Хитай һөкүмити қаттиқ зәрбә бериштә миллий кадирларни алдинқи сәпкә қоймақчи

Хитай һөкүмити башқурушидики уйғур ели учур вастилирида бүгүн ортақ һалда уйғур аптоном районида 10 - сентәбир кадирлар йиғини чақирилип уйғур елиниң муқимлиқ хизмитини күчәйтиш тәкитләнгәнлики һәққидә хәвәр берилди.
Мухбиримиз гүлчеһрә хәвири
2008.09.11

 Мәзкур йиғинда уйғур аптоном райони рәиси нур бәкриниң уйғур елидә хитай һөкүмитиниң бөлгүнчиликкә қарши һәрикитидә дуч келиватқан мәсилиләр һәмдә ички ташқи вәзийәт һәққидә омумйүзлүк доклат бәргән вә йәнә қаттиқ зәрбә бериш бесимини күчәйтиш вәзийитини сақлап аз санлиқ милләт кадирлирини тәрбийләп уларға муһим вәзипиләрни тапшуруш қатарлиқларни тәкитлигән.

Йиғинни ваң личүән башқурди, нур бәкри доклат оқиди

Уйғур аптоном районлуқ һөкүмити 10 - сентәбир чүштин кейин хитай коммунистик партийисиниң уйғур елигә қойған секритари ваң лечүәнниң башқурушида кадирлар йиғини чақирған. Йиғинға хитай коммунист партийә һөкүмитиниң уйғур ели һөкүмити һәм парткомиға қойған кадирлиридин башқа, һәр қайси вилайәт, област, шәһәрләрниң асаслиқ кадирлири, биңтуән кадирлири, сиясий қанун комитети партком секритарлири, сот,тәптиш, қораллиқ сақчи, җ х органлириниң асаслиқ кадирлири, һәрбий район қоманданлиқ шитаблириниң қоманданлири қатарлиқлар қатнашқан.

Йиғинда башта ваң лечуән сөз қилип" хитай даирилириниң нөвәттә бөлгүнчиликкә қарши туруш күришидә мурәккәп вәзийәткә дуч келиватқанлиқи, хитай мәркизи һөкүмитиниң уйғур аптоном районидики һәр милләт кадирлириниң сиясий идийисини бирликкә кәлтүрүп сиясий муқимлиқни қоғдаш һәм бөлгүнчиликкә қарши туруш күришидә актип рол ойнишини күтидиғанлиқини вә үч хил күчләрниң сиңип киришниң алдини елишта қаттиқ зәрбә беришни бошаштурмаслиқ, алдин зәрбә берип, дүшмәнниң хорикини йоғинитивәтмәсликни тәкитлигән вә шуниңға мунасип йеңи сиясәт тәдбирләрни сөзлигән.

Уйғур елиниң сиясий, иҗтимаий муқимлиқ хизмити һәққидә дуч келиватқан ички, ташқи вәзийити тоғрисида уйғур аптоном район парткоми муавин секритари вә аптоном район рәиси нур бәкри мәхсус йигирмә нәччә бәтлик доклат бәргән.

Һаят маматлиқ күрәш?

Нур бәкри доклатини уйғур елидә бөлгүнчилик һәрикәтлиригә қарши күрәштә илгири һәм йеңи көрүлгән әһвал һәм йүзлинишләрдин башлиған болуп, 1990 - йили 5 - април йүз бәргән барин вәқәсидин башлап,униңдин кейин үрүмчи, қәшқәр, ақсуларда йүз бәргән аптобус партлаш вә башқа партлаш вәқәлири,хотән һәмдә куча, шаяларда йүз бәргән хитай кадирниң пиланлиқ туғут кадири вә бир қисим вәтәнпәрвәр диний затлириниң қәсткә учраш вәқәлири шундақла һәм 1997 - йилидики или вәқәси вә йәнә йеқинда қәшқәрдә, кучаларда уйғурлар тәрипидин елип берилған һуҗум қилиш вәқәлирини омумлаштуруп үч хил күчләрниң җуңгони парчилаш, шинҗаңни бөлүш үчүн елип барған зораванлиқ террорлуқ һәрикәтлири дәп атиған.

