, xitayning liwiye bilen 6 milyard 600 milyon amérika dolliriliq tijariti bar idi. Yéqinda liwiyide eng qattiq hujumgha uchrighan shirket xitay néfit shirkiti. Liwiyide turuwatqan 30 ming xitay puqrasining yérimidin köpreki hazir liwiyining jenubidiki qumluqlarda qamilip qaldi.

Bu xanimning éytishiche, xitay néfit shirkiti qatarliq shirketlerning ish ornida ishlewatqan xitaylar, tosattinla bir türküm qoralliq kishilerning hujumigha uchrighan. Xitay néfit shirkitining néfit we tebi'iy gaz turubiliri buzup tashlan'ghan. Xitay shirketlirining aptomobilliri bulap kétilgen. Ishlewatqan xitaylar yataqlirigha qaytishqa ülgürmeyla hemme shexsiy mülkidin ayrilghan. Ularning hazir bu chöl-jezirilerdin kétish üchün yönilish belgileydighan gps lirimu qolida emes. Shunche köp adem hazir jiddiy qutquzulushini kütüp turmaqta.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.