Merhum küresh küsenning muzika eserliri we sazliri shwétsiye muzika muzéyigha qoyulmaqchi

Talantliq muzikant merhum küresh kösen ependining radomizni 2006 - yili 4 - yanwarda ziyaret qilghanda muzika orundap qaldurghan xatire süriti.

 Küresh kösen ependining nami yalghuz Uyghur xelqi arisidila meshhur bolupla qalmay, belki shiwétsiyidimu el arisigha taralghan, shwétsiye axbaratliridimu tonulghan idi. Uning "atlanduq", sherqi türkistan istiqlal marshi", "biz" qatarliq bir türküm naxsha - muzikiliri shiwétsiyening chong sehniliride orkistirlar bilen orundilip, shiwét xelqi arisida zor daghdugha qozghighan bolsa, yene bir tereptin bu naxsha - muzikiliri arqiliq Uyghur xelqining arzu - armanlirini we bügünki siyasiy teqdirini shiwét xelqige bildürgen idi.

Küresh kösen ependining bizge qaldurghan bu qimmetlik sen'et mirasliri we merhum hayat waqtida ishletken Uyghur xelqining sazliri bügünki künde shwétsiye döletlik muzika muzéyi teripidin retlinip muzéyning étibarliq bayliqliri süpitide körgezmige quyulush aldida turidu.

Shiwétsiye döletlik muzika muzéyi 100 yildin artuq tarixqa ige qedimi muzéylarning biri bolup, bu muzéyda 11500 xildin artuq her xil témilardiki matériyallar saqlan'ghan. Buning ichide eng köp salmaqni igileydighan tür saz türliri bolup, jem'i 5500 xildin ashqan. Bularning ichide 400 yilliq tarixqa ige sazlarmu bar. Uyghur sazlirining we bir shexsining muzika eserlirining yawrupa döletliridiki dangliq muzika muzéyigha quyulushi dunyada téxi tunji qétimliq ish bolup, Uyghur muzikisining yawropada saqlinishi we tetqiq qilinishida nahayiti muhimdur.

Shwétsiye döletlik muzika muziyining uchurliridin melum bolushiche, köresh kösen ependining barliq naxshilirini muzéy teripidin én'gliz tiligha terjime qilishqa shiwét mutexessisler orunlashturulghan bolup, muzéygha naxshilarning én'gilizche terjimiliri, küresh kösen ependining hayati, sen'et netijiliri we idiyisi sistémiliq tetqiq qilinip qoyulidiken. Bu matériyallar yene Uyghur muzikiliri heqqidiki chüshenchilernimu öz ichige alidiken.

Biz merhumning bu tughulghan künide,merhumni qayghu ichide eslesh bilen birge u özi hayat waqtida eng yaxshi köridighan, shwétsiye orkéstiri teripidin orundilip, shwétsiye murasim muzikiliri qatarigha kirgüzülgen "sherqi türkistan istiqlal marshi" ning özi éytqan nusxisini huzuringlargha sunduq. Gerche merhum bu marshni chong xor shekilde éytquzush üchün köp tirishqan bolsimu, muradigha yetmey biz bilen widalashti. U bu marshni 2004 - yilliq sherqi türkistan dölet bayrimini xatirilesh künide özi tunji qétim éytqan idi.