Нур бәкри бу вәқәлик җәрянлирини бирму ‏ - бир сөзләп өткәндин кейин мундақ дәп көрсәткән: "миллий бөлгүнчиләр һәр милләт хәлқиниң ортақ дүшмини, улар вәтәнниң бирликини парчилаштәк җинайи мәқситигә йетиш үчүн әсәбийлишип васитә таллап олтурмиди, бизниң улар билән болған көришимиз миллий мәсилә әмәс, диний мәсилиму әмәс, бәлки вәтәнниң бирликини қоғдаш, милләтләр иттипақлиқини сақлаш йолидики һаят ‏ - маматлиқ күрәш. Кадирлар болупму һәр дәриҗилик рәһбирий кадирлар сиясий еңи, хәвп еңи вә мәсулийәт еңини күчәйтип ғәрбтики америка башлиқ дүшмәнләрниң " җуңгони ғәрбләштүрүш, парчилаш әпти ‏ - бәширисини ениқ тонуши, үч хил күчләр билән болған күрәшниң маһийитини ениқ тонуши, өз тармиқиниң муқимлиқ хизмитини техиму чиң тутуп тәшәббускарлиқни күчәйтиши керәк".

Нур бәкри доклатиниң биринчи бөликидә америка вә башқа ғәрб әллирини дүшмән дәп очуқ ‏ - ашкара тилға алғандин башқа бу әлләр, чәтәлләрдики шәрқий түркистан мустәқилчилири, тибәт мустәқилчилири һәмдә фалунгуңчилар, хитай кишилик һоқуқ һәмдә демократийә байриқини көтүрүвалған җуңго һөкүмитигә қарши бөлгүнчи гуруһларни қоллап дөлитимизгә омумйүзлүк һуҗум қилмақта. Бу чәтәлләрдики бөлгүнчи тәшкилатлар җуңгоға қарши омумий хор тәшкилләп дөләт ичи ‏ - сиртида террорлуқ һуҗум һәрикәтлирини туғдуруп кәлмәктә дәп көрсәткән.

Доклат - һақарәт - тәһдит

Нур бәкри доклатиниң иккинчи бөликидин башлап асасән чәтәлләрдики уйғур тәшкилатлири нуқтилиқ һалда дуня уйғур қурултийи рәиси, уйғурларниң мәниви аниси рабийә қадир ханим һәққидә тохталған болуп, у баянида һәтта үч қетимлап хәлқара нобил тинчлиқ мукапатиға намзат көрситилгән рабийә қадир ханимни" у уйғурларға лидер вә мәниви ана болуш салаһийитигә игә әмәс, қанунсиз җинайәтчи, дөләт сатқуни, ғәрбниң ғалчиси" дегәндәк йениклик билән бивастә шәхси һуҗум характерлик сөзләрни ишлитип һақарәтлигән.

Нур бәкри доклатида шәрқий түркистан мустәқилчилиридин ибарәт үч хил күчләр дәп көрситиливатқан нишанлиқ дүшмәнләр узун муддәтлик истиратегийилик пилан буйичә системилиқ һалда бөлгүнчилик, террорлуқ һәрикити елип берип келиватиду дәп вә йәнә рабийә қадир вә униң башчилиқидики дуня уйғур қурултийи қатарлиқ чәтәлләрдики бөлгүнчи күчләр хәлқарада шәрқий түркистан мәсилисини хәлқаралаштуруш вә шинҗаңни бөлүп чиқип кетиш үчүн 50 йиллиқ истиратегийилик пилан түзгән вә бу пиланни чәтәлләрдики җуңго һөкүмитигә қарши башқа бөлгүнчи күчләр билән бирлишиш, шәрқий түркистан мәсилисини хәлқаралаштуруш, шинҗаңниң ичигә сиңип кирип террорлуқ, бөлгүнчилик һәрикәтлири елип бериш қатарлиқ үч хил қәдәм басқуч билән бөлгүнчилик һәрикәтлирини елип бармақта дәп көрсәткән.

