Уйғур деһқан: кирим өрлимиди бирақ мал баһаси өрләп тохтимиди

Уйғур елиниң базар анализиға даир учурлардин мәлум болушичә, июл киришидин башлап, һәр хил истемал буюмлири, болупму кала вә қой гөшигә охшаш уйғурлар асаслиқ истемал қилидиған йемәкликләрниң баһаси бирдәк юқири өрлимәктә.
Мухбиримиз гүлчеһрә
2011.08.04
Uyghur-boway-bazar-305 Бу, уйғур елиниң мәлум шәһириниң кочилириниң биридики уйғурларниң һайатидин бир көрүнүш болуп, сүрәт, йолда кетип барған бир сақаллиқ уйғур бовай вә базардин бир көрүнүш.
RFA Photo

Рамзан кириши билән гөш вә күндилик турмуш буюмлириниң тохтимай өрлиши уйғур мусулманлириниң турмушиға биваситә тәсир көрсәтмәктә.

Уйғур елидә чиқидиған “шинҗаң гезити” 3-авғуст “истемал буюмлириниң парчә сетилиш омумий соммиси муқим ашти” дәп хәвәр бәрди, хәвәрдә: уйғур елидә бу йилниң алдинқи йеримида истемал буюмлириниң сетилиш омумий соммисида ешиш көрүлгәнлики көрситилгәндин башқа, киримниң ешиши истемалниң ешишиға тәсир көрситип, йемәк-ичмәк, кийим-кечәк буюмлириниң сетилиши муқим ашти, юқири баһа истемал буюмлири болған өй мүлүк, алтун күмүш вә аптомобилларниң сетилишиму 20% артуқ ашти, дәп көрситилгән.

Әмма истемал сәвийиси охшимайдиған шәһәр йезиларниң пәрқи, деһқанлар билән ишчи-хизмәтчиләрниң истемал пәрқи айрилмиған.

Әмма йәнә шу күндә шинҗаң мал баһаси учурлири торида, уйғур елиниң 8-ай киришидики йемәклик вә тавар баһалири анализ қилинған. Хәвәрдә, уйғур ели деһқанлириниң асаслиқ ишләпчиқириш иқтисадий зираәт вә мевилириниң сетилиш базар баһасиниң 7-айниң ахиридин башлап шиддәт билән төвәнләватқанлиқи, болупму пахтиниң сетилиш баһасиниң төвәнлиши, деһқанларни“ қиш үстигә җудун болғандәк” яман әһвалға қоюватқанлиқи көрситилгән.

Хәвәрдин мәлум болушичә, 7-айниң ахири уйғур елидин чиқидиған мевә-чевиләрниң әлвәк вақти башлиниши билән тавуз, үзүм, шаптул қатарлиқ мевиләрниң сетилиш баһаси бирдәк төвәнлимәктә икән. Бирақ, бу йил киргәндин буян тәйяр йемәк-ичмәк түридики истемал буюмлириниң баһаси 15% тин 20% кечә өрлигәнлики көрситилгән.

Болупму уйғур елиниң һәр қайси җайлирида кала вә қой гөши баһасиниң 7-ай киргәндин буян тез өрләп, бир килолуқ қой гөшиниң парчә сетиш баһасиниң 48 йүәндин 55 йүән әтрапида болуватқанлиқи көрситилгән.

Буниң алдида “үрүмчи учур тори” 26-июл хәвәр елан қилип, қой гөши баһасиниң шиддәт билән өрләп, парчә сетилиш баһасиниң килоси 50 йүәндин ешип кәткәнлики, бир қойниң миң йүәндин артуқ келидиғанлиқи, буниң шәһәр аммисиниң күндилик турмушиға еғир тәсир көрсәткәнлики, көп сандики амминиң истемал сәвийисиниң қой гөшиниң баһаси килоси 35 йүәндин ашқандин кейин көтүрәлмәйдиғанлиқи тилға елинған иди.

Биз мал баһалириниң болупму, мусулманлар истемал қилидиған қой гөши баһасиниң рамзан мәзгилидә тез өрлишиниң уйғур мусулманлириниң рамзандики күндилик истемал һаятиға қандақ тәсирләр елип келиватқанлиқини билиш телефон зиярити елип бардуқ.

Қәшқәр йопурға наһийисидики бир уйғур деһқан қой гөшиниң мушу бир қанчә күн ичидила тез өрләп килоси 55 йүәнгә чиққанлиқи, буни көп сандики деһқанларниң қобул қилип болалмайдиғанлиқини билдүрди.

Охшаш наһийидики бир маашлиқ кадир болса мал баһасиниң өлгәнликини инкар қилип, иқтисадниң барғанчә яхшилиниватқанлиқини иқтисадий кирими билән истемал сәвийисидин разилиқини ипадилиди.

Қой гөши баһасиниң өрләп кәткәнликини инкас қилған яш деһқан болса, маашлиқ ишчи- хизмәтчиләрниң маашиму мал баһасиға мас һалда өрлигәчкә, мал баһалириниң өрлиши уларға анчә тәсир көрсәтмигини билән өзигә охшаш деһқанларға еғир келидиғанлиқини тәкитлиди.

Уйғур елиниң иқтисадий учурлири мал баһа учурлирида күндилик йемәк ичмәк мал баһасиниң болупму қой вә кала гөши баһасиниң қачан муқимлишидиғанлиқини һәққидә һазирға қәдәр техи ениқ мәлумат йоқ. Һалбуки, буниң уйғур мусулманлириниң күндилик турмушиға болупму, рамзан мәзгилидики күндилик истемал һаятиға еғир тәсир елип келидиғанлиқи мәлум.

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.