Ахирида йәнә,рабийә қадир ханимни йеқиндин буян қәшқәрдә һәмдә кучаларда арқа ‏ - арқидин уйғурлар тәрипидин елип берилған һуҗум вәқәлири билән мунасивәтлик қилип көрситип, рабийә қадир йеқиндин буян хитай һөкүмитигә қарши бөлгүнчилик қутратқулуқ һәрикәтлирини әсәбийләрчә күчәйтти, әмма у миллий бөлгүнчилик, дөләтни парчилаш мәқситигә һәргиз йетәлмәйду, у бу қилмишлири үчүн еғир бәдәл төләйду. Биз һәр дәриҗилик һәр милләт кадирлири көзимизни йоған ечип униң елип бериватқан бөлгүнчилик һәрикәтлиригә қәтий йол қоймаслиқимиз керәк дәп тәһдити баянларниму қолланған.

Йеңи сиясий һәрикәттин бишарәт

Нур бәкри доклатида йәнә, уйғур елидә йүз бәргән вәқәләрниң үч хил күчләргә қарши күрәшниң узун муддәтлик, һаят маматлиқ күрәшликини йәниму чоңқур испатлиғанлиқи бу һәқтә мәркизи хитай һөкүмитиниң 1996 ‏ - йили чиқарған - 7 номурлуқ һөҗҗитидә тәкитләнгән уйғур елидә муқимлиқ һәммини бесип чүшиду дегән сияситиниң интайин мувапиқ муһим сиясәт икәнликини тәкитлигән һәмдә буниңдин кейинму бу сиясәтни мәркәз қилип туруп хитай һөкүмитиниң бөлгүнчиликкә қарши күрәштә ички һәм ташқи мурәккәп вәзийәткә тақабил туруш үчүн йәниму йеңи һәм үнүмлүк тәдбирләрни қоллинидиғанлиқини оттуриға қойған.

Нур бәкри бу һәқтә " биз һазир бөлгүнчиликкә қарши күрәштә үстүнлүкни игилидуқ, тәшәббускар һаләткә өттуқ, шундақтиму шинҗаңниң муқимлиқ вәзийитигә сәл қарашқа болмайду, җуңгониң тәрәққияти һәм муқимлиқида шинҗаң интайин муһим истиратегийилик әһмийәткә игә,шинҗаңдики һәр милләт кадирлири, болупму аз санлиқ милләт, асасий қатлам кадирлири сиясий көз қаришимизни мустәһкәмләп бөлгүнчиликкә қарши күрәшниң алдинқи сепидә хизмәт қилишимиз керәк, асасий қатлам кадирлириға муһим вәзипиләрни тапшуруш керәк. Хәлқ ичидики зиддийәтләрниң чоңийип кетишиниң алдини елип,үч хил күчләрниң милләтләр арисида қутратқулуқ қилишиға сәгәклик билән қарши туруп, муқимлиқ һәммини бесип чүшиду, дөләт мәнпәәти һәммидин әла дәп билип. Шинҗаңниң муқимлиқиға асаслиқ тәһдит көрситиватқан миллий бөлгүнчилик билән қанунсиз диний һәрикәтләргә қарши күрәшни тәврәнмәй давамлаштурушимиз, ху җинтав рәһбәрликидики коммунистик партийисигә вә һөкүмәткә йеқиндин әгишип шинҗаңниң муқимлиқи үчүн шәрәплик вәзипимизни вә мәсулийитимизни ада қилишимиз керәк дегән.

Нур бәкриниң бу доклатидин мәлум болушичә, уйғур аптоном райони һөкүмити асасий қатлам кадирлирини сиясий идеологийә саһәси буйичә тәрбийиләш пиланлириниму түзүп болған болуп, бу йил қиштин башлап узун бир мәзгилгичә асасий қатлам кадирлири һәм авам хәлққә бөлгүнчиликкә қарши сиясий өгиниш һәм тәрбийиләш паалийәтлирини елип баридикән һәмдә 2012 - йилғичә йәнә 30 миңға йеқин диний әрбабларни, вәтәнпәрвәр диний зат қилип тәрбийиләшни ишқа ашуридикән.
 

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.